Nicole van Hout (tweede van rechts) en drie andere Tuniña’s tijdens hun ‘doop’ in Mexico. Foto: Extern |
In het strijdperk verschijnen 600 muzikanten uit Zuid-Amerika, Spanje, Portugal en Nederland. In traditionele kostuums met lange mantels en wapperende linten houden zij optochten door de stad en spelen op podia in de open lucht. De Tuna’s strijden om verschillende prijzen op muzikaal gebied, zoals beste groep en beste zanger. Niet alleen de muzikale kwaliteit telt mee, ook de presentatie levert punten op.
Er bestond onzekerheid of het festival door zou gaan. ‘We waren te laat met het verzoek om sponsorgeld bij hoofdsponsor Holland Casino’, vertelt pr-coördinator Jochem Brok. ‘Het casino had het geld voor 1997 al verdeeld, daardoor kwamen wij geld tekort. We hebben nu geen sponsor die zijn naam aan het festival verbindt, maar een aantal kleinere sponsoren bekostigen nu het evenement. Het was ook lang onduidelijk hoe het festival er uit zou gaan zien. We wilden het hele centrum erbij betrekken, naast de Markt ook de Dommelstraat en het Stationsplein. Het Stationsplein deed echter niet mee. De festiviteiten vinden nu alleen plaats op de Markt en het Stratumseind’, aldus Brok.
Historie
De geschiedenis van de Tuna’s gaat terug tot het Spanje van de dertiende eeuw. Bij gebrek aan universiteitsgebouwen trokken studenten van de ene professor naar de andere. Om in hun levensonderhoud te voorzien zongen ze in taveernes en kroegen. Ze gebruikten hun muziek ook om meisjes het hof te maken. De instrumentale bezetting van een Tuna bestond oorspronkelijk uit gitaren, lauds (twaalfsnarig melodie-instrument), bandurrias (kleine laud) en pandereta (kleine tamboerijn). Later zijn hier nog instrumenten als accordeon, dwarsfluit, gitaron (akoestische basgitaar), viool en ukelele aan toegevoegd. De meeste Tuna’s bestaan uit twintig tot dertig muzikanten en komen voor in Spanje, Portugal, Italië en Mexico.
Het verhaal van de Eindhovense Tuna begon als ontgroeningsgrap in het begin van de jaren zestig toen een groepje eerstejaars Spaanse liedjes zong voor de vrouw van toenmalig directeur van Philips, de heer Tromp. De grap beviel zo goed dat in 1964 de Tuna Ciudad de Luz werd opgericht. Na verschillende keren uitgenodigd te zijn door buitenlandse Tuna’s, hield de Eindhovense vereniging in 1986 haar eerste eigen festival. Dit was tevens het eerste Certamen in de geschiedenis buiten Spanje.
La Tuniña
In 1982 namen twee meisjes, die Tuno-vrienden hadden, het initiatief om een Tuna voor vrouwen op te richten. Ze noemden zichzelf La Tuniña. Dit is een samentrekking van Tuna-niña, wat Tuna-meisje betekent. Tijdens de eerste optredens veroorzaakten de Eindhovense dames heel wat opschudding. Van oorsprong is het Tuna-gebeuren namelijk puur voor mannen. De Spaanse heren waren niet gewend een vrouwelijke serenade te ontvangen. Tegenwoordig worden de vrouwen geaccepteerd.
In juli dit jaar ging dit gezelschap, bestaande uit zestien meiden, twee weken naar een Certamen in Mexico. ‘De Mexicaanse organisatoren van het festival zorgden voor slaapplaatsen, eten en drinken’, vertelt Tuniña Nicole van Hout. ‘Bijna elke dag verzorgden de groepen optredens. De Mexicanen hadden ook een muziekwedstrijd georganiseerd, waarbij wij de tweede prijs in de wacht sleepten. Dit Certamen duurde twee weken. De meeste duren echter veel korter’, aldus Van Hout, ‘gewoonlijk zo’n vier dagen. Maar omdat voor de meeste deelnemende groepen de reis nogal prijzig was, duurde dit festival twee weken.’
Voor oud-leden is een reünistengroep opgericht; La Tuniña V.S.O.P. Het hele gezelschap met leden en oud-leden gaat eenmaal per jaar een weekend naar een stad toe en maakt daar muziek. Vorig jaar viel dit reünieweekend samen met het 15-jarig bestaan van de vereniging en dat werd natuurlijk gevierd in Eindhoven.
