In totaal verschenen er 32 edities van Bourgond. Met daarin artikelen over buitenlandse politiek, moderne kunst en filosofie, maar ook met stukken over typisch Eindhovense aangelegenheden, zoals een totaalplan voor de studentenverenigingen. De enthousiaste redactie trekt er ook op uit om bekende schrijvers te interviewen en dat levert spannende artikelen op. De beledigende uitspraken over uitgever Geert van Oorschot, die de Eindhovense studenten aan Willem Frederik Hermans weten te ontlokken, leiden zelfs tot een rechtszaak.

Bourgond mag met zijn beschaafd-kritische invalshoek gezien worden als een Eindhovense voorloper van het tijdperk waarop we nu terugkijken als ‘de woelige jaren zestig’. Het gaat echter te ver om de redactieleden te karakteriseren als geestverwanten van de provobeweging. Daarvoor is de toon hier en daar te plechtstatig. Anno 2008 is het blad ten onrechte in de vergetelheid geraakt, behalve bij literatuurliefhebbers. Losse afleveringen met interviews met Reve of Hermans brengen 35 euro per stuk op.

Blik verruimen
“Begin jaren zestig was bij studenten het plichtsbesef om de studie serieus aan te pakken nadrukkelijk aanwezig”, zegt ir. Roel Eerenstein, mede-oprichter en de eerste hoofdredacteur van Bourgond. “Maar aan de andere kant: de behoefte aan verandering hing in de lucht. We keken op tegen de autoriteit van een rector magnificus, maar het wrong wel dat de macht van één kant kwam.” Eerenstein behoorde in 1957 als student Werktuigbouwkunde tot de eerste lichting studenten en raakte als lid van het Eindhovens Studenten Corps betrokken bij het verenigingsblad ‘Diskus’.

“Dat blad hield zich vooral bezig met de sociëteit en de verwikkelingen binnen de senaat. Die werden dan belicht en met een studentikoze saus overgoten.” Maar rond 1961 ontstaat bij een groep van vierdejaars studenten het verlangen om de blik te verruimen. “We wilden niet meer uitsluitend bezig zijn met de studie en de vereniging. We zouden straks midden in de samenleving staan en dan was zes jaar afzondering in eigen kring niet zo’n goed idee. De scope moest breder zijn dan de zeshonderd leden van het ESC. En zo ontstond het idee voor een nieuw blad.”

Eerenstein werkte samen met Hans Wijffels (de allereerste THE-student) het idee voor Bourgond uit. De naam verwijst naar het oude Bourgondische rijk, dat in de middeleeuwen grote delen van Nederland, België en Noord-Frankrijk omvatte. “We wilden de grenzen verder dan Eindhoven oprekken.” Het blad, zo stelden de oprichters, ‘wordt gemaakt door kritische jonge mensen, die niet geloven in het lawaai van de westerse cultuurpropaganda, in de commercialisering van de vrijheid en zeker niet in de popularisering van de liefde.” Maar, anarchisten of communisten zijn ze niet. De studenten vonden destijds steun bij hoofdredacteur Zoetmulder van het Eindhovens Dagblad, die bereid was om het blad te drukken. Bourgond, vonden de oprichters, moest er uitzien als Time. Adverteerders vonden zij zonder problemen: van kleine neringdoenden als ‘Bloemsierkunst Eeuwige Lente’ uit de Willemstraat (‘corpsleverancier’) tot multinationals als DAF en Philips.

“We twijfelden er eigenlijk nooit aan dat we succes zouden hebben. Dat optimisme hoort bij die leeftijd”, denkt Eerenstein. Om de verantwoordelijkheden helder te regelen, werd er een stichting opgericht. De oplage kwam op zestienhonderd stuks te liggen. De twee initiatiefnemers kregen al snel medewerking van getalenteerde medestudenten. “Gerard Luyendijk bijvoorbeeld was een begenadigde interviewer die voor de duvel niet bang was”, vertelt Eerenstein. “Hij wist de juiste toon aan te slaan bij bekende schrijvers van dat moment.” In de drie jaren van zijn bestaan zal Bourgond lange interviews publiceren met spraakmakende literatoren, zoals Wolkers, Vinkenoog, Reve, Mulisch en Hermans.

Conflict
In de zomer van 1962 ontstond er een conflict tussen de redactie en de stichting. De aanleiding was een artikel waarin één van de redactieleden schreef dat het in Eindhoven ‘volkomen ongewenst’ was om zich negatief of kritisch uit te laten over Philips of DAF. Hij refereerde aan de ophefmakende publicatie over de oorlogsjaren, ‘Van het kleine koude front’ van de criminoloog professor Willem Nagel, die in 1961 dr. Hub van Doorne van DAF een collaborateur had genoemd. Toen Bourgond het artikel publiceerde, greep het stichtingsbestuur in en werden de redacteuren Luyendijk en Baeten aan de kant gezet. Van Doorne was immers een beschermheer voor het ESC; hij had de villa voor de sociëteit ter beschikking gesteld. Officieel heette het dat er een ernstig verschil van inzicht was ontstaan over de wijze waarop de ‘Bourgondische gedachte’ van vrijheid en onafhankelijkheid in het periodiek gestalte zou dienen te krijgen. De redactie, vond het stichtingsbestuur, had het artikel niet zonder hoor en wederhoor mogen plaatsen.

Eerenstein herinnert zich zijn boosheid over dit besluit. “Ik vond principieel dat je een hoofdredacteur niet mocht verbieden iets te publiceren. Het stichtingsbestuur verbood ons Bourgond nog uit te geven en we raakten gebrouilleerd. De redactie trad en bloc terug en gaf vervolgens onder de naam ‘Lancet’ een alternatief blad uit. Later werd ik gevraagd voor een bemiddelingspoging en die heeft ertoe geleid dat Lancet in Bourgond werd opgenomen en dat Luyendijk c.s weer terugkwamen. Achteraf denk ik dat het inderdaad niet zo’n goed idee was om het gewraakte artikel zonder meer te publiceren.”

Voor Eerenstein was het conflict mede aanleiding om afscheid te nemen van het blad. Hij studeerde af en begon aan een loopbaan die hem uiteindelijk bij Philips deed belanden, waar hij na verschillende buitenlandse functies in 1999 met pensioen ging. “Ik heb altijd met veel plezier teruggedacht aan mijn Bourgond-tijd. Het was een groep studenten die voor een gemeenschappelijke uitdaging stond. Er borrelde iets in die jaren en er waren geen geschreven wetten die aangaven wat we daarmee aanmoesten. Ik heb bij het blad geleerd dat wanneer je echt iets met overtuiging wil en er energie insteekt, het ook lukt.”/.