spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Sluitstuk

Student ontmaskert zelflerende software
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
    PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

    De beste routes voor een tevreden klant en beter milieu

    25 november 2010 - Aan het bezorgen van pakketjes en vrachtgoederen gaat heel wat denkwerk vooraf. En dat is niet zonder reden. Een optimale route is goedkoper, sneller en milieuvriendelijker. Promovenda Ola Jabali promoveerde gisteren, woensdag 24 november, op onderzoek naar optimale routes en timing in het vrachtvervoer.
    Ola Jabali. Foto | Bart van Overbeeke

    Elke ochtend springt de chauffeur van UPS achter het stuur van zijn volgeladen bestelbusje. Elke avond levert hij zijn trouwe voertuig weer leeg in bij het depot. In de tussentijd moet hij ervoor zorgen dat alle pakketjes op de aangegeven tijdstippen bij de klant terechtkomen. Om tijd en brandstof te besparen, moet de totale route tussen al die klanten zo kort mogelijk te zijn en probeert de chauffeur de files zoveel mogelijk vermijden.

    Je kunt je voorstellen dat het uitstippelen van de dagelijkse route van chauffeurs in het goederenvervoer geen eenvoudige klus is. Als de route niet optimaal is, gaat dit namelijk direct ten koste van de winstgevendheid van de onderneming. Transportbedrijven maken daarom gebruik van geavanceerde software die de pakketjes elke dag over de verschillende voertuigen verdeelt, om de goederen zo efficiënt mogelijk bij de klanten te brengen.

    Het uitstippelen van zo’n route klinkt misschien als een koud kunstje voor een computer, maar dat valt in de praktijk nog vies tegen. Zelfs in het simpele geval dat de reistijd tussen de locaties van de klanten onafhankelijk is van het tijdstip waarop de chauffeur de route aflegt, neemt de rekentijd voor de computer razendsnel toe met het aantal locaties.

    En daar komt nog bij dat de praktijk een stuk weerbarstiger is dan de vereenvoudigde theorie, legt promovenda Ola Jabali uit: “De meeste methoden om dit probleem aan te pakken, gaan niet uit van realistische verkeerssituaties: in de praktijk rijden vrachtwagens niet met een constante snelheid en kost een ritje van Eindhoven naar Breda in de avondspits veel meer tijd dan aan het begin van de middag.”

    Gezien de omvang van de transportsector, heeft elke kleine verbetering in het bepalen van de optimale route voor de chauffeurs een flinke impact op chauffeurskosten en brandstofgebruik en daarmee op de prijs van goederen. Ook CO2-uitstoot is tegenwoordig een economische factor. En er valt nog wel wat te winnen: de commerciële pakketten die transporteurs gebruiken voor hun planning presteren niet altijd optimaal; soms komen academici met betere oplossingen. Dat beseffen de bedrijven gelukkig ook. Hoewel Jabali zelf met geld van NWO promoveerde, werken de logistiekexperts van de OPAC-groep van de faculteit IE&IS nauw samen met de sector en worden andere promovendi in Jabali’s groep (gedeeltelijk) vanuit het bedrijfsleven betaald.

    Jabali gaf het bovengenoemde ‘vehicle routing’-probleem een meer realistische inslag. Dit deed ze door de kans op files en de hieraan gekoppelde variabele snelheid van de voertuigen aan het probleem toe te voegen. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de reistijd, maar ook voor het brandstofverbruik en de hierdoor veroorzaakte CO2-uitstoot. “Variabele snelheden leiden tot een veel hogere CO2-uitstoot. Over een dag kan dat twintig procent schelen en in files neemt de uitstoot met wel veertig procent toe.” En die wetenschap moet je meenemen als je routes wilt optimaliseren voor brandstofgebruik.

    Een opvallende uitkomst van Jalabi’s onderzoek naar CO2-uitstoot is dat een vrachtwagen het best iets harder kan rijden dan de snelheid waarbij hij het minst uitstoot (dat is 71 km/h in het geval van de ‘heavy duty vehicle’ die Jalabi als voorbeeld gebruikte). Het blijkt namelijk dat vrachtwagens die sneller rijden minder vaak in files terechtkomen, en dat heft de extra uitstoot met gemak op. Overheden die de CO2-uitstoot willen beperken met snelheidslimieten voor vrachtverkeer, moeten hiermee dus voorzichtig zijn. De promovenda vond bijvoorbeeld dat een snelheid van 85 km/h voor dit specifieke voertuig een goed compromis gaf tussen uitstoot, brandstof- en chauffeurskosten.

    Een ander probleem waar Jabali zich op stortte, heeft te maken met de zogeheten ‘consistency’ van de bezorging. Klanten zijn sneller geneigd om pakketjes door dezelfde firma te laten vervoeren als ze een persoonlijke relatie hebben opgebouwd met een chauffeur. Uit recent onderzoek blijkt dat deze goodwill UPS jaarlijks zestig miljoen pakketjes extra oplevert. Het is dus gunstig om zo te plannen dat dezelfde chauffeurs zoveel mogelijk op hetzelfde tijdstip langskomen bij de vaste klanten. En deze ‘consistency’ heeft nog meer voordelen, aldus Jabali. “De chauffeur raakt vertrouwd met de bestemming en weet op een gegeven moment de weg, bijvoorbeeld hier op het TU/e-terrein. Dat is ook efficiënt.”

    Onderdeel van de ‘consistency’ is het zo goed mogelijk inschatten, ondanks alle mogelijke vertragingen, wanneer je bij de klant kunt zijn. Het is daarbij nuttig om wat buffertijd in te bouwen. “Je laat bijvoorbeeld aan de klant weten dat je er om tien over twaalf kunt zijn, terwijl je zelf op twaalf uur mikt.” Nu is werken met buffers niet bepaald revolutionair te noemen. Maar het is niet eenvoudig om goed te berekenen hoevéél buffertijd je moet inbouwen tijdens de planfase. En een te grote buffer kost tijd en dus geld. Jabali ontwikkelde een procedure waarmee de beste buffertijd kan worden berekend. Tot Jabali’s spijt is het niet gelukt om in dit model ook de invloed van files mee te nemen. “Dat werd te ingewikkeld. Je ontkomt er in dit vakgebied helaas niet aan om vereenvoudigingen toe te passen.” (TJ)

    The delivery of packages and freight requires quite some brainwork. And it’s no wonder, either. The best routes are cheaper, faster and more environmentally-friendly. Yesterday, PhD student Ola Jabali graduated for her research on optimal routes and timing in freight transport.