Robert Dijkgraaf, de nieuwe president van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, vreest voor de positie van Nederland als kennisland. Er moet meer geïnvesteerd worden, zei hij in zijn inaugurele rede, maandag 19 mei. Anders zakt Nederland op de internationale ranglijsten, waarschuwt Dijkgraaf.

Nederland heeft volgens hem nu nog een uitstekende positie. “Nederlandse onderzoekers zijn wat impact betreft nummer drie in de wereld. Nergens werken, relatief gesproken, zó weinig onderzoekers, zó hard, met zó veel effect, en met zó weinig middelen. Die kwaliteit is grotendeels te danken aan investeringen uit het verleden. Maar de huidige inspannin-gen behoren tot de laagste in Europa en nemen ook nog verder af. Dat is een uitputtings-slag die we niet lang kunnen volhouden. Nederland valt terug in de economische hitparade, zeker waar het concurrentiekracht en innovatie betreft. Dit kabinet heeft de wens uitgesproken omhoog te willen gaan, maar de ijzeren wetten van de logica zeggen dat als wij een stap omhoog gaan, een ander land een stap omlaag zal moeten. Dat zal niet gauw gebeuren.“

Ook in de afscheidstoespraak van scheidend president Frits van Oostrom klonk bezorgd-heid. Zo weet hij de afnemende animo bij jongeren aan onbekendheid met de wetenschap en het suffe imago van de nerd. “Niet te ontkennen valt dat goede wetenschap, evenals kunst en sport, het nu eenmaal moet hebben van een zekere focus die aan obsessie grenst - maar achter die ogenschijnlijke beperking valt een wereld vol avontuur, vrijheid, kansen en professioneel geluk te winnen.“

Dijkgraaf werd maandag in Amsterdam geïnstalleerd als nieuwe KNAW-president. Van Oostrom heeft die functie de afgelopen drie jaar vervuld.