“Kwetsbaar Nederland, toen en nu - dat is wat we in kaart gaan brengen”, aldus projectleider Harry Lintsen. Onlangs werd de voorstudie voor dit onderzoeksproject afgerond. Mede op basis hiervan heeft NWO het onderzoek naar de geschiedenis van duurzaam Nederland gehonoreerd met een subsidie van 770.000 euro.

“Rond 1850, aan de vooravond van de industriële revolutie, was ons land ook uitermate kwetsbaar, denk maar aan de opeenvolgende oogsten die mislukten. Er werd massaal honger geleden en epidemieën zoals malaria en cholera leidden tot een ware uitputtingsslag. Tot overmaat van ramp traden ook rivieren buiten hun oevers”, zo citeert Lintsen uit de voorstudie.
De gemiddelde levensverwachting zakte naar een dieptepunt en lag rond 1850 tussen de dertig en vijfendertig jaar. Tienduizenden Nederlanders emigreerden onder andere naar Amerika. Nederland werd gezien als een opgegeven land en was zeker niet duurzaam.

“Nu is Nederland kwetsbaar in verband met afnemende biodiversiteit, klimaatproblematiek en diverse energie- en milieuvraagstukken”, zegt Lintsen. Zo heeft volgens hem iedere tijd zijn eigen duurzaamheidsvraagstuk. De onderzoeksgroep gaat kijken naar mogelijke oplossingen van die vraagstukken vanuit een langetermijnperspectief: valt er iets te leren van de geschiedenis? “Aan de hand hiervan kijken we naar de vraag of toekomstige generaties dezelfde levenskwaliteit kunnen genieten in het licht van de keuzes die de huidige generatie maakt”, aldus Lintsen.

Uitgangspunt van het onderzoeksprogramma is de Monitor Duurzaam Nederland, zoals die door het Centraal Bureau voor de Statistiek en de drie planbureaus vorig jaar is gepubliceerd. Duurzaamheid wordt hierin breed opgevat. De monitor constateert grote uitdagingen.

Het onderzoek, dat vijf jaar in beslag zal nemen en waarmee twee promovendi aan de slag gaan, is een samenwerking tussen de TU/e en de Rijksuniversiteit Groningen. (CvK)