Ontgroening
Nieuwe leden van zowel Tuna Ciudad de Luz als La Tuniña moeten als zij beginnen onder leiding van ouderejaars zes nummers leren. Die brengen ze vervolgens ten gehore in restaurants en tijdens diverse gelegenheden. Na afloop gaan de muzikanten met de pet rond. Met dit geld moeten ze een dag organiseren voor de oudere leden. Wanneer de eerstejaars hun zes nummers goed kennen en de dag georganiseerd hebben, krijgen ze een sjerp, beca genaamd, en zijn dan volwaardig lid van de vereniging.
‘Degenen die voor het eerst deelnemen aan een Certamen moeten een soort ontgroening ondergaan. Deze vindt plaats tijdens het eerste Certamen waaraan een eerstejaars deelneemt. De ontgroening bestaat uit een duik in een fontein en het nuttigen van een hoeveelheid sterke drank’, legt Van Hout uit. Zij is zelf gedoopt tijdens de reis naar Mexico in het dorpje Queretaro. De Tuna’s zullen voor de ‘doop’ van het festival in Eindhoven zelf een fontein bouwen op het Stratumseind.
Maastricht en Nijmegen hebben beide een ook Tuna-groep. Leiden is de enige stad die, naast Eindhoven, een vrouwelijke variant heeft. De damesgroep uit Eindhoven houdt elke maandag een repetitie. Ze treden regelmatig op in restaurants door heel Nederland. Het doel hiervan is naamsbekendheid te creëren, zodat mensen en bedrijven een Tuna vragen te komen spelen op bruiloften en feesten. ‘Het geld dat we met de optredens verdienen, gaat in de kas’, zegt Van Hout. ‘Hiermee betalen we nieuwe pakken en instrumenten, reiskosten en activiteiten als het kerstdiner en het reünistenweekend.’
Om de zwerverstraditie van de Tuna’s in ere te houden, trekken in de zomer groepjes van vier of vijf Tuna’s of Tuniña’s door heel Europa en leven, net als de eerste Tuna’s, dan enkel van hun muziek.
Woensdag 17 september
Optreden van Eindhovense coverband Going Underground; bovenbar, 22.00 uur.
Maandag 15 september
Zie SG-Aktueel. (*)
Woensdag 17 september
Tango van Sexteto Canyengue; blauwe zaal, auditorium, 11.45 uur. (*)
Donderdag 18 september
Open Podium Klassiek met de vijf koperblazers van Quintet Q, Gert Jan Adema op Spaanse gitaar en klarinetensemble Quartet Q; blauwe zaal, auditorium, 20.00 uur. (*)
Tot 30 september
Tentoonstelling ‘Black Boox’ van Urit Luden bij de bouwkundebieb, HG, vloer 4. (*)
Van 12 september tot 12 oktober
Horowitz en de Philishave; hal HG. Zie ook pagina 7 in deze Cursor. (*)
Humorfestival, Schouwburg: oa. Rick Lorenzo Dros en Leo Bassi (zie voor reductiebon Cursor 3). Buiten: Jhonny Orange en de Jojo’s. (*)
Effenaar Literatuur: ‘Deadmeat’ over drie vrienden in de Londense clubscene van het Engelse talent Q; va. 21.00 uur.
Vrijdag 12 september
Humorfestival, Schouwburg: oa. Leo Bassi. Tevens VPRO’s Nachtzusters, De Mobiele Disco en Eddy Wally. (*)
Theater Plaza: reprise van ‘De gekwetstheid is minimaal’, ook morgen, dan met interview met regisseur Paul Pourveur.
Zaterdag 13 september
Humorfestival, Schouwburg: oa. Earl Okin en Stand Up Comedy Night. Buiten: Rob, Ria, Ronnie en de Zippers (*).
Effenaar: Bjorn again, Abba-revival.
Zondag 14 september
Humorfestival, Stadswandelpark: De wereld van de Lach; va. 13.00 uur. (*)
Concert van surfbands Laika, The Cosmonauts en Les Vice Barons; Effenaar.
The Floor Quintet speelt van blues tot latin bij Kaffee de Groot; va. 17.00 uur. (*)
Cabaret van Urbi & Orbi met ‘Glooidoven’; Grand Café Berlage, 21.00 uur. (*)
Concert van Mason Ruffner, die oa. speelde met bluesgiganten als Sam Lightin’ Hopkins en John Lee Hooker; Café Wilhelmina, 16.00 uur.
Dinsdag 16 september
Ballads en Beats van de jaren ’90 door Mo Stax in De Vooruitgang; 21.00 uur. (*)
Woensdag 17 september
E-Zone: Annual Fruitcake Convention presenteert de strip ’12 Ambachten ...’ van de Sonse tekenaar Joost Guitjens; Effenaar, 21.00 uur.
Aankondigingen met de aanduiding (*) zijn gratis