De opdracht voor haar afstuderen bij Bouwkunde was het ontwerpen van een verpleeghuis van de toekomst met aandacht voor de zwakkeren van de groep. De Jong richtte zich op dementerende ouderen omdat die groep in de toekomst een groot probleem gaat worden. “Kleinschaligheid klinkt heel mooi, maar is niet te beheersen op termijn.” Ze ontwierp een hoog gebouw met scharrelruimtes en sterfsuites. Ze wil mensen mogelijkheden geven om het leven los te laten.

Helemaal bovenin het hoge gebouw is het hospice. “Dat is het meest zichtbare stuk, want ik wil het niet wegstoppen. Maar ik wil het ook niet in een etalage zetten, die hoogte schept ook afstand. De stervenden krijgen de kans los te komen van de prikkels van het dagelijks bestaan.

Het is een extreem ontwerp; hoe hoger, hoe dementer. De maquette is geen 3D-print, maar puur handwerk. “Ik heb de openingen in perspex gelaserd, vervolgens verwarmd en met mijn handen om de verdiepingen heen gerold.” Na haar afstudeercolloquium, waar ze handig de directeur van het Innovatiefonds Zorgverzekeraars voor had uitgenodigd, heeft het Nederlandse debat over woonvormen en ouderenzorg een nieuwe impuls gekregen. “Die directeur, Ine van Hest, heeft mijn afstudeerwerkstuk doorgestuurd naar betrokkenen. Daarna werd ik onder andere uitgenodigd voor een congres voor zorgondernemers in Utrecht en een International Health Congres van TNO. Daar werd ik weer uitgenodigd om te spreken op een congres in Kopenhagen. Tussendoor nog een artikel in Architect. Het heeft al een hoop gevolgen gehad.” En nu is ze ook nog genomineerd voor de landelijke Archiprix. In mei komt pas de uitslag. Als je vraagt wat haar dat nu oplevert, zegt ze snel: “Ik ben niet op zoek naar een baan, die heb ik al. Maar wat mooi is, is dat de discussie op gang is. Ik ben aanleiding tot debat.”

Mensen raken ontroerd wanneer ze haar verhaal horen. “Het gaat niet alleen over mijn gebouw, maar over hoe de maatschappij met haar ouderen omgaat. En hoe je het proces van dementie serieus kunt nemen en niet wegstopt.” De Jong raakt zelf ook geëmotioneerd wanneer ze erover vertelt. “Vorig jaar november, toen ik helemaal zat te stressen voor mijn afstuderen, heb ik met een orkest het requiem van Fauré gespeeld. Op altviool. In een abdij in Tilburg, tijdens Allerzielen. Vooraf hield de abt een toespraak . En ik zat te luisteren en echt, het was precies de omschrijving van mijn afstudeerproject. Het ging over de overgang tussen leven en dood. Dood is niet een eindpunt maar een overgangsfase naar een ondefinieerbare ruimte, zei de abt. En de muziek van het requiem begeleidt dat proces. Hoe dramatisch het ook is, het kan ook heel mooi zijn. Dat is precies wat mijn gebouw kan doen: de schoonheid van architectuur kan troost bieden en houvast geven.” Nu nog, nu ze dit opnieuw vertelt, schitteren de tranen in haar ogen.

“Kijk, helemaal bovenin mijn gebouw, waar de structuur steeds fijner wordt, daar is die overgang naar een ondefinieerbare ruimte te zien. Het gebouw lost als het ware op en je weet niet waar het einde is.”

Ze is nog maar 25 jaar oud. Dat is ook voor haar toehoorders een opvallend punt. “Reacties die ik vaak krijg zijn: ‘wat een apart idee’ en ‘wat een bijzondere kijk’ , maar gaan er ook over dat ik zo jong ben. Op al die congressen ben ik altijd de jongste. De jongste die zich met de oudsten bezighoudt. Dat raakt de mensen.”

De gezondheidszorgsector heeft haar altijd gefascineerd. Daar werkt ze nu ook in. Ze is als adviseur in huisvestingsprojecten momenteel betrokken bij de ziekenhuisbouw van het Radboud in Nijmegen, het Catharina in Eindhoven en de gehandicaptenorganisatie Zuid Wester in Middelharnis. Dat geeft meer voldoening dan het ontwerpen van een hip bioscoopgebouw, zegt ze.

Jolien de Jong kijkt met genoegen terug op haar tijd aan de TU/e. Opeens wil ze nog iets zeggen over het opheffen van de leerstoel Architectural Design and Healthcare van Bas Molenaar. “Dat is een gemiste kans.”