Decaan prof.dr. Jos Baeten

‘Wiskundigen moeten zelfbewuster naar buiten treden’

door Gerard Verhoogt

‘We gaan onze schouders er echt onder zetten. Er is genoeg gesproken over reorganisaties en wat daarbij kwam kijken. We ontkennen de problemen niet, maar anderzijds hebben we ook veel mooie en goede dingen te bieden. Er zitten enthousiaste mensen, die de waardering verdienen’, vertelt een gemotiveerde en strijdbare prof.dr. Jos Baeten, decaan van de faculteit Wiskunde en Informatica.
Het laatste artikel in de serie over het wiskundeonderwijs gaat over de faculteit Wiskunde en Informatica zelf en de activiteiten om de instroom van studenten te vermeerderen. De vorige afleveringen waren te lezen in Cursor 2, 4 en 7.

De houding van wiskundigen mag van Baeten best veranderen: ‘Wiskundigen zijn vaak te bescheiden en denken te makkelijk dat de goede dingen die ze doen door anderen vanzelf wel gezien zullen worden. We mogen best wat zelfbewuster worden, je mag de goede dingen best vertellen, zonder dat het meteen overdreven ‘reclame’ is.’

Promoten
Baeten neemt de onlangs verschenen Keuzegids Hoger Onderwijs als voorbeeld. Studenten kozen de wiskundeopleiding van de TUE als ‘s lands beste, waarbij ze vooral de studiebegeleiding waardeerden. Die lijst was mede gebaseerd op de lovende visitaties, die naast de begeleiding ook het percentage geslaagden voor het doctoraal prees. Baeten: ‘Dat soort dingen mogen we best meer uitbuiten. Het bestuur heeft onlangs besloten om een extra halve formatieplaats voor één à twee jaar te betalen om wiskunde extra te promoten, naast de gangbare voorlichting van de faculteit. Een werkgroep moet het beeld van de wiskunde naar docenten, leerlingen van het VWO en andere gremia bijstellen.
Wat houdt dat beeld in? Baeten: ‘Dat het leuk is om wiskunde te studeren, ook wat betreft de toepassing ervan. Het is niet alleen maar ‘moeilijk’ of ‘zwaar’, het is ook spannend. Daarnaast willen we het beroepsprofiel meer zichtbaar maken. Veel leerlingen weten niet wat je allemaal met wiskunde kunt doen.’ Vorig jaar nog werd een medewerker van de faculteit benaderd door een VWO-leerlinge met de mededeling ‘dat je alleen maar leraar kunt worden’, als je hier afstudeert. Behalve de onderwaardering voor dat vak, is dat al jaren een achterhaalde ontwikkeling.

Krant halen
Baeten over het beroepsperspectief: ‘Er zijn nauwelijks werkloze wiskundigen. Afstudeerders kunnen regelmatig kiezen uit diverse banen bij verschillende soorten bedrijven. De omslag in het beeld dat leerlingen van wiskunde hebben, willen we onder meer bewerkstelligen met folders voor het VWO. Die delen we niet alleen uit bij voorlichtingsdagen (waar overigens steeds minder leerlingen op af komen), of de beroepenmarkt op het VWO, maar ook bij bezoeken aan scholen in de regio, die los van deze activiteiten staan.’
Naast gewone voorlichtingsactiviteiten als de VWO-, meiden- en publieksdagen, is er ook een aantal speciale activiteiten om wiskunde te populariseren: de Kangoeroe-wedstrijden voor lagere klassen van het VWO; de (interna-tionale) Olympiade voor toegepas-te wiskunde en Alympiade met wiskunde-A-opdrachten. Er zijn landelijke prijsvragen als ‘Whizz-kids’ met als opdracht ‘Een krantenwijk in Manhattan’ (Cursor 7), die veel reacties opleverde.
De faculteit wil ook vaker de krant halen, met artikelen over aansprekend onderzoek, prijzen of prijsvragen. Daarmee moet de combinatie Eindhoven en wiskunde een vanzelfsprekende worden. Als voorbeeld noemt Baeten Eurandom, dat alleen naar Eindhoven komt omdat wiskunde hier goed is.

Zebrablokken
Nieuw in het lesprogramma van het VWO zijn de zebrablokken, die in het schooljaar ’98 ingaan, als de vierde klas aan de nieuwe opzet van het onderwijsprogram-ma begint. Docenten van de TUE kunnen dan een aantal lesuren invullen en zo zicht geven op het vak, door te laten zien wat de TUE aan wiskunde doet. Hierbij moet worden aangetekend dat ze pas in 1999 effectief gegeven worden, omdat ze voor de vijfde en zesde klas van het VWO bedoeld zijn.
Voor de twee beste instromers verstrekt de faculteit ook beurzen van 5000 gulden, die leerlingen uit het hele land aantrekken, waaronder hele fanatieke.
Ook intern is er één en ander veranderd. Technische wiskunde is één vakgroep geworden met drie secties: Besliskunde en Stochas-tiek (waaronder statistiek); Analyse (numerieke wiskunde met hele grote berekeningen) en Discrete wiskunde (coderen, crypto-grafie, versleuteling, veelal toegepast bij compressietechnieken). Omdat studenten de keuze voor een bèta-vak steeds vaker willen uitstellen, kunnen ze op de TUE een gecombineerde propedeuse doen, met informatica of natuurkunde. Ze krijgen dan ook twee diploma’s. Tenslotte is er overleg tussen de drie TU’s en de Rijksuniversiteit Groningen om landelijk iets aan het beeld van de wiskunde te veranderen.
Al met al is Baeten niet pessimistisch over de toekomst: ‘De late instroom van dit jaar moet een vergissing zijn geweest. Volgend jaar moet het minstens 25 procent hoger liggen. Dit jaar stromen er bij informatica al meer studenten in. Dat is een landelijk beeld, maar bij TUE is de stijging nog groter dan het landelijke cijfer. Dat moet met wiskunde ook kunnen.’ Om alle verhalen in de wandelgang de kop in te drukken over het al dan niet behouden van wiskunde voor de TUE in verband met de lage instroom van studenten, heeft het college van bestuur uitdrukkelijk verklaard dat wiskunde op de TUE blijft.