De opdracht van de studenten was om een kwalitatief onderzoek te doen naar een ‘alledaags mobiliteitsverschijnsel’; dingen die we meemaken in ons dagelijks leven als we bewegen. Het eerste filmpje dat vertoond werd, ging over de mobiliteit van zwervers. Het was zo opgenomen dat de film leek op het videospel ‘Grand Theft Auto’ (GTA). De keuze van de studenten was gebaseerd op overeenkomsten tussen het leven van de karakters uit het spel en dat van zwervers. Zij moeten allemaal vechten om te overleven op straat. De studenten hebben tijdens hun research drie zwervers gevolgd op hun dagelijkse tochten door Eindhoven. Ook hebben zij medewerkers van de daklozenopvang en het Leger des Heils geïnterviewd en wetenschappelijke literatuur over het onderwerp gelezen.

De meeste juryleden waren vooral verbaasd over de keuze van de studenten om een voorbeeld te nemen aan GTA. Carles Llop, architect en docent aan de Polytechnische Universiteit van Catalonië, vond het ‘choquerend’. “Een zwerversbestaan hebben is geen spelletje”, legt hij uit. De studenten kregen de ruimte om een weerwoord te geven: “GTA was alleen bedoeld ter introductie aan het fenomeen ‘zwerver’. Om impact te maken moesten we het zo hard maken. De zwervers zitten in een lastige positie. ’s Nachts regelt de overheid onderdak voor hen, maar overdag moeten ze zelf beschutting vinden, vooral als het slecht weer is. Wat we hiermee proberen te zeggen, is eigenlijk dat u de daklozen niet moeten vergeten in uw ontwerpen. Zij hebben ook plaatsen nodig.” Dat zorgde wel voor meer begrip van de kant van de juryleden.

Er werden zes films vertoond in de Zwarte Doos. Twee daarvan waren gebaseerd op hoe kinderen naar school en terug gebracht worden. Een andere groep onderzocht een nieuwe trend: ‘bookdropping’. Daarbij worden ‘zwerfboeken’ op openbare plaatsen achtergelaten zodat ze gelezen worden. De laatste groep onderzocht bibliotheken; daar zijn tegenwoordig veel andere voorzieningen te vinden dan alleen boeken. Mensen komen daar ook om anderen te ontmoeten. De Eindhovense wethouder Mary-Ann Schreurs (D66) was aanwezig bij de laatste twee films en de lunch die daarop volgde. Volgens Rousseau was ze erg enthousiast over het werk van de studenten en wilde ze het project op een of andere manier ‘adopteren’.

De opdracht is geïnspireerd op een project van het Institut pour la Ville en Mouvement (IVM): ‘The making of movement’. Het instituut, dat vestigingen heeft over de wereld, wil bijdragen aan innovatieve oplossingen voor stedelijke mobiliteit. Zo’n 700 studenten verspreid over veertien steden zijn met bezig. De studenten van de TU/e zijn echter de enigen die het in de vorm van een film moesten doen. “Op die manier wilden we de studenten leren om op een andere manier te presenteren”, zegt TU/e Bouwkundedocent D.P.L.G. Sophie Rousseau, initiatiefnemer van het project. “Het IVM legt ook meer de nadruk op een utopische samenleving, op wat de dromen van studenten zijn. Wij hebben mobiliteit als een alledaags verschijnsel behandeld”, vertelt Rousseau. Het is de eerste keer dat de Bouwkundefaculteit een samenwerking aangaat met de het instituut. Rousseau hield het IVM al geruime tijd in de gaten, maar dit was de eerste keer dat ze één van hun projecten kon toepassen op de TU/e.

De filmpjes worden op 26 en 27 maart vertoond in Parijs, tijdens een symposium over het project. Daar worden resultaten van onderzoeken over het onderwerp en het werk van alle betrokken studenten gepresenteerd. (EdG)