spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
Special Cursor 50 jaarSpecial Cursor 50 jaar
PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook
“Wiskundigen zijn vaak te bescheiden in wat ze doen”
15 april 2010 - “Ik vond wiskunde altijd erg leuk en had op de middelbare school een heel goede docent, die na de officiële uren speciale lessen gaf. Ik had ook Duits kunnen gaan studeren, maar zo’n man geeft je dan net dat laatste duwtje om wiskunde te gaan doen. En ik was heel nieuwsgierig: kijken hoe dingen in elkaar zitten, abstraheren, structuren en theorieën ontdekken, problemen oplossen.” Die nieuwsgierigheid heeft hoogleraar prof.dr. Wil Schilders van de faculteit Wiskunde & Informatica nog steeds, ook buiten zijn werk.

Schilders begon zijn loopbaan in 1980 bij Philips en ging in 2006 mee naar NXP Semiconductors, waar hij een van de leden is van de wiskundegroep. Sinds tien jaar werkt hij ook een dag per week aan de TU/e, als numeriek wiskundige voor de industrie. Schilders: “Daar heb je wiskunde nodig die nog ontwikkeld moet worden, maar zó dat het werkt. Dus niet een oplossing bedenken en er een geschikt probleem bij vinden, maar andersom. Het leuke vind ik juist dat je zowel een concreet probleem oplost én het vak doorontwikkelt.”

Bij NXP ontwikkelt hij programma’s die simuleren wat er in chips gebeurt. “Chips worden steeds sneller, wat steeds nieuwe problemen oproept. De huidige generatie bevat negen lagen met metaal om de noodzakelijke verbindingen te maken. Door de steeds kleinere schaal en de hoge frequenties treden elektromagnetische storingen op, waardoor signalen later op hun bestemming komen en de chip niet goed functioneert. De vraag is natuurlijk hoe wij dat -wiskundig- kunnen oplossen. Overigens zijn niet alleen de chips veel sneller geworden, de wiskundige methoden zijn evenredig snel meegegroeid. Het eerste aspect is alom bekend (de wet van Moore, red.), het tweede niet. In de afgelopen dertig jaar is de rekenkracht dus niet lineair, maar eigenlijk kwadratisch toegenomen. Dat vergeet men nog wel eens en dat steekt ons wel een beetje. Ontwerpers krijgen alle credits, terwijl de wiskundigen voor hun gereedschap zorgen.”

Schilders, die het verwijt zonder enige rancune vertelt, maar het eerder constateert, geeft als eerste toe dat die onderwaardering ook aan de wiskundigen zelf ligt: “We zitten als het ware lekker sommetjes te maken, maar zijn vaak te bescheiden in wat we doen. Anderzijds, ons werk is ook niet zo zichtbaar. Wiskunde levert vaak een onzichtbare bijdrage, maar leidt tot zichtbaar succes.”

Maar daar verandert iets aan. Er is een landelijk en een Europees platform dat de rol van de wiskunde op vele gebieden kenbaar wil maken aan politici en captains of industry. Schilders is president van de European Consortium for Mathematics in Industry (ECMI). “Een van de meest succesvolle initiatieven zijn de zogenaamde Studygroups with Industry. Jaarlijks komen zo’n honderd wiskundigen een week bij elkaar om problemen op te lossen die de industrie aanreikt, wat soms in die korte tijd lukt en anders zeker tot nieuwe inzichten leidt. Zo wilde Shell graag controleren of diep gelegen pijpleidingen nu water of nog steeds olie oppompen. Ze hadden al een systeem bedacht dat veel te traag was. Onze oplossing was veel sneller en is later ook gebruikt.”

In zijn vrije tijd is Schilders een fervent oplosser van sudoku’s. Wat in 2005 begon toen zijn vrouw op Schiphol een boekje kocht, liet hem niet meer los. Schilders: “Ik krijg er altijd een plezierig gevoel van als ik er een heb opgelost.” De sudokuliefde ging zover dat Schilders er een boekje over schreef: ‘Los elke sudoku op’. “Het is leuk om je eigen ervaring en kennis door te geven. Maar sudoku’s hebben weinig met wiskunde te maken hoor, het is veel meer logisch redeneren. Sudoku’s hebben echter wel diepe wiskundige vragen in zich. En ja, álle sudoku’s zijn op te lossen, al duren de moeilijkste wel lang. Er zijn mensen die er een sport van maken om de moeilijkste sudoku te maken. Nu is dat ‘L’escargot’ van een Fin, met acht lagen diep. Maar in het boekje gaat het om sudoku’s die je zonder computer kunt oplossen. Ik reik enkele strategieën en geavanceerdere methoden aan, met voorbeelden en oefenstof. Ik heb het op diverse mensen getest, onder wie mijn vrouw, en ze waren allemaal enthousiast omdat het werkt.”/.

Het boekje ‘Los elke sudoku op’ is te bestellen via www.loselkesudokuop.nl.

Interview/Wil Schilders door Gerard Verhoogt
Foto/Bart van Overbeeke