“We zien de laatste decennia vaak dat het aantal starters toeneemt als het economisch beter gaat”, zegt prof.dr. Leo Verhoef, hoogleraar Ondernemerschap. “Tijdens de crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw was dat anders. Toen startten heel veel mensen uit wanhoop een eigen bedrijf, meestal in de detailhandel. Er was geen sociaal vangnet, dus als mensen hun baan verloren, moesten ze wel iets doen om het hoofd boven water te houden. In de jaren zeventig en tachtig zijn er opnieuw kleine crisissen geweest. Men dacht toen dat het aantal starters weer zou toenemen, maar het omgekeerde gebeurde: het aantal nam af. Dat kwam doordat er inmiddels een sociaal vangnet was. Mensen begonnen daardoor eerder een eigen bedrijf in tijden van economische voorspoed. Als ze niet slaagden, konden ze nog altijd voor een baas gaan werken. Op grond daarvan zou ik ook nu verwachten dat het aantal starters eerder minder wordt dan toeneemt.

Op de lange termijn zal het aantal eigen bedrijven echter toenemen. Ik zie een cultuur ontstaan waarbij het hebben van een eigen bedrijf meer wordt gewaardeerd dan een vaste baan. Toen ik studeerde had ik nog nooit van ondernemen gehoord, nu word je er bijna mee dood gegooid. Ook bedrijven vragen om ondernemende mensen. Steeds meer studenten die een vak bij mij volgen, hebben al een eigen bedrijf waarmee ze geld verdienen naast hun studie. Vooral in de IT kun je zonder grote investeringen al een mooi bedrijf neerzetten. Er zijn soms heel handige jongens bij. Ik had ooit een student die bij de Macro pokertafeltjes inkocht en ze via het internet over heel de wereld verkocht. Dat vond ik echt een vondst.

De cijfers van de Kamer van Koophandel zijn overigens erg vervuild. Daarin zijn bijvoorbeeld ook de inschrijvingen opgenomen van bedrijven die een nieuwe start maken uit fiscale overwegingen.

Het grootste gedeelte inschrijvingen betreft ZZP’ers in de bouw en de agrarische sector. Zij verkopen hun eigen kennis en vaardigheden en hoeven weinig investeringen te doen. De categorie starters waar ik me op richt, omvat hoogstens vijf procent van alle starters in Nederland. Deze technostarters ontwikkelen diensten met marktpotenties die hun eigen persoon overstijgen. Zij richten zich op de langere termijn en moeten de eerste jaren meestal sappelen, gesteund door subsidies, fiscale aftrekposten, venture capitalists en steun van derden, zoals universiteiten. Pas na een jaar of drie krijgt het bedrijf zijn eerste echte inkomsten. Tegen die tijd is de crisis vermoedelijk alweer voorbij.”

Prof.ir. Leo Verhoef.