Van Leersum (Amersfoort, 1982) had altijd al een brede, internationale belangstelling en dus koos hij voor een brede studie: Technische Innovatiewetenschappen. In zijn master concentreerde hij zich op ‘technology and policy’. Nadat hij al eerder in Vietnam onderzoek had gedaan, ging hij in 2008 naar Kasjmir. Hij kwam terecht bij UN-HABITAT: een organisatie van de Verenigde Naties die voor het genoemde wederopbouwprogramma technische ondersteuning biedt aan de Pakistaanse overheid. De student was uitgenodigd om het succesvolle programma van de Pakistaanse overheid te analyseren en onderzoek te doen naar obstakels voor duurzaamheid.

“Vooraf was ik wel sceptisch over de veiligheidssituatie, er gold ook een negatief reisadvies. Maar de media geven toch een eenzijdig beeld van de situatie daar. Dat het geen vakantieland was, wist ik wel, maar het werd afgeschilderd als een land vol gevaren. Dat was het in Kasjmir niet; wel een rustig gebied met aardige mensen waar we open ontvangen werden.”

Van Leersum benadrukt dat een wederopbouwprogramma een complexe zaak is, zeker in een moeilijk bereikbaar gebied hoog in de bergen. “Mensen gaan dood als ze ‘s winters geen huis hebben en zijn dus zelf al aan het bouwen. Als je die huizen nog aardbevingsbestendig wil maken, moet je snel zijn.”

Dan val je gemakkelijk terug op westerse technologieën die zich hebben bewezen en waarvan de technische specificaties bekend zijn, aldus Van Leersum. “Technisch advies en technische eisen zijn dan makkelijker te verspreiden en ze verkopen daardoor ook makkelijker naar sponsors en de media. Maar je moet baksteen en cement ook nog op tijd in die dorpjes krijgen en het moet allemaal te betalen zijn. Daarnaast kan een westerse bouwstijl om vakkennis en kunde vragen die lokaal niet zomaar aanwezig zijn. De vraag was of je het probleem ook kunt oplossen door te focussen op lokale kennis, bouwstijlen en materialen, terwijl je de huizen tóch aardbevingsbestendig maakt.” Dat gebeurde in Kasjmir. “De overheid analyseerde ook waarom huizen niet volgens aardbevingsbestendige principes gebouwd waren en wat ze er ter plaatse aan konden verbeteren. Zo kun je zware daken met zand en begroeiing vermijden. Dat isoleert wel goed, maar door het gewicht vergroot je de kans op instorting. Je kunt ook testen wanneer huizen wél aardbevingsbestendig zijn en vervolgens repareren of herbouwen met lokale materialen. Het gevolg is dat deze aanpak nu al enkele jaren goed loopt en dat er in die tijd honderdduizenden huizen zijn herbouwd.”

Die aanpak verspreidde zich redelijk snel en blijkt ook geschikt voor arme mensen. Dan is er aan vele voorwaarden voldaan; niet alleen aan de technische. Al ben je er nog niet helemaal, aldus Van Leersum: “In veel Aziatische landen moeten huizen bijvoorbeeld een oneven aantal balken hebben, anders is het niet ‘feng shui’; dan voelt het niet goed voor de bewoners.”

Ondanks zijn scepsis vooraf is Van Leersum blij dat hij gegaan is; hij heeft er naar eigen zeggen veel geleerd. Dus hij gaat nog een keer terug? “Intussen is de situatie in Pakistan verslechterd, dan zou ik wel een goede reden moeten hebben. Voorlopig heb ik mijn handen vol aan het schrijven van twee casestudies voor een uitgave van de Wereldbank en aan een wetenschappelijke conferentie in Lausanne. Daarna ga ik graag met projectwerk aan de slag, voorlopig even in Nederland. Dit is een onderwerp dat me aan het hart gaat, daarom vind ik het ook jammer dat dit vakgebied zo moeilijk doorzet aan de TU/e. Internationale samenwerking is al lang geen grijze-wollen-sokken-onderwerp meer en er is op dat gebied prima wetenschappelijk onderzoek te doen. Misschien is mijn afstudeerscriptie ook van belang om dat duidelijk te maken.”/.