Functie en vorm moeten hand in hand lopen, vindt kunstenaar Oskar de Kiefte, die het anders niet mooi vindt. Helaas wordt hij daarin nogal vaak teleurgesteld. Neem nou de automobielindustrie waar duurbetaalde designers zich jaren uitleven om een nieuw model te verzinnen. Het resultaat kan De Kiefte niet echt bekoren. ‘De meeste auto’s zien er lelijk uit omdat hun vorm geen praktische functie dient. Sterker nog, als je sommige auto’s omdraait functioneren ze beter en worden dus mooier.’ De Kiefte zaagde de bovenkant van een Porsche 924 af, draaide deze om en knutselde net zolang tot de sportwagen weer kon rijden. Op het eerste gezicht lijkt het of de zilvergrijze Porsche achteruit rijdt, maar verdere inspectie leert dat dit schijn is. The converted Porsche 924 silver aero, zoals hij zijn creatie doopte, heeft nu een druppelvormige neus en een wigvormige achterkant en is aërodynamischer dan toen ie uit de fabriekspoorten reed. En dus mooier.
Binnenspiegel
Wie dezelfde truc met zijn karretje wil uithalen, doet er goed aan eerst naar de hoeveelheid arbeid te informeren. Een deel van die werkzaamheden bestaat uit een stoelendans van de onderdelen. Zo herbergt de voormalige linkerkoplamp nu de benzinedop en op die vrijgekomen plaats monteerde De Kiefte de linkervoorspiegel. Het derde remlicht hangt op de oude plek van de binnenspiegel. Een ander deel van het werk bestaat uit grondige verbouwingen. Want hoewel de onderkant bleef staan, betekent het omdraaien van de bovenkant een ingrijpende wijziging in de geometrie van het interieur. De stoelen schuiven daarom een eind op naar voren. Immers, de passagiers kunnen veel dichter bij de bumper komen te zitten, nu er geen ‘motorkap’ meer tussen zit. De motor komt in het midden van de auto. Ook een verbetering, volgens De Kiefte, omdat het zwaartepunt nu gunstiger ligt. De Kiefte wil uiteindelijk in deze verbeterde Porsche gaan rijden, maar eerst moeten de strenge keurmeesters van de Rijksdienst voor het Wegverkeer nog hun toestemming geven. De deurscharnieren zijn al verplaatst, zodat de deur nu weer naar voren openzwaait. Het verbeteren van het zicht door de nieuwe voorruit gaat echter nog het nodige werk kosten. De ruit zelf bijvoorbeeld. Die heeft nu achterruit -pardon- voorruitverwarming en de ruitewisser voldoet ook niet optimaal. Bovendien belemmeren de te massieve zijstijlen het zicht nog te veel.
Druppelvorm
De aërodynamische kwaliteiten van de druppelvorm komen ook terug bij Joost Conijn. Hij werkte onder andere aan wat hij ‘de snelste fiets ter wereld’ noemt. De wetenschap omschrijft de druppel als meest ideale vorm voor om de lucht mee te doorklieven. Recordbrekende voertuigen hebben daarom vaak zo’n omhulsel. Bij fietsen blijkt dan snel de vervelende geometrische eigenschap van het menselijk lichaam: een fietser past gewoon niet goed in een druppel. Het breedste gedeelte, de heupen, komt achteraan, waar het omhulsel het smalst moet zijn. Een ineengedoken mens past echter wèl in een druppel, bedacht Conijn. Die houding kent een belangrijk nadeel bij het fietsen: je zit met de rug naar de rijrichting. Einde experiment? Niet voor Conijn. Hij kwam met de achteruitrijfiets. Het omhulsel hiervan is een halve meter breed, één meter hoog en tweeëneenhalve meter lang. Conijn hoopt hiermee het snelheidsrecord te breken. Een middagje experimenteren met een spiegelbril leverde in ieder geval bevredigende resultaten op.
Gestript
Op het raakvlak van voertuigtechniek en kunst staan van De Kiefte nog de intercitybike en een model van de citybike. De citybike is een tot het uiterste ‘gestripte’ fiets, met zo min mogelijk onderdelen die kapot kunnen gaan. Het frame is uit één dikke horizontale buis, die tevens dienst doet als zadel. De intercitybike probeert de menselijke spierkracht zo efficiënt mogelijk te benutten. Twee vereisten daarvoor: het gebruik van zoveel mogelijk spiergroepen en het in voortstuwing omzetten van zowel de heengaande als de teruggaande spierbeweging.
De ‘levende auto’ komt wederom uit de koker van Conijn. Dit merkwaardige voertuig heeft geen stuur, maar wel twee losse assen, te weten een aangedreven achteras en een vooras. De bestuurder hangt er met zijn lichaam tussenin en vormt zelf het chassis.
Naast De Kiefte en Conijn exposeert Jeroen Hoogstraten twee projecten: ‘Liggen, Zitten, Staan’ en ‘Tafel 1 van Voorstellen voor Tafels’. ‘Iets tussen vormgeving, beeldende kunst en architectuur in’, omschrijft Hoogstraten zijn werk. Zijn U-vormige tafel verdeelt een ruimte in twee delen; de buitenkant, waar mensen kunnen aanschuiven, en de binnenkant van waaruit mensen bijvoorbeeld bediend kunnen worden. Voortbordurend op dit concept ontstaan ingewikkelder vormen, maar Hoogstraten heeft de eenvoudigste vorm uitgewerkt: vandaar ‘Tafel 1 van Voorstellen voor Tafels’.