Vertraging
ruimteproef TN
De proef die astronaut André Kuipers namens de faculteit Technische
Natuurkunde gaat uitvoeren in het internationale ruimtestation ISS wordt
vijf maanden doorgeschoven naar maart 2004. “Het geeft ons behoorlijk
wat ademruimte om de proeven voor te bereiden”, zegt prof.dr.ir.
Gerrit Kroesen van TN. Maandag vertrekt een TU/e-delegatie naar Bordeaux
om in paraboolvluchten de apparatuur en software te testen op bestendigheid
in gewichtloze toestand.
Een schematische weergave van een parabool (links) en het vliegtuig
waarmee de paraboolvluchten worden gemaakt (rechts).
Elf TU/e’ers en een afgevaardigde van Philips reizen maandag af naar
Frankrijk met High-Intensity-Discharge-lampen, apparatuur en stellingen
om metingen mee te doen in gewichtloze toestand. De HID-lamp is zeer zuinig,
maar is nog niet geschikt voor huishoudelijk gebruik vanwege een te grote
instabiliteit. In de ruimte wordt gekeken hoe dit opgelost kan worden.
In het ruimtestation ISS zal de Nederlandse astronaut André Kuipers
de proeven doen. Hij is ook aanwezig bij de paraboolvluchten in Frankrijk.
De datum waarop Kuipers de ruimte in gaat, is verschoven van eind oktober
2003 naar maart 2004. De vlucht van april wordt gebruikt voor de wisseling
van het personeel van het ruimtestation. Alle vluchten zijn daardoor opgeschoven.
Training
Na aankomst in Frankrijk staat eerst een training op het programma
voor de TU/e’ers, onder wie vijf studenten, mensen van de Gemeenschappelijke
Technische Dienst en van Technische Natuurkunde. “We nemen zoveel
mensen mee, omdat de kans groot is dat iemand ziek wordt tijdens de vluchten”,
aldus Kroesen.
Tijdens een paraboolvlucht, uitgevoerd met een Airbus A300, vliegt de
piloot steil omhoog om het vliegtuig vervolgens met een boog gedurende
zo’n twintig seconden te laten vallen. In die twintig seconden heerst
gewichtloosheid aan boord. Een vlucht bestaat uit zo’n dertig parabolen.
“De eerste parabool is om te wennen, in de volgende sets moeten we
de experimenten doen”, zegt Kroesen. Hieruit moet duidelijk worden
wat nog moet worden aangepast voor de proeven in de ruimte. Twee personen
van de GTD gaan mee voor de software- en elektronica-ondersteuning en
twee van de Bedrijfsgroep Laboratorium-automatisering Natuurkunde (BLN)
voor de data-acquisitie. De GTD heeft de hardware voor het testen van
de HID-lampen ontworpen en gemaakt, zoals de carrousel waarin twintig
lampen zitten tijdens de proef. “Dit is de hoofdtest voor ons experiment”,
zegt Kroesen. In het najaar volgt waarschijnlijk nog een aantal vluchten./.