Clinton als lamme eend de 21ste eeuw in
Niemand, ook niet in Nederland, zal verbaasd zijn over Clinton’s verkiezingsoverwinning. Het was een verpletterende zege, ofwel een landslide, zoals ze dat hier noemen. Het is verbazingwekkend dat iemand met zoveel schandalen op zijn conto (Whitewater-, Travel- en Filegate, excessieve campagnefinanciering door Aziatische zakenlui en geruchten over talloze buitenechtelijke affaires) toch zegeviert. Echter, als je de achtergrondverhalen leest, kom je tot de conclusie dat de zaken behoorlijk uit proportie zijn getrokken. Neem de kwestie betreffende Whitewater. Uit het al ruim drie jaar durende en vele miljoenen belastingdollars verslindende onderzoek, blijkt dat Clinton niets ten laste gelegd kan worden. De Republikeinen hebben tevergeefs geprobeerd de macht en geloofwaardigheid van de zittende president te ondermijnen. De pers noemt hem de Teflon president.
Die arme bejaarde man die de Republikeinen vertegenwoordigde, was geen partij voor Clinton tijdens de tv-debatten. Dole probeerde contact te maken met de jeugd, probeerde jolig te zijn, maar het zag er zo krampachtig uit dat het slechts weinigen kon overtuigen. Hij eindigde zijn eerste tv-debat met het noemen van het adres van zijn homepage, maar je vroeg je af of hij die zelf wel zou kunnen vinden. Dole’s gebrek aan charisma en Clinton’s vlotte babbel deden de Republikeinen weinig goed. Wat waren ze toen nog beleefd tegen elkaar. Nauwelijks onenigheden, dus doodsaai. Naarmate de campagne vorderde en Dole in dagelijkse opiniepeilingen een ruime achterstand bleef houden, werden zijn uitlatingen agressiever. Dole hamerde in elke rede op Clinton’s onbetrouwbaarheid, de schandalen en schold hem uit voor liberaal. Liberaal staat volgens mijn Amerikaanse collega’s gelijk met links en dat betekent een duur, traag en bureaucratisch regeringsapparaat en hoge belastingen.
Onder de Amerikaanse bevolking mocht dan apathie heersen, de studenten aan de Rutgers Universiteit gingen hier zeker niet onder gebukt. Honderden vrijwilligers staken al hun vrije tijd in campagnevoeren voor hun kandidaat. Ze gingen zelfs langs de deuren om studenten aan te sporen te gaan stemmen. De redenen om zich zo uit te sloven zijn legio. Eén uitspraak frappeerde: ‘I’m not a hard-core Dole supporter as much as I’m anti-Clinton.’
Perot kreeg weinig kans om zijn stem te laten horen, omdat hij niet bij de tv-debatten aanwezig mocht zijn. Afgedwongen door Dole. Maar hij liet zich niet kisten en kocht voor één miljoen dollar per uur zendtijd direct na de debatten en gaf zijn visie. Hij daagde de president uit tot een tv-debat, maar die keek wel uit. Dole - de wanhoop nabij - vroeg Perot met de verkiezingsdag in zicht om zich aan te sluiten bij de Republikeinen. Zo gek was deze Texaan nu ook weer niet.
Een karaktertrek van Dole moet je respecteren. Hij liep een verloren race, maar wel met het hoofd geheven en onverminderd optimistisch. Tenminste, dat beeld probeerde hij in stand te houden. In de laatste tv-spotjes waarschuwde hij de kiezers Clinton geen ‘blank cheque’ te geven, waarmee hij zijn onvermijdelijke nederlaag eigenlijk al toegaf.
Verkiezingsdag onderscheidde zich niet van andere dagen. Nergens verhitte discussies, niemand die nog campagne voerde, erg rustig eigenlijk. Een uur nadat de stemlokalen aan de Oostkust sloten, maakte CNN bekend dat Clinton vijftig procent van de popular vote binnen had. Zijn winst stond al vast, terwijl aan de Westkust - waar het drie uur later is - mensen nog steeds konden stemmen!
Behalve de popular vote, de stemmen van de bevolking, bestaat er ook nog zoiets als de electoral vote. Deze fungeert als een soort buffer tussen de president en het volk. Het volk kiest de president dus niet direct. Democratisch landje! Dit systeem zorgt ervoor dat elke staat een proportioneel deel van de stemmen inbrengt. Zo heeft New Jersey bijvoorbeeld 15 electoral votes. De bevolking in dit staatje gaf 53 procent van de stemmen aan Clinton, 36 procent aan Dole en 9 procent aan Perot. Alles of niets. Er is geen verdeelsleutel. Dit geeft gelijk de zwakte van het systeem aan. Clinton kreeg er dus 15 en de anderen niets. Perot die landelijk 8 procent van de popular vote binnenhaalde, kreeg geen enkele electoral vote, omdat hij in geen enkele staat de meerderheid pakte. Ondanks dit gebrek, zijn slechts weinig mensen vóór afschaffing van dit systeem.
Clinton leidt Amerika de 21ste eeuw in, maar het zal hem niet gemakkelijk gemaakt worden. Zijn vrouw ligt onder vuur. Sommigen van de Republikeinse senatoren, die samenwerking met de president voorstaan, laten zich openlijk zeer negatief uit over Hillary, die waarschijnlijk aangeklaagd wordt voor haar aandeel in Whitewater- en Travelgate. De druk zal enorm zijn, want de Republikeinen kunnen alles vertragen of wegstemmen wat Clinton voorstelt. Meer dan ooit zal hij ‘Republocraat’ moeten spelen om iets te bereiken. Met de Republikeinse overmacht in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden is Clinton een lame duck.
John Buitjes, studentmedewerker van Cursor, verblijft voor ongeveer een jaar aan de Rutgers Universiteit in de staat New Jersey en brengt regelmatig verslag uit van zijn belevenissen aldaar.