Het maken van titelsequenties is een apart vak geworden, terwijl het tot de jaren vijftig niet meer was dan het tonen van de titels en medewerkers. Allerlei disciplines komen er tegenwoordig in samen: film, animatie en grafisch ontwerp. Hun resultaat is vaak grappig, stimulerend, gewoon mooi, loopt over van visuele poëzie of is juist keihard, in een directe, gewaagde stijl. De ontwerpers blijven meestal anoniem, maar er zijn uitzonderingen. Zoals het Franse duo Kuntzel & Deygas (van Steven Spielbergs film ‘Catch Me If You Can’, zie foto) en Saul Bass.

Verantwoordelijk voor die ommekeer van alleen titels naar een sfeervolle plotsamenvatting is vooral Bass. Toen hij begin jaren vijftig als afficheontwerper in Hollywood arriveerde, waren de credits verworden tot het stiefkind van de filmkunst. Ze werden op de nog gesloten gordijnen geprojecteerd, terwijl de kijkers luid babbelend en popcorn knabbelend hun plaatsen innamen.

Bass (1921-1996) was de eerste die de filmtitels liet bewegen en ze tegelijk met een film liet beginnen. Hij ontwierp de filmtitels voor klassiekers als ‘Psycho’ en North by Northwest’ (Hitchcock), ‘Porgy and Bess’ en 'Spartacus'. Voor ‘Psycho’ liet hij de regels eerst zien als strepen, waarbij ze om en om van links naar rechts en vice versa door het beeld schoten, even ‘verknipt’ als de hoofdpersoon van de film blijkt te zijn.

Een recenter voorbeeld is de speelfilm ‘Dunya & Desie’, het vervolg op de tv-serie. De camera neemt de kijker mee door een doorsnee tienermeisjeskamer. De eenentwintig namen van de acteurs en de belangrijkste medewerkers zijn verwerkt in echte objecten in de kamer; die werden minutieus gedemonteerd, aangepast en gereconstrueerd. Zoals de roze wekker, waar de naam van Maryam Hassouni (Dunya) in moest komen. Of het kartonnen hoesje van de wegwerpfotocamera. Ook zijn er fotoalbums, mobiele telefoons, kleine briefjes en zelfs een tijdschrift, ‘Vriendinnen’, speciaal voor de titelsequentie gemaakt. Samen vertellen ze in het kort het verhaal van de twee meisjes die elkaar al lang kennen.

Van 15 januari tot 28 februari 2009 is in MU (Emmasingel 20) een tentoonstelling te zien over dertig van deze titelsequenties, onder de titel ‘Forget the Film, Watch the Titles’. De titel is ontleend aan een opmerking die een recensent maakte: de film was rampzalig, de titelsequentie prachtig en van de hand van, jawel, Saul Bass. (GV)/.