‘In the valley of Elah’ (2007) is de tweede film van Paul Haggis, na zijn met prijzen overladen en Oscarwinnende film ‘Crash’ uit 2005. Daarin sneed hij het racisme en het groeiende contrast tussen arm en rijk aan. In ‘In the valley of Elah’ gaat het hem om de gevolgen van de oorlog in Irak voor jonge soldaten, hun familieleden thuis en daarmee in feite van heel Amerika.

Een formidabele Tommy Lee Jones speelt de hoofdrol van de vader die uitzoekt wat er met zijn zoon is gebeurd. Het leverde hem een Oscarnominatie op, nadat hij die in 1993 voor de eerste keer won voor zijn rol als marshall in ‘The Fugitive’. Als Hank Deerfield stapt hij de morgen na het telefoontjes in de auto en rijdt naar de plaats waar Mike gestationeerd is of zou zijn. Daar aangekomen ontdekt hij al snel dat er iets goed mis is, zeker als de militaire politie en lokale rechercheurs elkaar de bal toespelen. Zijn verontrusting groeit naarmate het onderzoek vordert. De verbitterde vader vestigt daarom zijn hoop op de enige rechercheur die zijn zaak serieus lijkt te nemen, Emily Sanders (rol van Charlize Theron). Samen gaan ze op zoek, waarbij video-fragmenten van Mike’s gsm een belangrijke rol spelen. Gaandeweg begrijpt Deerfield een beetje wie zijn zoon was en wie of wat hij is geworden. Net voor het einde, in een zeldzaam ijzingwekkende scène in een verhoorruimte, wordt duidelijk wat de hele tijd al in de lucht hing: wat oorlog met mensen doet die niet bestand zijn tegen de horror van het slagveld.

Doordacht
‘In The valley of Elah’ werd voornamelijk met buitenlands geld gedraaid in Amerika, waar men liever niet met dit nationale trauma wordt geconfronteerd. Dat de film daar flopte, heeft meer met Amerika’s psychologische toestand te maken dan dat het betekent dat het een slechte film is. Het is ook niet de eerste film over de gevolgen van oorlog, maar Haggis maakte er gelukkig geen melodramatische tearjerker van. Dat is voor een groot deel te danken aan het uitstekende spel van Tommy Lee Jones (1946), die prachtig vertolkt hoe is het als iemand begint te beseffen dat hij de wereld te eenvoudig inschatte, dat er dingen zijn waarop hij geen grip krijgt. Maar ook de ingetogen en doordachte filmstijl draagt aan de kwaliteit van de film bij, de verdienste van Haggis (scenario) en diens cameraman Roger Deakins, bekend van zijn prachtige fotografie in ‘Dead man walking’ en vele films met de gebroeders Coen. Aldus wordt ‘In The valley of Elah’ zowel een psychologisch drama als ‘whodunit’ en politieke aanklacht./.

Zwarte Doos, 20 en 21 januari, 20.00 uur.