Een humanere wereld begint bij jezelf
door René ter Riet
We moeten hem vooral niet verkeerd begrijpen. ‘Natuurlijk ben ik een idealist, maar dus niet ook meteen een fanaticus.’ Michiel van der Lugt, vijfdejaars bouwkundestudent en tevens nieuwe voorzitter van de TUE-groep van Amnesty International, heeft vaak bedenkingen bij westerse steun aan onderontwikkelde landen. Van der Lugt: ‘Het getuigt van zo weinig respect om andere landen jouw wil op te leggen. Door middel van een brief vraag je persoonlijk aandacht voor een individueel probleem, zonder meteen het vingertje op te heffen. En wat daar zo mooi aan is: het effect is vaak heel groot.’
Het is al weer zo’n vijf jaar geleden dat een aantal belangstellenden een TUE-groep (‘een soort dispuut van Amnesty International Eindhoven’) oprichtte. Sindsdien wordt er een paar maal per maand een standje in de hal van het auditorium bemand. Van der Lugt: ‘In het begin was het vooral ons doel om een zo groot mogelijke naamsbekendheid te krijgen. Dit kon dan worden gecombineerd met het schrijven van brieven naar regeringen van landen waar mensen gevangenen zitten vanwege hun politieke voorkeur. Inmiddels menen wij dat iedereen wel weet waar Amnesty International voor staat, en wij hebben dus gekozen voor een nieuwe opzet.’
Die nieuwe opzet bestaat eruit dat de werkgroep nu eens per maand bij elkaar komt. ‘Steeds op de eerste donderdag van de maand zullen wij naast het orgel in het auditorium gezamenlijk brieven schrijven’, zegt Van der Lugt. ‘Eerst leg ik dan uit om welke regeringen of personen het gaat; wat er is misgegaan; waarom onze hulp nodig is, et cetera. Deze maand hebben we bijvoorbeeld een verzoek om opheldering over de verdwijning van twintig moslim-mannen uit Klein-Joegoslavië, één van de delen die niet in oorlog verkeert. Ze zijn na drie jaar nog steeds vermist, en volgens Amnesty werkt de regering daar nauwelijks aan het onderzoek om deze mensen weer te vinden. Na zo’n uiteenzetting kan iedereen vervolgens gaan schrijven. Meestal houdt dit in het overschrijven van Engelse of Spaanse voorbeeldbrieven. We hebben een enthousiaste kerngroep, maar we vinden het vooral leuk als andere belangstellenden ook meedoen. Je kunt bijvoorbeeld eerst naar de uitleg komen luisteren en daarna pas beslissen of je mee wilt schrijven.’
Heeft het schrijven van brieven naar zoiets abstracts als de regering van een ontwikkelingsland - dit blijkt vaak het geval te zijn - eigenlijk wel zin? ‘Het toeval wil’, zegt Van der Lugt, ‘dat ik deze week op een vergadering was waar een onderzoek werd besproken naar het effect van alle acties die er het afgelopen jaar in Nederland zijn geweest. Het bleek dat in ongeveer eenderde van de behandelde gevallen door tussenkomst van Amnesty vrijspraak volgde, of dat de regering een onderzoek heeft ingesteld naar de persoon in kwestie. En in nog eens eenderde van de gevallen treedt er een verbetering op van de levensomstandigheden. Effect heeft het dus zeker, en de tijd die je kwijt bent aan het schrijven van een brief staat in geen verhouding tot het resultaat.’
Van der Lugt benadrukt dat het schrijven de mensen ook vaak een extra steuntje in de rug geeft. ‘Het blijkt vaak dat deze mensen de barre omstandigheden vooral hebben volgehouden omdat ze wisten dat er in de hele wereld mensen waren die hen bijstonden. Een andere goede reden is dat je er regeringen op attent maakt dat zeer veel mensen op de hoogte zijn van hun misstanden. Kwantiteit dus, naast kwaliteit.’
Laten jullie publiciteit en het zorgen voor naamsbekendheid nu verder voor wat het is? ‘Dat is niet de bedoeling. Eens in de zoveel tijd zal er een speciale actie worden georganiseerd; onlangs hadden we een maand die geheel in het teken van China stond. We besteden ook altijd volop aandacht aan de Internationale Dag van de Mensenrechten op 10 december, en hopen zo dat mensen zich bewust worden van de relatie tussen westerse en andere landen. Ben je idealistisch ingesteld? Van der Lugt: ‘Ja, ik denk het wel. Al op de middelbare school stond ik vaak in een Amnesty-kraampje. Ik voel me sterk verbonden met mensen die misstanden aan de kaak durven stellen. Op deze manier, hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, kan ik toch meehelpen aan een humanere wereld.’