Cursor | Nieuws

Nobelprijs voor werking immuunsysteem
3 oktober 2011 - De Nobelprijs voor de geneeskunde gaat dit jaar naar drie wetenschappers die de werking van het immuunsysteem hebben bestudeerd. Dat heeft het comité zojuist in Oslo bekendgemaakt.	De Nobelmedaille.

Als ziekteverwekkers het lichaam willen binnendringen, stuiten ze op een barrière. Wittebloedlichaampjes en andere weerstandscellen proberen bacteriën en virussen zo snel mogelijk onschadelijk te maken. Voor hun onderzoek naar de werking van deze ‘aangeboren’ weerstandsmechanismen krijgen de Amerikaan Bruce Beutler en de Fransman Jules Hoffmann de ene helft van de Nobelprijs. Zij deden hun baanbrekende werk in de jaren negentig.

Maar er is ook een ‘adaptief’ immuunsysteem. Wie eenmaal de mazelen heeft gehad, krijgt die geen tweede keer, omdat het lichaam de ziekteverwekker heeft leren kennen en daarna weet hoe het erop moet reageren. In dit ‘verworven’ immuunsysteem spelen ‘dendritische cellen’ een grote rol als aanjagers van de weerstand. Ze bevinden zich in de neus en longen, maar ook in de huid en maag. Deze cellen ontdekte de Canadees Ralph Steinman al in 1973. Daarvoor krijgt hij de andere helft van de Nobelprijs. Steinman blijkt drie dagen geleden te zijn overleden aan alvleesklierkanker. Zijn dood is vandaag door Rockefeller University bekend gemaakt, die het stervensbericht deze morgen van zijn familie kreeg. Dat hij vandaag Nobelprijs kreeg toegekend, is “bitterzoet nieuws”, schrijft zijn universiteit. De kanker werd vier jaar geleden bij Steinman ontdekt. De behandeling die zijn leven heeft verlengd, was volgens de universiteit door zijn eigen onderzoekingen naar het immuunsysteem mogelijk gemaakt. Hij is 68 jaar oud geworden.

Het Nobelprijscomité heeft nog niet gereageerd. De Nobelprijzen worden normaal gesproken niet postuum toegekend, tenzij de laureaat pas na de bekendmaking van de prijs is gestorven. Harry Mulisch zou daarom nooit meer de Nobelprijs voor de literatuur kunnen krijgen.

In het verleden wonnen drie Nederlanders de Nobelprijs voor de geneeskunde, waaronder Willem Einthoven (uitvinder van het elektrocardiogram), Christiaan Eijkman (die met een Britse wetenschapper het belang van vitamine B1 ontdekte) en Nicolaas Tinbergen (die samen met twee anderen de prijs kreeg voor de biologische achtergronden van gedrag bij dieren).

Nobel Prize for workings immune system
This year, the Nobel Prize for Medicine goes to three scientists who’ve studies the workings of the immune system. When pathogens try to enter the body, they run into a barrier. White blood cells and other immune cells try to eliminate bacteria and viruses as soon as possible. For their research into the workings of this ‘innate’ mechanism of resistance, the American Bruce Butler and the French Jules Hoffmann received one half of the Nobel Prize. They conducted their groundbreaking research in the nineties.

Yet there’s also an ‘adaptive’ immune system. Whoever’s had the measles once won’t ever have them again because the body’s become acquainted with the pathogen and knows how to respond. With this ‘acquired’ immune system, ‘dendritic cells’ play an important part as resistance boosters. They’re located in the nose and lungs as well as in the skin and stomach. The cells were discovered by the Canadian Ralph Steinman already in 1973. He’s awarded the other half of the Nobel Prize. Steinman passed away three days ago. He was suffering from pancreatic cancer.

Last Monday, his death was made public by Rockefeller University, which had received the sad news from his family that morning. His receiving the Nobel Prize today is “bittersweet”, says his university. Steinman was diagniosed with cancer four years ago. According to the university, the treatment responsible for extending his life was based on his own research into the immune system. Steinman was 68.