Cultuer

25 jaar Effenaar = 25 jaar jongerencultuur van hoog niveau

door Gerard Verhoogt

Geheel in stijl viert De Effenaar dit jaar haar 25-jarig bestaan met een aantal bijzondere evenementen en concerten.
In die jaren groeide De Effenaar uit tot een jongerencentrum van allure, bekend tot in Verenigde Staten. Want er traden nogal wat grote namen op: John Cale, The Sex Pistols, Split Enz, The Ramones, de Talking Heads, Sweet D’Buster, Herman Brood, Bots, Joy Division, Sonic Youth, R.E.M., Red Hot Chili Peppers, Living Colour, Ice T, Jezus Lizard, Pearl Jam en Orbital. Om maar eens een kleine greep uit oude en recente hoogtepunten te doen.

Waar ooit de AOR begon en de Mensa zetelde, kwam in 1971 een centrum voor muziek, film en theater, met een restaurant en café: De Effenaar. Het werd een jongerencentrum waar de voorhoede van de hedendaagse muziek zich thuis voelt en waar popgeschiedenis geschreven werd. Ook het theater vond er zijn weg, onder meer met voorstellingen van Alex D’Electrique en de ‘Hirosjima Light Show’ van Dick Verdult. Events van velerlei aard kenmerken De Effenaar van nu: van het Fellini Banket, Eddy Wally, het Sinti Zigeuner Festival, het jaarlijkse Black Spirit, het Joods Muziekfestival tot de Skate Party’s en de lugubere Jim Rose Side Show. In heel Nederland zijn de Dance-avonden bekend en één van Europa’s leading dj’s, Lady Aida, koos De Effenaar als thuisbasis.
Intussen staat De Effenaar weer voor een nieuwe keuze: een verbouwing is (allang) noodzakelijk en het wachten is op de plannen voor de stadsboulevard voor dit gebied. Die worden op de Dag van de Architectuur (1 juli) gepresenteerd. Voor wie De Effenaar niet kent doen Sjors van de Molengraft en Willem van Rossum een boekje open. Van de Molengraft werkt bij de sectie Numerieke besturingen van de faculteit Werktuigbouwkunde en speelde in de jaren ’70 met de band Bots veel in De Effenaar. Van Rossum is regelmatig bezoeker van De Effenaar, studentmedewerker van Cursor (Bekijk ‘t maar) en bandcoördinator van de AOR.

Blowen
‘Voor mij was De Effenaar heel belangrijk omdat het de eerste officiële plaats was waar jazz- en popmuzikanten elkaar ontmoetten’, zegt Van de Molengraft. ‘Behalve repeteren en het contact met andere muzikanten waren er volop sessies en gingen we veel naar optredens. Een ervan, ik weet niet meer welke, inspireerde tot Bots: veel geouwehoer, veel lol en goede muziek.’ Van de Molengraft (1943) speelde op de eerste drie elpee’s van Bots mee, maar stopte in 1968 als professioneel saxofonist en klarinettist en ging bij de TH werken. Tot ’73 toerde hij met Bots rond als semi-professioneel muzikant. De Effenaar was een tussenstap: ‘Er gebeurde toen veel in Eindhoven, maar voor de popmuziek maar weinig, en de jazz, mijn eerste voorkeur, bloedde dood. In De Effenaar kwamen die twee werelden bij elkaar. Er is op muziekgebied veel in gang gezet wat dààr zijn oorsprong vond.’ In De Effenaar van toen werd veel geblowd, hij ook? ‘Nee, dat was aan mij niet besteed. Als ik drie of vier trekjes nam, viel ik in slaap.’

Tolerantie
Willem van Rossum: ‘Het eerste dat me altijd opvalt In De Effenaar is de tolerantie. Hier kunnen de 'death metal fan' en een 'house freak' gezamenlijk uit hun dak gaan op een nummer uit de jaren ’70 en leeft de geheelonthouder in symbiose met een Stony Tony. Iedereen vindt wel wat van zijn gading. De dance liefhebber kan zijn overtollige energie spuien en de volgende dag gaat de duivelaanbidder daar op in de klanken van een satanische band. En doet diezelfde dance liefhebber nog gewoon mee ook. Ook punk-, funk-, rock- of andere muziekfans komen hier regelmatig aan hun trekken, en de kans is groot dat de band die je vandaag bekijkt later in een uitverkocht Ahoy speelt. Wie in het verleden van De Effenaar graaft ziet namen als Pearl Jam, de Red Hot Chili Peppers en R.E.M. Maar ook op een doordeweekse dag kan het reuze gezellig zijn om een pilsje te pakken. En de broodnodige bodem kan er op smakelijke en voor een schappelijk prijsje gelegd worden in het eetcafé, De Eetage. Wie liever blijft hangen in de studentencultuur raad ik een bezoek aan De Effenaar af. Maar een regelmatig bezoek is een must voor wie geïnteresseerd is in het mooie, vreemde, absurdistische of bewonderenswaardige dat de huidige jongerencultuur biedt.’

Penisverlenging
Het jubileumprogramma begint op vrijdag 21 juni met een concert van Ween (van onnozele liefdesliedjes tot ontstuimige hardcore), David Thomas (ex-Pere Ubu) en het muzikale theater van The 2 Pale Boys. Daags erna is er de Future Sound Of Eindhoven: een dance event waar alle groten hun krachten bundelen. Zoals de dj’s Miss Djax en Lady Aida, vj Video Interhuman Blob en live optredens van Max 404 en Acid Junkies.
Op 25 juni presenteert Raamwerk een speciaal optreden van de meest gevreesde dichter van Vlaanderen, Didier de Paris. Met componist Geert Wageman en dj Johan de Flander schreef hij ‘Nocturne’ over de droevige lotgevallen (waaronder een penisverlenging) van de schrijver Johannes de Slechte. Hardcore van Shelter volgt op 26 juni, 27 juni treden Barkmarket, Guided by Voices, Spoon en Silkworm op, een dag later gevolgd door Madball (Newyorkse hardcore). Het programma wordt op 7 juli afgesloten met een grote Skate Parade. In en om De Effenaar treedt onder meer de feestband Jammah Tammah op, is er een ‘Piekentent’, acrobatiek en nog veel meer.


Pianoconcours studenten

De Universiteit van Utrecht organiseert van 14 tot en met 18 oktober voor de tweede keer het Internationaal Studenten Piano-concours voor studenten van universiteiten en hogescholen. Het piano-concours is bestemd voor amateurs. Studenten van conservatoria en muziekvakinstellingen zijn van deelname uitgesloten. De finalisten worden begeleid door een symfonie orkest. De winnaar wordt beloond met een eerste prijs van fl. 2.500,-. De kosten voor deelname bedragen fl. 50,- en de inschrijving sluit 12 juli. Informatie: Jan Goedhart, tel. 030-2538448.