Monique Bouman, hoofd Centrum voor Taal en Techniek:

‘Onze doelgroep is breder dan alleen studenten’

door Désiree Meijers

Met de opening van het Centrum voor Taal en Techniek vandaag, donderdag 13 juni, gaat een lang gekoesterde wens in vervulling van de docenten die vanuit de vakgroep Psychologie en taal in de techniek (PeTiT) de hele universiteit bedienden. ‘Wij zaten het laagst in de pikorde’, aldus het hoofd van het CTT, drs. Monique Bouman. ‘Bij bezuinigingen binnen de faculteit vielen bij ons de hardste klappen, terwijl wij in feite voor de hele TUE-gemeenschap onderwijs verzorgden. Nu deze frustrerende situatie is omgezet in een constructief CTT-idee, krijgen de taalwetenschappers eindelijk hun eigen plaats.’

Het CTT verzorgt voor studenten cursussen op het gebied van communicatieve vaardigheden Nederlands en cursussen in vreemde talen toegespitst op techniek. Het liefst zou Bouman nu de studieduur is verlengd, voor alle faculteiten een basispakket willen verzorgen, waarbij in het eerste jaar gewerkt wordt aan de tekortkomingen van het VWO-opleiding. Maar al te vaak blijkt dat het bij de jonge techniekstudent schort aan communicatieve vaardigheden en talenkennis. Bouman: ‘Dit is ook niet zo vreemd. Het onderschrijft mijn stelling dat je immers techniek gaat studeren omdat je de alfa-vakken niet beheerst.’ Na deze door Bouman als ‘reparatiefase’ bestempelde periode, zou er gewerkt kunnen worden aan de mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid van de student. Deze moet worden uitgebouwd met het oog op de doelstelling het vijfde jaar af te kunnen ronden met een goede, vakinhoudelijke presentatie en een goed verslag. Dit strookt helemaal met de missie van de TUE.
Prof.dr. Frans van Loo van de faculteit Scheikundige Technologie vaart volgens Bouman wat dit betreft, een voorbeeldige koers. Van Loo vindt als geen ander dat je over je vak moet kunnen praten en schrijven. Ook het Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) bij de faculteit Werktuigbouwkunde juicht Bouman toe: ‘Je slaat er een aantal vliegen mee in één klap, en wel: aandacht voor de integratie van vorm en inhoud. Dit is zeer belangrijk voor de student.’

Externe markt
Het CTT ziet haar doelgroep breder dan studenten alleen. Het zal ook activiteiten ontplooien voor TUE-medewerkers. ‘Dit kunnen aio’s en docenten zijn. Maar ook het ondersteunend en beheerspersoneel, de zogenaamde OBP’ers. Zo hebben we bijvoorbeeld al veel medewerkers van Scheikunde met het oog op de internationalisering een mondje technisch Engels bijgebracht. Ook de portier of de assistent laborant moet tenslotte uit zijn woorden kunnen komen’, legt Bouman uit.
Ook staat het CTT te popelen om de externe ‘markt’ te bestormen. De realisatie van dat plan is echter niet zo gemakkelijk. Het is volgens Bouman erg naďef om te roepen: ‘Ga maar naar Philips of de DAF’. Vaak heeft zo’n bedrijf al eigen voorzieningen of kanalen op dit gebied. Ook is datgene wat het CTT te bieden heeft tamelijk specialistisch. De inslag is puur technisch. Bouman: ‘Je leert bij ons niet hoe je twee biertjes in het Spaans kunt bestellen’. Als mogelijke bron van externe cursisten ziet Bouman eerder iets in bijvoorbeeld het TUE-alumnibestand. ‘De afgestudeerden van de TUE, die zelf aangeven dat ze meer nodig hebben dan ze tijdens hun opleiding gedaan hebben aan taalvaardigheid, zijn voor ons een zeer geschikte doelgroep. Deze externe deelnemers zullen wel iets meer betalen voor een cursus dan interne deelnemers, en op deze manier de interne cursussen licht subsidiëren.’

Taaladvisering
De voornaamste poot van het CTT vormt het onderwijs. Daarnaast zal het CTT zich bezighouden met taaladvisering. Dit omvat alles wat er bij het opstellen van een stuk komt kijken. Het kan betrekking hebben op de terminologie, of bijvoorbeeld op de opzet van een syllabus. Maar ook het vertalen en correctiewerk in het Engels valt onder de dienstverlening van het CTT. Voorlopig beperkt het CTT zich tot het Engels. Hoewel er nogal wat technische publikaties in het Duits verschijnen, ontbreekt deze taal in het CTT-pakket. ‘We zijn ermee gestopt, omdat de Limburgers die overwegend de TUE bevolken, het Duits naar hun eigen idee voldoende beheersen. Bovendien kunnen alle partijen met de Engelse taal uit de voeten. Nu uit een behoeftepeiling is gebleken dat er vijftien belangstellenden zijn voor onderwijs in het Duits, kunnen wij overwegen dit weer op te nemen in ons aanbod. Wij zijn erg flexibel’, aldus Bouman.
Alhoewel het best moeilijk zal zijn om cursisten buiten de poort te ronselen, denkt Bouman dat er wel degelijk behoefte is aan kwalitatief goed taalonderwijs. Buiten haar functie als hoofd CTT en docente Spaans en Portugees, verzorgt ze op speciaal verzoek cursussen voor bedrijven. Maar alleen als ze er zin en tijd voor heeft. De doctorandus in de taalwetenschap houdt namelijk niet van concessies of half werk. Er wordt volgens haar nogal wat aangemodderd in de communicatiebranche. ‘Dit vak is niet beschermd en dus kan iedereen een taleninstituutje oprichten. Wat dat betreft komen cursisten bij ons wel aan hun trekken. Wij hebben uiterst gekwalificeerde docenten in dienst, die gewend zijn met hoog opgeleide mensen om te gaan.’

Kwaliteit
De faculteit Technologie Management, waarin het CTT is ondergebracht, treedt op als een kwaliteitscheck. ‘Kwaliteit staat bij ons hoog in het vaandel. Als het hieraan schort, jagen wij studenten weg. Als mensen voor een cursus betalen, mogen zij ook rekenen op een gewaarborgde kwaliteit. Daarom wordt elke cursus geëvalueerd’, stelt Bouman.
Ter verbetering van hetgeen er al in huis is, zocht ze toenadering met het talencentrum van de KU Brabant. ‘De accenten liggen iets anders. Wij zijn sterker in communicatieve vaardigheden Nederlands en zij in het vreemde talen onderwijs. Echte samenwerking zal moeilijk zijn, maar we kunnen van elkaars expertise profiteren en elkaars pakketten aanbieden.’
‘Het CTT is er klaar voor en staat te smachten om te mogen beginnen. Het is te hopen dat andere afdelingen binnen deze instelling waar wij mee samen moeten werken, iets van onze zakelijke houding overnemen’, zegt het hoofd CTT. Officieel moet Bouman en haar team van tien medewerkers hiermee nog even wachten. Want hoewel het CTT vandaag feestelijk geopend wordt door rector Jack van Lint, moet het OPTUE nog officieel haar goedkeuring voor de oprichting van het CTT verlenen in haar vergadering van dinsdag 18 juni.