Spinoza-premie voor prof.dr. Rutger van Santen

door Fred Gaasendam

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft aan drie Nederlandse toponderzoekers de Spinoza-premie voor 1997 toegekend.
Eén van die drie onderzoekers is prof.dr. Rutger van Santen, hoogleraar in de Anorganische Chemie en Katalyse aan de TUE. Van Santen krijgt een bedrag van vier miljoen gulden, dat hij naar eigen inzicht aan wetenschappelijk onderzoek mag besteden.

Prof.dr. Rutger van Santen. Foto: Bart van Overbeeke

‘Van Santen is zonder twijfel een onderzoeker van internationaal erkende topkwaliteit’, aldus de Spinoza-commissie in de consi-derans; de toelichting over de beweegredenen. Van Santen heeft veel bijgedragen aan de fysische chemie, met name aan de moleculaire grondslagen van de heterogene katalyse. 'Wat Van Santens prestaties extra reliëf geeft, is dat hij een complex vakgebied heeft gekozen. Vooruitgang in de heterogene katalyse vraagt kennis van en technische hoogstandjes in een viertal disciplines: chemie, fysica, thermodynamica en ‘surface science’, aldus de commissie.
De Spinoza-premie van vier miljoen gulden zal Van Santen in staat stellen om onder andere experimenteel onderzoek te verrichten naar het voorkomen van watervervuiling.
Van Santens lijst van publicaties, merendeels in internationale, hoog aangeschreven tijdschriften, is volgens de commissie ‘indrukwekkend’. De nationale en internationale erkenning voor zijn werk blijkt verder uit de vele eer-bewijzen en ‘visiting lectureships’ die hem ten deel vielen, zoals de gouden medaille van de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (1981), awards van de North American Catalysis Society (1992), de F.G. Chiapetta Lectureship Award, de Society of Automotive Engineers (1992), North Western University (1994) en Hokkaido University (1994), zijn benoeming tot Ipatieff Lecturer (1994) en het Bourke Lectureship van de Royal Society of Chemistry (1996).
NWO is in 1995 begonnen met het Spinoza-programma. Het is een stimuleringsprogramma voor toponderzoek waarbij per jaar aan twee tot vier onderzoekers een premie wordt toegekend van ten hoogste vier miljoen gulden. Het is de hoogste prijs die in Nederland aan wetenschappelijk onderzoek wordt gegeven. Het doel van dit programma is de identificatie en stimulering van toponderzoek. De voordracht van kandidaten geschiedt op uitnodiging van NWO.
Met de huidige toekenningen meegerekend, hebben tien hoogleraren een Spinoza-premie ontvangen. Van Santen is de eerste technische wetenschapper die deze prijs krijgt toegekend. Dit jaar krijgen behalve Van Santen nog twee andere onderzoekers een Spinoza-premie, te weten prof.dr. F.H.H. Kortlandt van de Rijksuni-versiteit Leiden, hoogleraar in de Balto-Slavische Taalkunde en in de Descriptieve en Vergelijkende Wetenschappen, en prof.dr. H.M. Pinedo van de Vrije Universiteit, hoogleraar in de Medische Oncologie. Pinedo ontvangt eveneens vier miljoen gulden, Kortlandt twee miljoen.