The proof of the pudding is in the eating

door Siem Simonis

‘Alweer yoghurt?’ ‘Ja, da’s nou eenmaal het goedkoopste.’ Deze woordenwisseling zal in ieder studentenhuis wel eens gehoord worden. In de meeste studentenhuizen geldt: toetjes moeten. Als de kok per ongeluk het dessert vergeten is, staan daar vaak onplezierige consequenties tegenover. Maar ook de rest van de Nederlandse bevolking kan maar slecht zonder het geliefde toetje.
Hoe is het nagerecht toch tot zo’n belangrijk onderdeel van het avondmaal geworden? We gaan te rade bij de sociologen, die zoals bekend alles onderzoeken dus ook eetgewoonten. Deze veranderen in de loop van de tijd en ze verschillen per bevolkingsgroep.

Van het avondmaal vormt het nagerecht een belangrijk onderdeel. De functie van deze laatste gang is sinds het verleden danig veranderd in de Nederlandse huishoudens. In de middeleeuwen werd in de Lage Landen nog geregeld kaas met boter gegeten aan het eind van de maaltijd. Maar aan het begin van de vorige eeuw bestond het Hollandse nagerecht bijna uitsluitend uit pap, destijds vaak brij genaamd. De huisvrouw van de negentiende eeuw had gelukkig een ruime keuze bij de bereiding van het toetje: gruttenpap, karnemelksepap, krentjebrij, zoetemelksepap, boekweitpap en ga zo maar door. Als hoofdgerecht serveerde de kok des huizes vaak een diner van peulvruchten, bijvoorbeeld erwten of bonen. Vlees was een luxe en werd niet veel genuttigd. De pap vervulde destijds niet echt de functie van nagerecht, maar was meer een volwaardige tweede gang. Graan was het belangrijkste bestanddeel, melk het tweede ingrediënt. Toen na de Tweede Wereldoorlog het gemiddelde gezin wat beter bij kas zat, werden de hoofdmaaltijden veel uitgebreider. Het nagerecht moest luchtiger worden. Het graan verdween uit het recept en het stevige nagerecht werd het bekende Hollandse zuiveltoetje.

Schlemmer
Voor studentenmaaltijden geldt in de regel het credo: liefst veel voor weinig. Als toetje belandt dan ook vaak yoghurt, vla, of in de zomermaanden een bak ijs op tafel. Maar aangezien verandering van spijs doet eten, wil men ook wel eens een luxer dessert presenteren. Maar het moet geen tijd kosten om het klaar te maken. Het TUE-Testlab dook deze week dan ook in de wereld van puddings, prutjes en papjes. De criteria luidden als volgt: geen vla-varianten uit het bekende literpak en geen toevoegingen of bereidingstijd nodig. De Aldi, de Boer, de Basismarkt en Albert Heijn waren deze week de huisleveranciers van onze fijnproevers.
Als eerste kwam een kwarkpro-duct van de Aldi op tafel. De vijf-honderdgrams bak bevatte volgens de verpakking halfvolle kwark met 23 procent aardbeien. De titel klonk in ieder geval appetijtelijk: Schlemmerkwark. Schlemmer, zo vertelt het Duitse woordenboek ons, kan smulpaap of brasser betekenen. En de testpersonen waren dan ook niet zeker of zij van de kwark moesten smullen, of dat er mee gebrast moest worden. De opmerkingen over dit product waren niet echt positief: ‘Waar zijn die vruchten?’. De meesten waren het er over eens dat de kwark muf en droog was en niet naar aardbeien smaakte. Eén tester vond het nog het meeste weg hebben van Fruitella.

Tandarts-verdoving
Het commentaar op de Schlemmerkwark was nog een loftuiting vergeleken met de opmerkingen die het volgende toetje ten deel vielen. Bij Albert Heijn was een nagerecht gekocht dat volgens het doosje nieuw was. Het product van Nestlé heet Chambor en heeft als ondertitel ‘Luchtige verse kaas/kwark met room op aardbei-fruitlaag’ meegekregen. Het dessert komt echter ook in een abrikoosvariant en wordt verpakt in een doosje met twee 75-grams bakjes. Het eerste wat opvalt aan de verpakking is dat het een aanwijzing mist: ‘Niet schudden voor gebruik’. Als het bakje namelijk een tikje krijgt, stort de kwark als een mislukte plumpudding in. De proefpersonen zijn er niet gerust op: ‘Kaas met aardbeien, dat kan niks worden’. En nadat het hoopje geproefd wordt, blijkt die verwachting uit te komen. ‘Smerig’, roept het panel in koor. Een enkeling vergelijkt de troep zelfs met de smaak van een tandartsverdoving.
De hoop wordt nu gevestigd op de Duo de Mousses van de Boer dat ook uit de keuken van Nestlé komt. Duo slaat op de twee kleurtjes die de mousse heeft, die van chocolade en van mokka, maar kan ook duiden op de twee bakjes van 75 gram die in één doosje zitten. Het product bevat stukjes chocolade, waarover binnen het Testlab-team verdeeld ontstond. Een lekkere aanvulling voor sommigen, een ongewenste toevoeging voor anderen. De mousse vult in ieder geval prima. Het enige vrouwelijke panellid verzucht: ‘Daar gaat mijn dieet’. Voor wie van mokka en chocola in zijn dessert houdt, levert de Duo de Mousse een ruime voldoende op.

