spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook
“Zodra je die toga aantrekt, zit je in een andere rol”
15 januari 2009 - Veel van de circa duizend promovendi die hem ‘hora est’ hoorden roepen, zullen vlak daarvoor opgelucht hebben ademgehaald toen ze Cees Heijmans in vol ornaat en met staf de zaal zagen betreden. “Sommigen staan stijf van de zenuwen”, weet hij. Deze maand is Heijmans 25 jaar pedel aan de TU/e.

Zijn kleinkinderen moeten soms een beetje lachen om opa in zijn jurk. Een kwart eeuw draagt Heijmans (66) de pedellentoga al, gemiddeld eens per week. Maar een gemakzuchtige routine werd het nooit: “Zodra je die toga aantrekt, zit je in een andere rol. Dat statige gevoel blijft heel bijzonder.”

Heijmans’ loopbaan aan de TU/e begon in 1961. Als achttienjarige kwam hij hier om te werken bij de Dienst Financiën en Administratie van de (toen nog) technische hogeschool. Studeren was destijds geen vanzelfsprekendheid, vertelt hij. “Ergens best jammer; met een diploma had ik meer mogelijkheden gehad. Maar ach, je hebt het toch niet slecht gedaan als je hier ooit als jongste werknemer bent begonnen en met schaal tien de universiteit weer hebt kunnen verlaten.”

Na een kleine tien jaar verhuisde Heijmans naar de Bouwkundefaculteit, waar hij bij de studentenadministratie en later de financiële administratie werkte. “In die beginjaren hadden we eigenlijk niks, behalve een soort koffiemolen waarmee je, door eraan te zwengelen, kon vermenigvuldigen of delen.”

Hij bleef tot zijn afscheid in 2001 aan de faculteit verbonden als financieel beheerder. Verder zat hij onder andere acht jaar in de faculteitsraad, tien jaar in de universiteitsraad en was hij actief binnen de personeelsvereniging en de (allang ter ziele gegane) carnavalsvereniging De Onderzuukers.

Maar veel mensen zullen Heijmans vooral (her)kennen in toga en met staf. Als één van de zeven pedellen bewaakt en stuurt hij het protocol bij officiële academische plechtigheden: promoties, intreeredes, afscheidscolleges, de opening van het academisch jaar, de diesviering en (sinds twee jaar) de masterdiploma-uitreikingen.

De pedel moet niet alleen het statige gevoel weten over te brengen; ook zijn tred is belangrijk, zo leerde Heijmans een kwart eeuw terug. “De pedel bepaalt het tempo van de stoet. Eén van de ergste dingen die je kunnen overkomen, is dat je groep een heel eind achterblijft.” Heijmans kan zich nog goed herinneren hoe nerveus hij was tijdens zijn eerste promotieplechtigheid: “Ik liep recht vooruit, durfde nauwelijks naar links of naar rechts te kijken. Bovendien ben je toch altijd een beetje bang dat je struikelt of de staf laat vallen.” Heijmans overkwam het in die kwart eeuw overigens nooit. Wel merkte hij één keer pas bij het verlaten van de zaal dat hij zijn baret niet droeg. “Een andere keer waren we vergeten iemands bul in de koker te stoppen; die zijn we na de plechtigheid gaan nabrengen.”

Ook herinnert de pedel zich een specifieke promotieplechtigheid in de jaren tachtig. “Eén van de stellingen van de promovendus was: ‘Het enige recht van de vrouw is het aanrecht’. Dat had vooraf blijkbaar wat aandacht gehad in de media, want op het moment van zijn verdediging zaten de dames met spandoeken in de zaal.”

In 2001, op zestigjarige leeftijd, ging Heijmans met pensioen - een kersverse Koninklijke onderscheiding op zijn jasje gespeld. Daarmee eindigde na 41 jaar zijn dienstverband, maar niet zijn band met de universiteit. Zo bleef hij actief in het IGO, het vakbondsoverleg, waarmee Heijmans vorige maand na 35 jaar stopte. In die tijd stond hij regelmatig met spandoeken op de barricades en behartigde hij de belangen van medewerkers die bijvoorbeeld te maken kregen met een disciplinaire maatregel of ontslag.

Maar bovenal bleef hij in beeld als pedel. Hoogtepunt was het vijftigjarig bestaan van de TU/e, waarbij hij een omvangrijk cortège van hoogleraren aanvoerde, met koningin Beatrix in zijn kielzog. “Dat was de eerste keer dat we ons op die manier buiten de campus vertoonden. Erg indrukwekkend.” Zijn pedellencontract met Euflex loopt in elk geval nog tot zijn zeventigste. Lachend: “Daar kan ik mooi één of twee keer per jaar van op vakantie. Maar ik zou het ook blijven doen als ik er niets voor kreeg. Het zijn toch vrolijke momenten waarbij je als pedel betrokken bent.”/.

Interview/Cees Heijmans door Monique van de Ven
Foto/Rien Meulman