Van ingenieus idee tot succesvol industrieel product

door Lieke van Spreeuwel

Aanleiding voor de tentoonstelling ‘Horowitz en de Philishave’ is de derde diesviering van ‘Alexandre Horowitz’, de vereniging van mechatronisch ontwerpers van het Stan Ackermans Instituut, en de wens om deze verjaardag op gepaste wijze te vieren. Omdat Horowitz in zijn uitvinding van de Philishave mechanica en elektrotechniek verenigde, sloot deze wens prachtig aan bij het verzoek van de Philishave Verzamelaarsclub aan Studium Generale om eens aandacht te besteden aan het scheerapparaat en de geestelijk vader daarvan.

In de tentoonstelling wordt de geschiedenis van de Philishave vertelt aan de hand van vormgeving, technologie en marketing; de drie pijlers waarop het succes van het scheerapparaat gebaseerd is. Enkele markante apparaten worden gepresenteerd, om een overzicht te geven van de honderden verschillende modellen die de eerste - de Sigaar en de Staalbaard - opvolgden. Sinds de jaren zestig hoort daar ook de Ladyshave bij. Oude reclamefilmpjes en andere reclamemiddelen laten zien hoe het imago van de Philishave werd opgebouwd en in stand gehouden.
Naast de geschiedenis van het scheerapparaat wordt ook de geschiedenis van de uitvinder zelf verteld. Op de tentoonstelling is een geïllustreerde biografie van Horowitz te zien. Omdat er over zijn leven nog niets op papier stond, is deze samengesteld uit verhalen en anekdotes. Getracht is de kleurrijke verhalen over Horowitz tot hun juiste proporties terug te brengen, om zo een zo objectief mogelijk beeld weer te geven van deze man die maar liefst 136 patenten op zijn naam heeft staan.

Eenvoud
Kenmerkend voor de uitvindingen van Horowitz, die lange tijd als ingenieur verbonden was aan het Natlab van Philips en later hoogleraar werd op de TUE, is de eenvoud. Ook zijn grote dadendrang is opmerkelijk. Zo richtte hij een aantal ondernemingen op waar hij zijn ontdekkingen ook daadwerkelijk kon realiseren. Voorbeelden zijn Polynorm, waar hij zijn ‘huizen als automobielen’ produceerde, en CCM (Centrum voor Constructie en Mechatronica) in Nuenen, van waaruit de hele wereld van wattenstaafjes werd voorzien dankzij zijn nieuwe wattenstaafjes-maak-apparaat. De meeste van zijn uitvindingen zijn niet voortgekomen uit gerichte research, maar juist ontstaan uit vrij en creatief onderzoek. Enkele van zijn uitvindingen, zoals het wattenstaafjes-maak-apparaat en de spitmachine (denk aan een ploeg), zullen op de tentoonstelling te bewonderen zijn.
Tijdens de opening op vrijdag 12 september zullen drie lezingen verzorgd worden. Susan van Laarhoven, afgestudeerd aan de PTH op het onderwerp scheren, zal het bestaansrecht van zowel de Philishave als de Ladyshave verklaren aan de hand van de cultureel bepaalde betekenis van haar. De andere sprekers zullen ingaan op de vormgeving van het scheerapparaat en op de creativiteit in de ingenieursopleiding. Tenslotte zal Frits Philips de tentoonstelling openen.

De tentoonstelling ‘Horowitz en de Philishave’ wordt op vrijdag 12 september om 14.00 uur geopend met een lezingenreeks in collegezaal 4 van het auditorium. Om 16.10 uur verricht Frits Philips de opening. De tentoonstelling is te zien van 12 september tot en met 12 oktober in de hal van het hoofdgebouw.