9 april 2009 - ‘Die Deutsche Zahl ist sehr gemäcklich; mann macht nur etwas davon’. Elke Nederlander zal begrijpen wat hier bedoeld wordt, maar voor de meeste Duitsers zal het een raadsel zijn. Ik ken ook een Franse onzinzin: ‘De l’autre côté de l’Oeuf on a un beau visage sur Ventre Fossé’. Deze moet ik ‘vertalen’ want praktisch niemand kent nog een woord Frans, afgezien misschien van woorden op een spijskaart: ‘Aan de andere kant van het Ei (IJ) heeft men een mooi gezicht op Buiksloot’. Voor huidige en latere generaties blijven alleen Engelse grollen over, zoals ‘the bad man makes his breakfast’: ‘de badman maakt zijn broek vast’.

Ook onze universiteit richt zich op Engels. Nou zal ik de laatste zijn om te beweren dat studenten, medewerkers en bestuur uitgestudeerd zijn in het Engels, maar er kan toch geen bezwaar tegen zijn dat de betere student, de geïnteresseerde medewerker of zelfs een belangstellend bestuurslid ook iets van Frans, Duits, Spaans, Italiaans of Russisch opsteekt. Waar studenten gestimuleerd worden om het buitenland op te zoeken, zou het voor de hand liggen deze studenten een cursus in de taal van dat buitenland aan te bieden. Omdat alle taal met moedertaal begint, zou het niet gek zijn cursussen Nederlands te geven, en niet alleen aan buitenlandse studenten; ook autochtonen kunnen nog wat leren. Op alle Amerikaanse universiteiten zijn colleges Engels verplicht. Andere verplichtingen daar betreffen colleges Amerikaanse geschiedenis en een elementaire cursus in een niet-Engelse taal. Van dat laatste komt soms weinig terecht, maar ook het pogen is schoon.

Het leren van een taal heeft niet alleen praktische kanten; je kunt een brood kopen en de weg vragen, maar het heeft nadrukkelijk ook een culturele kant. Het is een vreugde om Madame Bovary in het Frans te lezen, The God of Small Things in het Engels of Sternstunden der Menschheit in het Duits, zij het met een woordenboek onder handbereik. Omdat ze ook deze culturele component hebben, kunnen de taalcursussen misschien beter worden ondergebracht bij Studium Generale.

Maar ja, cultuur! ‘Wenn ich das Wort Kultur höre, entsichere ich meinen Browning!’, schijnt een hoge Nazi gezegd te hebben. Daarmee willen wij als instituut van hoger- en wetenschappelijk onderwijs toch niet geassocieerd worden.

Omdat het, zo lees ik in Cursor, niet om een ‘financiële bezuiniging’ gaat, concludeer ik dat het een culturele bezuiniging betreft, die geen geld oplevert. Ik weet niet wat ik daarmee aan moet, maar dat kan toch niet stroken met de ‘branding’ van onze universiteit. De Grote Roerganger zei het al: ‘Laat duizend bloemen bloeien!’