Van Gelder is er nog een beetje beduusd van. Op de vraag wat de afgelopen weken nu de meeste indruk heeft gemaakt, heeft hij nog geen antwoord. “Ik besef het nog niet helemaal. Afstuderen is al iets heftigs, dat je de titel van ingenieur krijgt, en dan kom je ook nog op het Journaal. Het is allemaal veel te snel gegaan om echt te bevatten.”

De gekte sloeg pas echt goed toe, denkt hij, toen er een ANP-bericht uitging naar aanleiding van een stukje op de website van de TU/e. Afgelopen donderdag, de dag dat hij zijn afstudeerproject moest presenteren, belde een hele reeks kranten en actualiteitenprogramma’s. “Ik voelde me wel een beetje ongemakkelijk toen ik alle vrienden die waren gekomen om mijn afstuderen mee te vieren in de steek moest laten om opnames te maken voor het NOS-journaal, maar ik kon natuurlijk ook niet weigeren”, lacht Van Gelder.

Hij vindt het wel jammer dat zijn afstandsbediening in de media werd gepresenteerd als ‘gadget’: “Gadgets zijn wonderlijke apparaatjes die geen noemenswaardige functie hebben. Wonderlijk heb ik de afstandsbediening zeker willen maken maar tegelijk is het apparaat ontwikkeld aan de hand van gebruikersonderzoek.” Hij werkte hierbij samen met de Deense hifiproducent Bang & Olufsen. Van Gelder: “Als je behoeftes van mensen die TV kijken in de keuken analyseert, blijkt dat die zich zorgen maken dat de afstandsbediening vies wordt. Ook vinden ze het vervelend om een afstandsbediening te moeten oppakken om de tv te kunnen bedienen.”

Magie
Vervolgens liet hij zijn fantasie op het project los. “Het is gebruikelijk om apparaten zo te ontwerpen dat je makkelijk kunt zien waar ze voor zijn en hoe ze werken. Dat kan nuttig zijn, maar het maakt apparaten ook een stuk minder leuk en spannend. En dat is wel een waardevolle kwaliteit voor de producten die je in je huis hebt.” De kersverse ingenieur benadrukt in het ontwerp liever de magie van de natuurkunde. “Ik ben zelf gefascineerd door natuurkundige fenomenen, die ik probeer te gebruiken om een soort magische objecten te maken. Objecten die je verbazen en verwonderen, die ruimte laten voor fantasie. Zo geef je mensen ook de kans om een gevoelsmatige band te scheppen met de technologie waarmee ze zich omringen. Volgens mij is dat belangrijk; onze technologische leefomgeving wordt steeds complexer en minder overzichtelijk, daarom is een uitsluitend rationele verhouding met de technologie waarmee we ons omringen op de lange duur niet houdbaar.”

Werking
Van Gelder doet niettemin een poging om de werking van de afstandsbediening te verduidelijken: “In de voet zit een contragewicht dat met een servomotortje zo gepositioneerd wordt dat het apparaat onder een bepaalde hoek blijft staan.” Als het volume maximaal is, staat hij bijna rechtop, staat het geluid uit, dan ligt hij plat op tafel. “Hij bevat een capacitatieve sensor: door je hand tegen de afstandsbediening aan te houden, verander je de elektrische eigenschappen van het apparaat. Op die manier kun je het volume aanpassen.” De afstandsbediening reageert vervolgens door zichzelf op te richten of juist platter te gaan liggen. Helaas kan de ontwerper dat niet laten zien: het servomotortje is gesneuveld tijdens de opnamen voor het NOS-journaal.

Om de tv aan of uit te schakelen, en te zappen, hoef je Van Gelders ontwerp niet aan te raken. Je beweegt je vingers gewoon op de juiste manier door een grote uitsparing, waarvan de randen zijn voorzien van leds. Zeven van deze lampjes zenden infrarood licht uit, dat aan de andere kant van het gat wordt opgevangen door fotodiodes. Het lijkt op de sensoren die je in de deuropeningen van liften aantreft: als je vingers in de weg zitten, wordt dat door de fotodiodes opgemerkt. De andere leds zijn wit en laten de gebruiker zien of zijn vingerbewegingen worden begrepen. Bovendien dragen ze bij aan de magische uitstraling.

Toekomst
Van Gelder is vastbesloten zijn ontwerp verder te ontwikkelen. Ook als Bang & Olufsen geen interesse mocht hebben. “Ik heb bewust geen ‘non-disclosure’-contract getekend, wat wel gebruikelijk is bij afstudeerprojecten bij grote bedrijven. Als B&O er niet mee door wil, kan ik in principe met een andere partij gaan praten.” Hij wil binnenkort bij een ontwerpbureau aan de slag. “Ik zoek een plek waar je op dezelfde manier kunt samenwerken met je collega’s als hier bij Industrial Design. Ik heb bij dit project veel profijt gehad van de communicatie over en weer met mijn medestudenten.” Hij wil vooral ook vernieuwend bezig blijven. Liefst in het buitenland. San Francisco lijkt hem wel wat./.