Klassieken bieden bèta’s extra jaar beurs
door Hanne Obbink HOP
De vier klassieke universiteiten gaan bèta-studenten een vijfde jaar studiebeurs geven. Daarmee willen zij de ongelijkheid tussen hun bèta’s en studenten aan vergelijkbare opleidingen van technische universiteiten rechttrekken.
De universiteiten van Utrecht en Leiden besloten eind vorige week tot een jaar extra beurs voor hun bèta-studenten. Eerder al nam de Universiteit van Amsterdam eenzelfde besluit. Groningen deed dat voor een deel van de bèta-studenten al een jaar geleden; binnenkort zal naar verwachting besloten worden dat de maatregel ook voor de overige bèta’s gaat gelden. De andere twee algemene universiteiten met bèta- studies (Nijmegen en de VU) beraden zich nog.
De maatregel gaat per september aanstaande in. Met ingang van dat studiejaar krijgen alle studenten nog maar vier in plaats van vijf jaar beurs (als de Eerste Kamer daar tenminste mee instemt). De klassieke universiteiten vinden vier jaar echter te weinig voor de meeste bèta-studies. Veel studenten doen er langer over. De vier klassieken willen met het jaar extra beurs 'een reële studieduur' mogelijk maken, zoals de Universiteit Utrecht het stelt.
In Utrecht gaat het om ongeveer vijfhonderd studenten. Die krijgen vanaf september eerst vier jaar een 'gewone' beurs en vanaf 2000 nog een jaar beurs van de universiteit; die zal even hoog zijn als de 'gewone'. De universiteit schat dat dat haar één à twee miljoen gulden kost, afhankelijk van onder meer de hoogte van het dan geldende beursbedrag en van het aantal studenten dat toch binnen vier jaar afstudeert. Leiden schat de kosten op 'enkele tonnen'.
Aan beide universiteiten geldt de regeling alleen voor studenten aan opleidingen die verwant zijn met technische studies. Dat zijn er in Utrecht tien (alleen biologie valt buiten de boot) en in Leiden vijf, met zo’n 160 studenten per jaar. Minister Ritzen had vorig jaar studenten aan de meeste technische en landbouwstudies al een jaar extra beurs gegeven, omdat een zo’n studie te zwaar zou zijn om in vier jaar te doen. Een zelfde maatregel voor bèta-studenten aan algemene universiteiten was volgens hem echter niet nodig. De Tweede Kamer steunde hem daarin - tot woede van de algemene universiteiten die stelden dat een bèta-studie niet minder zwaar is. Groningen is de enige algemene universiteit met ingenieursopleidingen, en die kregen vorig jaar wèl een jaar extra beurs van de minister. Voor de universiteit was dat aanleiding studenten in verwante bèta-opleidingen - die dezelfde propaedeuse volgen - dan ook maar een jaar beurs te geven. Binnenkort zal de universiteit waarschijnlijk besluiten ook bèta-studenten in opleidingen zònder ingenieursvariant het extra jaar te geven.
Ritzen betaalde de technici vorig jaar niet voor een extra jaar cursusduur, maar alleen voor een jaar beurs. De technische universiteiten hebben echter wel vijfjarige programma’s opgesteld. De onderwijskosten die dit met zich meebrengt, moeten zij zelf opbrengen.
Aan de klassieke universiteiten wordt nu nagedacht over programma’s waarin de voorgeschreven 168 weken van een studie worden uitgesmeerd over vijf jaar. Ritzen kan dat niet verbieden, omdat de wet de cursusduur niet in jaren omschrijft, maar in weken. Hij is echter niet gelukkig met de maatregel van de klassieken; liever had hij gezien, zegt een woordvoerder van het ministerie, dat de universiteiten de discussie over de cursusduur hadden afgewacht die nog komt als Nuis zijn plannen voor drie- en vijfjarige studies verder uitgewerkt heeft. Tegen de besteding van geld dat bedoeld is voor onderwijs en onderzoek aan studiefinanciering, kan Ritzen alleen bezwaar maken als hij die 'ondoelmatig' vindt. Dat is juridisch niet eenvoudig hard te maken. Ritzen zal dan moeten aantonen dat de beurzen met overheidsgeld betaald worden; ongeveer een derde van het geld waarover universiteiten beschikken, is echter niet afkomstig van de overheid.