Zo’n anderhalve maand terug werd Roy Piepers, derdejaars Electrical Engineering (EE), benaderd door wetenschapsjournalist Diederik Jekel, betrokken bij de opzet van VPRO’s Nationale Wetenschapsquiz. “Hij wilde muzikale vonken maken en had gehoord van de Tesla Coil.”
Bij een gesprek aan de TU/e, vlak na GLOW, werd duidelijk dat de VPRO geen genoegen nam met een leuk, leerzaam filmpje van de door Piepers gebouwde Tesla Coil, maar de installatie ook ‘live’ in de studio wilde hebben. Geen eenvoudig verzoek, benadrukt onderzoeker dr.ing. Guus Pemen van de faculteit EE: “Er staat ongeveer een half miljoen volt op het ding. Je hebt dus te maken met veiligheid, maar ook is het een enorme stoorbron. Als je de Tesla Coil middenin zo’n televisiestudio zet, moet alle apparatuur eromheen wel héél blijven”.
Decorbouwers maakten daarom, op aangeven van de betrokken TU/e’ers, een grote kooi van kippengaas voor de Tesla Coil -“gewoon met rollen gaas van de Gamma of Boerenbond”- die afdoende storingen tegenhoudt.
Een tweede idee bracht een extra uitdaging met zich mee: de VPRO wilde quizpresentator Rob van Hattum de Tesla Coil te lijf laten gaan. Pemen: “We hadden dat zelf nog nooit gedaan, maar in een speciaal, beschermend pak kan dat. Vooral in de VS en China worden dit soort pakken ook gedragen door mensen die onderhoud aan hoogspanningslijnen verrichten”.
De eigen knutseldrift bracht de TU/e’ers niet ver, maar een anti-kraakbewoonster van het pand waarin ook de televisiestudio gehuisvest is, schoot daags voor de tv-opnames te hulp. Pemen: “Zij bleek een zeer ervaren textielbewerkster en heeft van metaalgaas een perfect pak gemaakt”.
Vooraf werd zorgvuldig de weerstand van het pak gemeten “en hebben we wat hoogspanning op het pak gezet om te kijken of alles werkte. Daarna zijn we heel rustig begonnen met de Tesla Coil; eerst zachtjes, met korte vonkjes, en daarna geleidelijk naar full power. De vonken slaan aan alle kanten op Rob in en hij is ze onder andere met een zwaard, als een stoere ridder, te lijf gegaan. Het werd allemaal heel mooi uitgelicht en prachtig opgenomen, onder andere met een cameraatje ín het pak, waardoor je de vonken echt op je af ziet komen”.
Na de opnames hebben de TU/e’ers het pak zelf natuurlijk ook allemaal nog even aangetrokken om de Tesla Coil te ‘bestrijden’, bekent Pemen lachend.
‘Bv Tesla Coil’
De blikseminstallatie heeft met haar optreden op GLOW veel losgemaakt, stelt Pemen. “Hier binnen de TU/e krijgen we momenteel vanuit allerlei ‘bruiloften en partijen’ de vraag of we iets met de Tesla Coil kunnen doen.”
Ook van buiten de universiteit is er volop interesse in de installatie, onder meer vanuit de dancescene. “We gaan als TU/e niet zelf de ‘bv Tesla Coil’ oprichten, maar zijn wel met geïnteresseerde bedrijven in gesprek over de eventuele exploitatie van de Tesla Coil. Zo’n bedrijf zou het hele regelwerk en de opbouw rond evenementen op zich kunnen nemen, terwijl wij op de achtergrond advies geven.”
De muziekgemoduleerde Tesla Coil -de enige in Nederland die op deze schaal met halfgeleiders werkt en polyfoon geluid produceert- blijft ook als huurbare attractie wel eigendom van de faculteit, benadrukt de onderzoeker. Hij geeft nadrukkelijk alle credits aan student Piepers, die de installatie bouwde.
En dat alles na een eigenlijk heel vrijblijvende vraag van lichtarchitect Har Hollands, die zich bij de TU/e meldde met wat losse onderdelen van een Tesla Coil die hij had gekocht: “Of wij daar iets mee konden? Roy is er enthousiast mee aan de slag gegaan en heeft een werkelijk prachtige job verricht. Er zit een aantal enorm leuke, slimme dingen in de installatie. Hij kan makkelijk zijn bachelor eindproject hierop halen; dan krijgt hij van mij een elf”.
Piepers hoopt rond de zomervakantie twee nieuwe, kleinere Tesla Coils te bouwen en een bedrijf te starten, om van daaruit demonstraties te gaan geven op het TU/e-terrein: “Want het is een groot apparaat en niet makkelijk vervoerbaar”. Op het aansturingssysteem van de Tesla Coil kunnen meerdere installaties draaien: “Je kunt een instrument toewijzen aan iedere coil en zo meerstemmige stukken spelen”.
Piepers is daarnaast op zoek naar mensen die samen iets willen doen met “dit extreme instrument”. (MvdV)
De Nationale Wetenschapsquiz 2011 is maandag 26 december vanaf 22.00 uur te zien op Nederland 2 (herhaling op dezelfde zender op 27 december vanaf 09.15 uur). Kijkers kunnen thuis live meespelen via de site. Vooraf meespelen en inzenden (tot 18 december) kan ook, kijk hier voor de vragen. Ook in de juniorversie van de quiz, te zien op 28 december vanaf 17.00 uur, is de Tesla Coil te zien.
Presentator Rob van Hattum in 'gevecht' met de Tesla Coil. Foto | Nils Schoonhoven
TU/e-student Roy Piepers, die de Tesla Coil bouwde, in het speciale 'gaaspak' dat werd gemaakt om de Tesla Coil tijdens de Wetenschapsquiz te lijf te kunnen gaan.
Foto | Roy Piepers |