Ritzen wil verlaging wachtgeld
door Matthé ten Wolde HOP
De wachtgelduitkering voor ouder personeel moet omlaag. Dat stelt minister Ritzen voor. Hij vindt het onrechtvaardig dat een vijftig-plusser die vrijwillig ontslag krijgt, beter af is dan zijn leeftijdgenoot die blijft werken. Tot nu toe probeerde Ritzen de wachtgelden terug te dringen door het de universiteiten en hogescholen steeds lastiger te maken. Zo moeten zij tegenwoordig een deel van de uitkering zelf betalen. Nu richt Ritzen zijn pijlen op de individuele werknemer. Wie momenteel op zijn vijftigste ontslag krijgt, heeft tot aan zijn pensioen recht op een wachtgelduitkering. Ritzen wil dat voortaan alleen docenten die ontslag krijgen op een leeftijd van 57,5 jaar of ouder daar nog recht op hebben. Daarmee komt de wachtgeldregeling meer in overeenstemming met de WW. Ritzen vindt het bovendien billijk dat wachtgelders geen pensioenrechten meer opbouwen en een aantal bonussen voor een flexibele pensionering verliezen.
De huidige wachtgeldregeling is nauwelijks verdedigbaar, schrijft minister Ritzen deze week in een discussienota. Hij hekelt werknemers en onderwijsinstellingen die het wachtgeld ondanks zijn beleid nog altijd als een voortijdige pensioenregeling opvatten. Zij hebben bij reorganisaties vaak een gemeenschappelijk belang. Dat bleek uit De jaren tellen, een grootscheeps wachtgeldonderzoek dat vorige maand verscheen. Instellingen willen bij een teruglopend studentenaantal van hun oudere en dus dure personeel af. Vijftig-plussers hebben het meestal wel gezien in het onderwijs en laten zich graag bovenaan de afvloeiingslijst zetten. Op die manier voorkomen zij bovendien dat hun jongere collega’s hun baan verliezen.
Momenteel keert Ritzen 1,2 miljard gulden uit aan wachtgeld. In De jaren tellen wordt voorspeld dat dit bedrag nog met 300 miljoen zal toenemen als de minister geen tegenmaatregelen neemt. In zijn reactie op dit rapport geeft Ritzen aan dat hij het wachtgeldprobleem vooral wil beteugelen door de uitkering voor individuele werknemers onaantrekkelijk te maken. Tegelijkertijd moeten de onderwijsinstellingen meer moeite doen om ouderen binnen te houden, vindt de minister. De nieuwe onderwijs-cao biedt daar volgens hem mogelijkheden voor. Daarin is 100 miljoen gulden gereserveerd voor het zogeheten seniorenbeleid. In ruil voor een lager salaris krijgen ouderen werktijdverkorting en krijgen zij minder lestaken. Ritzen hoopt zo te voorkomen dat vijftig-plussers voortijdig op het onderwijs afknappen en in het wachtgeld terechtkomen.
Ritzen kondigt aan dat het tijd is voor een nieuw, ingrijpend wachtgeldbeleid. Maar om te zorgen dat hij daar ook steun voor krijgt, wil hij er eerst nog eens uitgebreid over praten met de verschillende onderwijssectoren. Uit De jaren tellen blijkt dat er binnen de onderwijsinstellingen nauwelijks draagvlak is voor de maatregelen die Ritzen de afgelopen jaren heeft genomen. De gesprekken die hij nu wil voeren, belooft hij, verwerkt hij in zijn definitieve voorstellen die hij in januari 1997 zal presenteren.