spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
Special Cursor 50 jaarSpecial Cursor 50 jaar
PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

‘Seed no. 4’ van Tajiri centraal op TU/e Dag van de Kunst
Studenten laten ziel en zaligheid zien in persoonlijke ontwerpen

29 april 2009 - Op de Dag van de Kunst 2009 van de TU/e -op woensdag 27 mei- staat het werk ‘Seed no. 4’ van Shinkichi Tajiri centraal. Er wordt die dag een boek over de onlangs overleden Tajiri gepresenteerd. Daarnaast zijn een tentoonstelling, een documentaire en de resultaten van workshops met studenten Industrial Design en Bouwkunde te zien in Vertigo Plaza.
Werk van Teun Vinken. Foto: Bart van Overbeeke

De workshops voor ID- en Bouwkundestudenten startten met een documentaire over het leven en werk van Tajiri. Tajiri, geboren in Amerika, werd na de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1942, net als honderdtwintigduizend andere Japans-Amerikanen, in een kamp geïnterneerd omdat hij een potentiële Japanse spion zou zijn. Tajiri werd vrijwilliger in een speciale eenheid van het Amerikaanse leger. Omdat de discriminatie van Japans-Amerikanen voortduurde na de oorlog, emigreerde hij. Via Parijs vestigt hij zich met zijn Nederlandse vrouw Ferdi in 1962 in Baarlo, Limburg. In veel (vroege) kunstwerken komt de oorlog terug, vooral in ‘Warriors, Guerriers, Krijgers en Wachters’, het begin van een lange internationale carrière. De TU/e heeft een werk van hem in bezit: ‘Seed no. 4’ dat centraal staat op de Dag van de Kunst.

Na de documentaire kozen Industrial Design-studenten drie begrippen die hun eigen leven typeren en maakten een persoonlijk ontwerp van was. De ID-studenten werkten zeven weken aan dit project, onder leiding van docent/schilder Frans Franssen.

De Bouwkundestudenten gingen meteen aan de slag met een ontwerp. Ze hadden zo’n drie maanden de tijd, onder leiding van docent/architect/kunstenaar Ralph Brodrück.


Werk van Jeroen Paijmans. Foto: Bart van Overbeeke

Realisme
Jeroen Paijmans, eerstejaars ID: “Het sprak me aan dat Tajiri kunstwerken maakte die gebaseerd zijn op ervaringen in de oorlog. Ik koos de begrippen vrijheid (ik waardeer het om eigen keuzes te maken), vreugde (ik sta positief in het leven, houd wel van een feestje) en realiteit (die moet je niet uit het oog verliezen, bovendien houd ik van realistische kunstwerken). Die begrippen heb ik realistisch vormgegeven. Eerst met een uitbundige feestganger en een gevleugeld potje bier. Franssen adviseerde me om iets te maken wat het begrip niet alleen illustreert. Dat werd een voorovergebogen figuur waarin ik het tegenovergestelde laat zien. Het laatste wasmodel is een opgestoken duim.”

Teun Vinken, tweedejaars ID: “Tajiri kende ik niet, maar zijn oudere, geconstrueerde beelden spraken me erg aan. Mijn begrippen waren: rauw (ik houd van onafgewerkte, pure dingen), chaos en experiment, omdat ik nu eens niet alles van tevoren wil beredeneren. Ik begon met het midden omdat ik graag iets abstracts wilde maken. Dat was nog te statisch, ik wilde ook graag iets met mechanica. Daarna ben ik gewoon begonnen met het zagen van de gaten in het hout en heb het motortje gemonteerd. De spiegeltjes betrekken de omgeving erbij en versterken de chaos. De knoopjes in de elastiekjes, die de tandwielen verbinden, laat ik zitten; het geeft een vertraging en een onregelmatig ritme in de beweging. Misschien giet ik het middengedeelte nog in aluminium en komt er nog een spiegel omheen, om het nog chaotischer maken.”

Johanna van Warners, eerstejaars masterstudente architectonisch ontwerpen: “De documentaire was heel verhelderend. Met zijn kunstwerken heeft Tajiri zijn ervaringen uit het kamp en de oorlog verwerkt. Ik begon met gehard glas. Dat brak in stukken, maar bleef één geheel, met veel breuklijnen, een mooi symbool. De documentaire riep herinneringen op uit mijn eigen verleden, aan een familielid dat voor de trein is gesprongen. Ik was vooral geïntrigeerd door het moment waarop je nog kunt kiezen. Iemand stelde: “Als je die trein aan ziet komen, wil je toch wegspringen?” En iemand anders: “Maar je gaat er niet met je gezicht naartoe staan?” Misschien had zij helemaal geen keuze. Net zoals Tajiri alleen door in het leger te gaan uit het kamp kon komen. Toch bleef het idee van het moment in mijn hoofd hangen. Ik heb thuis een opstelling gemaakt met een speelgoedtrein en, op de grond liggend, foto’s gemaakt van een trein die steeds dichterbij komt, om dat moment te vangen. De foto’s roepen een dreigend beeld op en de vraag ‘Wanneer heb je nog een keuze?’ Ik wil er nog een zeefdruk van maken op spiegelend papier zodat je je gezicht ziet in de foto’s.”


Werk van Johanna van Warners.

Shahied
Azee Taher en Ali Ramezani studeren beide Constructief Ontwerpen. Ramezani: “We kenden Tajiri niet, maar zijn levensverhaal sprak ons zeer aan, we zijn allebei vluchteling. Ik heb in de Iran-Irak oorlog gevochten.” Taher: “Ik woonde als Koerd in Irak en onze hele familie is gevlucht omdat we daar niet veilig waren. De documentaire herinnerde ons daar weer aan.” Ramezani: We hebben ons verder georiënteerd en zijn ook in Venlo gaan kijken bij de zes meter hoge gietijzeren Wachters van Tajiri. Bij een sloperij vonden we verwrongen artikelen uit een oude badkamer, voor ons een symbool van vrede en huiselijkheid. Daaruit ontstond dit beeld: ‘Shahied’, het Arabische woord voor gesneuveld.” Taher: “Misschien kunnen we het in brons gieten. Met de uniforme kleur wordt het dan een abstracte soldaat, zonder identiteit.”

Ze maakten samen ook een begeleidend gedicht: ‘Met geweld is alles kapotgemaakt / En heeft mij diep in mijn ziel geraakt / In mijn droom zie ik het al voor me / Alle verdriet is nu voorbij / En eindelijk ben ik weer vrij.”/.

De Dag van de Kunst van de TU/e is op woensdag 27 mei. Dan zijn de tentoonstelling van werk van de studenten, de documentaire over Tajiri en tekeningen van het werk van de kunstenaar te zien in Plaza Vertigo vanaf 16.00 uur. Te zien tot en met 26 juni.


‘Shahied’ van Azee Taher en Ali Ramezani.

Dag van de Kunst/Gerard Verhoogt