“In mijn onderzoek naar Chinese en westerse samenwerkingsverbanden zie ik het vaak. Westerse partijen zijn geïnteresseerd in de markttoegang in China en andersom is technologie voor Chinese bedrijven het belangrijkste motief om samen op te trekken met westerse bedrijven. Maar deze vorm van uitwisseling is pas van de laatste tijd. Om kennis over te kunnen nemen, moet er namelijk een bepaald kennisniveau aanwezig zijn binnen een bedrijf. En dat niveau werd tot voor kort niet gehaald in China.”

“China is hard op weg het groeipad te volgen dat Korea en Japan in de jaren tachtig en negentig volgden. Zij ontwikkelden zich van lageloonlanden naar landen die highend-producten produceren met eigen technologische kennis en innovaties. Ook China kon met lage lonen de productie naar zich toe trekken. Wat echter ontbrak, was technologische kennis. Maar dat is aan het veranderen. Arbeid in China wordt schaarser en lonen worden hoger. Hierdoor kan China steeds minder goed concurreren met andere lageloonlanden en investeert het nu in kennis. Chinese onderzoekers aan westerse topuniversiteiten worden teruggehaald om in China eigen mensen op te leiden. Met als resultaat dat China nu miljoenen engineering studenten heeft en er jaarlijks een gigantisch aantal afstuderen om vervolgens posities in de industrie te bekleden.”

“De basis is dus gelegd. De kennis van de Chinezen kruipt langzaam maar zeker naar het niveau van de westerse landen. Nu kunnen Chinese bedrijven kennis gaan kopen. Want cash hebben Chinese bedrijven in overvloed. En dat biedt hen een uitstekende positie om deals te maken met bedrijven zoals Saab.”

“Op korte termijn is dit voor bedrijven als Saab natuurlijk erg interessant. Technologie in ruil voor geld en een groeiende afzetmarkt. Maar voor hoe lang? Eigenlijk zijn er twee scenario’s te bedenken voor Saab. Hawtai blijft samen met Saab optrekken. Saab wordt als merk in China gelanceerd en geproduceerd en ze leven nog lang en gelukkig. Een andere -reëlere- mogelijkheid is dat ze inderdaad de eerste jaren samengaan, maar wanneer Hawtai ‘bijgeschoold’ is, uiteindelijk eigen producten gaat produceren en die ook nog eens in het westen gaat verkopen.”

“De vraag is natuurlijk waar het op lange termijn toe leidt als het westen zijn concurrentievoordeel op het gebied van kennis en innovatie dreigt kwijt te raken aan het oosten.” (CM)

Prof.dr. Geert Duysters. Archieffotofoto | Bart van Overbeeke