“Schaliegas is niet nieuw. Het is al jaren bekend dat er in leisteen, ook wel schalie genoemd, veel methaan zit opgeslagen. In Amerika en Rusland is er volop aandacht voor deze vorm van gaswinning, mede door de stijgende gasprijzen. Het grote probleem is echter dat dit methaan niet zit opgesloten in poreus gesteente, zoals bij aardgas, maar in scheurtjes in een dichte leisteenlaag. Die laag bevindt zich ook nog eens heel diep in de bodem. Daarom is er een andere manier van boren nodig. Eerst een gat van zo’n 3000 meter naar beneden, daarna wordt er horizontaal geboord om zoveel mogelijk gasscheurtjes te treffen. Door explosieven in het boorgat te plaatsen, worden er grote scheuren gemaakt in de leisteenlaag. Daarin worden onder hoge druk water, zand en chemicalieën geïnjecteerd. Vanuit die grote scheuren ontstaan zo vele extra, kleine scheurtjes en kan het methaan door het vergrootte oppervlak uit het gesteente vrijkomen. Omdat recent de boortechnieken verbeterd zijn, komt winning van schaliegas op grote schaal nu ter sprake.”

“De milieuschade veroorzaakt door schaliegasboringen is drieledig. Allereerst komen er door de ontstane scheuren in het gesteente allerlei radioactieve vervalproducten vrij die in de matrix zijn opgeslagen. Deze radioactieve stoffen, waaronder radium, kunnen zich via het afvalwater mengen met het hoger gelegen drinkwater of kunnen via de bodem in de voedselketen terecht komen. Daarnaast lost ook een gedeelte van het methaan op in het afvalwater, en komt zo mee naar boven. Dit broeikasgas concentreert zich in de lozings-bassins en kan sterk bijdragen aan het broeikaseffect. En ook in dit geval kan via het afvalwater het drinkwater vervuild raken. In enkele Amerikaanse staten schijnt het drinkwater vol methaangas te zitten. Mensen beweren zelfs dat ze water hebben zien branden. Naast deze problemen is ook het waterverbuik een punt van zorg. Er is een enorme hoeveelheid water nodig om schaliegas vrij te maken. Het gaat daarbij echt om miljoenen liters water. Op termijn kan dat leiden tot een watertekort.”

“De hoeveelheid schaliegas in de Nederlandse bodem is niet verwaarloosbaar. In Amerika zijn er echter nog teveel ongelukken rondom de winning van schaliegas. En Nederland is een zeer dichtbevolkt land. Daarnaast is de huidige manier van schaliegaswinning dus vooralsnog verre van milieuvriendelijk. Maar met nieuwe technologieën zijn al deze problemen overkomelijk. Daar moeten we eerst maar eens energie in steken. In de tussentijd zijn boorexperimenten om ervaringen op te doen heel nuttig. Maar voor grootschalige winning zijn wij en de technologie nog echt niet klaar.” (NT)

Prof.dr. Hubert Veringa. Foto | Bart van Overbeeke