“Vorig jaar had ik nee gezegd, maar nu begrijp ik die stad. Ik zou best in Almere kunnen wonen.” Bouwkundestudent Teun van Veggel kreeg de opdracht zich in zijn afstudeeronderzoek op de jaren zeventig te richten. “Er zit een cyclus in de waardering van architectuur. De meeste mensen houden van nieuwbouw én van gebouwen die meer dan vijftig jaar oud zijn. De waardering voor gebouwen van tien, twintig of dertig jaar oud is lager.” Maar die gebouwen zijn wél de monumenten van de toekomst. Dus hoe bepaal je nu wat in de toekomst waardevol kan zijn? Van Veggel onderzocht Almere Haven. “Als dat een monument zou zijn, hoe zou je dan omgaan met de architectuur?” Hij dook in de geschiedenis van de stad. “Almere Haven bevindt zich op het breukvlak van het modernisme en het postmodernisme.
“De strakke lijnen en functionele indeling van het modernisme zijn er gecombineerd met elementen uit ons architectonisch verleden. Zo is bijvoorbeeld in de winkelstraat de gevellijn van het Zuiderzeestadje Hoorn in moderne stijl nagebouwd. Ook is het concept van de Rotterdamse Lijnbaan overgenomen. Dat teruggrijpen op architectuur die zich heeft bewezen, is typisch voor het postmodernistische denken. Modernistisch is dan weer de scheiding van voetgangers en autoverkeer, met parkeerplek en toegangswegen aan de achterzijde van het winkelgebied.” Van Veggel zag in het ontwerp van Almere Haven parallellen met het werk van de Italiaanse architect Giancarlo de Carlo. “Die zat ook tussen de modernisten en de postmodernisten in. In zijn visie moest je de gebruiker zoveel mogelijk betrekken. Bij Almere is dat ook gebeurd. Er werden bijvoorbeeld bijeenkomsten georganiseerd voor de toekomstige bewoners.” Van Veggel ‘las’ Almere Haven door de bril van De Carlo. “Dan zie je op welke punten het misgaat. De opzet van het winkelgebied -pleintje, straatje, pleintje, straatje- is bij recente ontwikkelingen niet gehandhaafd. Daardoor ontstaan doodse hoeken. Ook is er een flat neergezet die het ritme verstoort.” Van Veggel maakte een nieuw ontwerp voor een deel van het centrum. Als hij de vrije hand zou hebben, ging die flat weg. En kwamen er op andere plekken nieuwe woningen bij. Maar ja, het zal nog wel even duren voordat er oog komt voor de monumentale waarde van Almere Haven.

Tekst: Anouck Vrouwe
Fotomontage: Rien Meulman