Papperig
Over het volgende toetje op het menu zijn de meningen veel verdeelder. Griesmeelpudding met rode bessensaus is dan ook een gewaagde aankoop. De Boer levert de Mona-pudding in een bak van een pond. De gebruiksaanwijzing volgend wordt er een gaatje in de onderkant geprikt en de bak omgekeerd. De testpersonen raken in een staat van verrukking als de saus over de pudding begint te druipen. Voor de meesten begint nu een smulfestijn, maar twee proefpersonen gaan van de lucht al over hun nek. ‘Ben je gek’, roept een likkebaardende student, ‘hier wil ik wel after-shave van hebben.’ De liefhebbers likken hun bordje af, terwijl ze vergenoegd knorren. De combinatie van saus en pudding wordt zeer gewaardeerd. De griesmeelpudding ontvangt van drie personen een negen, maar krijgt ook twee keer een twee op zijn rapport.
De melkrijst met room vonden we bij de Basismarkt. Het bakje van 175 gram bevat twee compartimenten. Een kleine met wat rijst erin en een nog veel kleinere met wat gelei erin. Het plastic laat zich in het midden buigen, zodat de gelei makkelijk bij de rijst gekiept kan worden. Even opletten dat je niet knoeit en lepelen maar. De testers kunnen maar matigjes genieten van het hapje. De rijst is klef en papperig. Het sausje gaat wel, of zoals één proever zei: ‘Ik wil de hoeveelheden rijst en saus omgedraaid hebben.’ De melkrijst komt in drie smaken. Aardbeien werd het meeste gewaardeerd, maar kon nog net geen voldoende scoren.

Bakstenig
Lé Bavarois heet het volgende nagerecht van Mona pretentieus. Het is voor dezelfde prijs bij de Boer en bij Albert Heijn te koop. De driekwartliter bak bevat 415 gram. Pas nadat de sluiting eraf gescheurd is en de bak half leeg gelepeld, wordt naar de gebruiksaanwijzing op de verpakking gekeken. Daar valt te lezen dat de deksel verwijderd dient te worden, daarna de bak omkeren. Dan moeten er voorzichtig gaatjes boven in de ribben geprikt en dan drukke men met beide handen tegen de korte zijden. De bak kan nu opgetild worden en.... ach, veel te moeilijk. Lé Bavarois is verkrijgbaar in cappuccino en au chocolat.
De beide bavaroises glijden gemakkelijk de testkelen binnen. Als nadelen van de schuimige desserts valt te zeggen dat ze wat droog zijn en wel erg zoet en plakkerig. De smaak bevalt over het algemeen wel, alhoewel sommigen vinden dat het toetje nog wat ‘opgeleukt’ mag worden. De bavarois vult goed, één bak kan vier eters bedienen. Sommige testers vinden het spul zelfs te zwaar, te bakstenig. Daarbij moet natuurlijk wel aangetekend worden, dat het testende achttal al aardig wat onsjes aan dessert verstouwd heeft op dit tijdstip. De bavarois krijgt het predikaat ruim voldoende tot goed.

Doodeten
Dat kan niet gezegd worden van de Choco-desserts met room die de Aldi ons voorschotelt. Alhoewel de bakjes te geef zijn (veertig cent voor twee ons), is de smaak niet bijzonder. ‘Het is gewoon chocola-devla, maar dan slechte.’ Ook de slagroom houdt niet over. ‘Onge-zoet en ransig.’ Snel verder naar het hoogtepunt van de toetjestest: de Tiramisù, dessert al mascarpone van Dolce Italia, verkrijgbaar bij de Boer en de Albert Heijn. Ondanks de hoge vullingsgraad van de aanwezige studentenma-gen, wordt gretig op deze lekkernij aangevallen. ‘Heerlijk, verrukkelijk’, juicht het TUE-Testlab. En: ‘Of er een engeltje op je tong schijt.’ Vooral de aanwezigheid van alcohol in dit nagerecht pleziert de studenten, maar liefst 2,3° (?) volgens de verpakking. ‘Hier kan ik mij dood aan eten’, verzucht een testpersoon terwijl hij zich aansluit in de rij voor het toilet.

ProductProducentWinkelHoeveelheid (gram)PrijsGemiddeld puntStandaarddeviatie
SchlemmerkwarkMolkerei ElsdorfAldi500fl. 1,995,10,4
Chambor aardbeienNestléAH150fl. 2,993,31,3
Chambor abrikoosNestléAH150fl. 2,994,41,6
Duo de MoussesNestléDe Boer150fl. 2,296,60,7
GriesmeelpuddingMonaDe Boer500fl. 2,756,73,0
Melkrijst appelTuffiBasismarkt175fl. 0,994,51,3
Melkrijst kersenTuffiBasismarkt175fl. 0,995,31,4
Melkrijst aardbeiTuffiBasismarkt175fl. 0,995,61,5
Bavarois cappuccinoMonaDe Boer415fl. 4,997,01,1
Bavarois au chocolatMonaDe Boer415fl. 4,997,31,1
Choco-dessertUrsiAldi200fl. 0,394,42,2
TiramisùDolce ItaliaAH500fl. 8,959,00,9