Een anonieme oud-medewerker van de Wageningen Universiteit vertelt in weekblad Resource hoe hij er als co-promotor toe kwam om twee kandidaten door de promotie heen te slepen. Een van de twee raakte tijdens de promotie zwaar overspannen. “Het menselijke drama was enorm. Als we de promotie toen hadden stopgezet, denk ik serieus dat ze dat letterlijk niet had overleefd. Ik vind het logisch dat je dan helpt. En ik moet de eerste nog tegenkomen die zegt: dat had ik nooit gedaan.”
De tweede promovendus, die uit een ver land kwam, zag uiteindelijk zelf wel in dat hij de doctorstitel niet echt verdiende. “Maar niet promoveren was geen optie, het zou een geweldig gezichtsverlies hebben betekend. In sommige culturen betekent het zonder titel terugkeren een totaal geknakte carrière.”
Het betekende niet dat de co-promotor het proefschrift helemaal zelf heeft moeten schrijven. “Maar ik heb er wel veel vrije tijd in moeten stoppen. Het kreeg daardoor net voldoende kwaliteit. De promotiecommissie zag wel in dat het een matig proefschrift was. Het had beter gekund, maar met de hakken over de sloot is in zo’n geval beter.”
De Wageningse rector Martin Kropff liet Resource weten dat hij in het college van promoties zal bespreken of het nodig is om de regels aan te scherpen. “Ik ben er stellig van overtuigd dat onze begeleiders en promotoren de juiste keuzes maken in de begeleiding en beoordeling van PhD-studenten. Desondanks nemen wij dit signaal zeer serieus. Het kan en mag niet zo zijn dat er gepromoveerden rondlopen die hun academische titel niet verdienen.”

Go-no-go
Ook decaan Frans Kok van de Wageningse onderzoeksscholen kijkt op van het verhaal. Dat begeleiders in de eindfase van de promotie relatief veel werk hebben, verbaast hem niet. “Maar dit verhaal gaat natuurlijk veel verder. Dit zou niet moeten kunnen.’ Volgens hem hebben de onderzoeksscholen afgesproken dat iedere promovendus al in het eerste jaar een functioneringsgesprek krijgt, waarin een go-no-go-beslissing wordt genomen.
Sommige beurzenprogramma’s leggen wel heel veel druk op de promotie. Zo stelt de Iraanse overheid de eis dat studenten moeten thuiskomen met een doctorsbul. Lukt dat niet, dan moeten ze hun hele beurs terugbetalen. “Misschien moesten we eens nadenken over dat soort constructies, om te voorkomen dat promovendi en begeleiders om financiële redenen in geestelijke nood komen”, aldus decaan Kok in Resource. (HOP)/.