Kanker, doodsoorzaak nummer één in de westerse wereld, zou beter te behandelen zijn als de tumor nauwkeuriger in beeld is te brengen. Aan de TU/e knutselen onderzoekers daarom al sinds jaar en dag aan moleculaire stoffen die zich exclusief bewegen of hechten rondom een tumor. Zo ook studente Biomedische Technologie Marije Blanken. Het resultaat was iets minder spectaculair dan ze hoopte.

Ook onverwachte onderzoeksresultaten helpen de wetenschap een stapje vooruit. Het is soms alleen vervelend als dit net jou treft tijdens je afstudeerproject. Marije Blanken overkwam het tijdens haar onderzoek naar een methode om hersentumoren in beeld te brengen. Het idee was om dit te doen met behulp van liposomen, bolvormige nanodeeltjes. Aan de liposomen zou ze RGD hangen, een peptide (soort eiwit). Dat peptide hecht zich specifiek aan een stof die vrijkomt tijdens de vorming van het vatenstelsel om de tumor. Dat vatenstelsel voorziet de tumor van zuurstof en voedsel. De liposomen zouden worden uitgerust met een radioactief deeltje om ze in het lichaam te kunnen volgen met behulp van een SPECT-scanner.

Het ‘knutsel-gedeelte’ verliep gesmeerd. De liposomen met het radio-actieve deeltje maakte Blanken op een standaard manier. De RGD-peptide bevat een onderdeel (zwavelgroep) dat zich makkelijk hecht aan een onderdeel van de liposomen (malemidegroep). Pas bij het ‘in vivo’ testen van de zelfgemaakte liposomen vielen de resultaten wat tegen. De ingespoten liposomen bleken niet beter te werken dan liposomen zonder de RGD-peptide, of met een andere (controle)peptide.

“Ze laten allemaal dezelfde tumorbeelden zien”, vertelt Blanken. “Het extra ‘doelgericht’ maken met de RGD-peptide blijkt dus niet erg zinvol. Dat komt doordat de vaten rond een tumor slordig worden aangelegd. Ze bevatten gaten, waardoor ook niet-specifieke liposomen in de tumor worden opgenomen. Elders in het lichaam gebeurt dat niet.”

Was het dus volkomen zinloos, al dat geknutsel met peptiden? Welnee. “Voor mij persoonlijk was een spectaculaire beeldvorming van de tumor natuurlijk wel leuker geweest, maar we weten nu tenminste dat deze methode niet werkt bij hersentumoren”, zegt Blanken optimistisch. “En misschien is de methode bij andere tumoren wel effectief. Dat zou nog getest kunnen worden.” (EV)

Fotomontage | Rien Meulman