“Niemand weet precies wat voor filter de Chinese overheid gebruikt voor de blokkade”, zegt prof.dr. Sandro Etalle, hoogleraar Security bij de faculteit Wiskunde & Informatica. “Er bestaan wel speculaties over. Elke computer heeft een IP-adres, een nummer waaraan de websites zijn gekoppeld. Het kan zijn dat ze filteren op IP-adres. Het is niet eenvoudig erachter te komen welke sites moeten worden geblokkeerd. Ik heb vernomen dat ze hiervoor, naast zoekmachines, vrijwilligers gebruiken die bepaalde sites doorgeven. Op een vergelijkbare manier worden in Nederland websites over pedofilie opgespoord. Er is wel onderzoek gedaan naar automatische opsporing van bijvoorbeeld pornografie, maar ik heb geen flauw idee hoe effectief dat is.

De overheid kan vervolgens aan Google vragen om deze sites niet door te geven wanneer mensen een zoekterm intikken. Daarmee wordt de site zelf niet geblokkeerd, maar burgers kunnen hem nog maar heel moeilijk vinden.

De vraag of internetcensuur makkelijk te omzeilen is, vind ik eigenlijk interessanter. Voor een klein deel van de populatie die goed met computers kan omgaan, is dit inderdaad niet moeilijk. Er zijn technieken die het bijna onmogelijk maken om te herleiden welke site een bezoeker bezoekt. Daarvoor worden proxy’s gebruikt: computers in een ander deel van de wereld waaraan je de eigen computer kunt koppelen. Er zijn duizenden proxycomputers die mensen kunnen gebruiken opdat onduidelijk is aan welke computer ze werken. De Chinese overheid zal natuurlijk proberen om ook de proxy’s te blokkeren, maar elke dag komen er proxy’s bij en verdwijnen er andere.

Voor een techneut is het relatief gemakkelijk om proxy’s te gebruiken, maar ik vraag me af welk percentage van de populatie hiertoe in staat is. Ik vermoed slechts enkele procenten. Bovendien duurt het een tijdje voordat een website via een proxy op het scherm verschijnt. Dat maakt het minder interessant om gebruik te maken van een proxy. De uitspraak van Bill Gates dat de Chinese censuur makkelijk is te omzeilen, lijkt mij dus een beetje kort door de bocht.

De achterliggende morele kwestie vind ik persoonlijk moeilijk te beoordelen. Ik deel de wereld niet graag in in goede en slechte mensen, waarbij de slechteriken censuur opleggen. Je kunt ook vraagtekens zetten bij dingen die hier in het westen gebeuren. Zo worden ongelooflijk veel privégegevens verzameld onder het mom van terrorismebestrijding. De cijfers wijzen erop dat met al die gegevens geen enkele terrorist wordt opgespoord en toch wordt deze weg ingeslagen.”/.

Prof.dr. Sandro Etalle. Foto: Bart van Overbeeke