Adjunct-secretaris van de TUE, ing. Jules Ruis, reageert verheugd op het nieuws. Hij is al jarenlang inhoudelijk bezig met de komst van TNO Industrie. Ruis: 'Ik ben er hardstikke blij mee. Het is heel goed voor de regio. Vooral het midden- en kleinbedrijf zal daar veel plezier van krijgen. Voor de universiteit past het uitstekend in de ontwikkeling van de Universitaire Technologische Instituten, de UTI's.'
Volgens Ruis staat het echter nog niet vast dat TNO Industrie een plaats op het TUE-terrein gaat innemen. 'Het TUE-terrein is één van de locaties waarover men nadenkt. TNO voert hierover nog overleg met de ondernemingsraad. We moeten nog even afwachten tot het definitieve besluit komt.' Als mogelijke locaties worden ook nog genoemd het Science Park Eindhoven en het industrieterrein Ekkersrijt. Een van de mensen die zich bijzonder krachtdadig heeft ingezet voor de komst van TNO Industrie naar Eindhoven is TUE-hoogleraar prof.ir. Theo Boshuisen. Boshuisen is deeltijd hoogleraar bij de faculteit Werktuigbouwkunde (sectie System Engineering) en tevens directeur van TNO Industrie.
Het onderzoeksinstituut telt rond de vierhonderd medewerkers. Het is ontstaan uit een fusie tussen het Produktcentrum en het Kunststoffen- en Rubberinstituut in Delft en het Metaalinstituut in Apeldoorn. Ook TNO Leder en Schoenen in Waalwijk, een van de branchecentra van Kunststoffen en Rubber, komt mee naar Eindhoven.
TNO Industrie houdt zich bezig met produktontwikkeling, produktietechnologie en materialentechnologie. Het instituut heeft voor Zuidoost-Brabant gekozen, omdat meer dan vijftig procent van de doelgroep, de 'maakindustrie', in deze regio is gevestigd. TNO Industrie verwacht zich in samenwerking met de TUE en het bedrijfsleven te kunnen ontwikkelen tot 'een excellent centrum' voor de maakindustrie.
In diverse sectoren van het bedrijfsleven loopt men zich dan ook al warm. Zo gaan onder meer Unilever, Nutricia en Gist Brocades er al voetstoots van uit dat er een topinstituut voor de voedingsmiddelentechnologie komt. En DSM, Océ en Philips zien de contouren van een instituut voor polymeren al verrijzen. De 'gevestigde wetenschap' aan de universiteiten, maar ook bij de KNAW en NWO, ziet het proces met lede ogen aan. Zij is er slechts zijdelings bij betrokken. In het topberaad dat het proces begeleidt is alleen NWO vertegenwoordigd (naast de VNO/NCW en de betrokken ministeries). Het spookbeeld van de universiteiten is dat er nieuwe instituten ontstaan, buiten hen om, die geld, maar ook goede onderzoekers bij hen weg zullen trekken. Volgens hen moeten de topinstituten deels voortbouwen op wat nu al aan technische universiteiten en bèta-faculteiten gebeurt. Het onderzoek daar heeft vaak kwaliteit genoeg, en de academische onderzoekers staan al lang niet meer afwijzend tegen samenwerking met het bedrijfsleven. Daarnaast denken de universiteiten ervoor te kunnen zorgen dat het in de topinstituten niet louter om economisch nut op de korte termijn gaat. 'Er bestaan twijfels aan het vermogen van het bedrijfsleven om uit te maken welke research de meeste kansen heeft op nieuwe innovaties en bedrijvigheid', schreef bijvoorbeeld voorzitter dr. C. le Pair van de Stichting Technische Wetenschappen onlangs.
De VSNU probeerde vorige week met een brief aan Wijers het tij te keren. 'Versnippering van onderzoek moet worden tegengegaan', schreef men, samen met NWO en de KNAW, en 'de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de door de overheid betaalde infrastructuur moet worden versterkt.' Veel indruk zal die brief niet maken. Het bedrijfsleven vindt nu juist het academische onderzoek veel te versnipperd. Volgens de universiteiten valt dat erg mee, en ook Ritzen zei onlangs dat er al veel bundeling van onderzoek tot stand gebracht is. Maar het imago van de universiteiten in het bedrijfsleven is beroerd. En Ritzen heeft het initiatief op dit gebied volledig uit handen moeten geven. Het is EZ dat de koers bepaalt; dat heeft vrijwel uitsluitend oog voor direct economisch nut. 'En een strijd die Ritzen heeft verloren, kunnen wij niet winnen', zegt een insider uit de academische wereld.
De universiteiten doen er waarschijnlijk het beste aan hun blik niet langer te richten op de overheid - dat wil zeggen EZ. Willen zij nog wat meedelen in de 55 miljoen, dan kunnen zij beter aanhaken bij concrete initiatieven uit het bedrijfsleven.
De Scientology Kerk heeft het kort geding dat ze had aangespannen tegen onder andere schrijfster Karin Spaink verloren. De rechtbank in Den Haag heeft alle eisen van de Scientology Kerk afgewezen. Scientology wilde onder andere dat het Spaink en anderen werd verboden om geheime documenten, zoals het zogeheten 'Fishman Affidavit', op Internet te publiceren. Aanvankelijk had Spaink volledige teksten van Scientology via haar website openbaar gemaakt. Half februari verving ze die teksten door samenvattingen.
Enige medewerkers van de TUE hadden vorig jaar eveneens teksten van Scientology Kerk via servers van de TUE openbaar gemaakt. In oktober verwijderde de TUE de teksten van de servers, na gesommeerd te zijn door het advocatenkantoor Nauta Dutilh, de belangenbehartigers van de Scientology Kerk. Hierdoor ontkwam de TUE aan rechtsvervolging. (FG)