Bij de totstandkoming van een product of dienst zijn vaak een hoop mensen met verschillende achtergronden, methodes en ideeën betrokken. Hoogleraar prof.dr.ir Jean Bernard Martens (groep User Centered Engineering) geeft de iPhone als voorbeeld: “Het gaat niet alleen om het kastje, er zit onder meer een heel netwerk achter om diensten te verzorgen. Bij de totstandkoming daarvan komen heel veel disciplines bij elkaar, van marketingmensen tot onderzoekers, die elk vanuit hun eigen optiek bekijken hoe iets een succes kan worden.”

Waar die partijen, als ze klaar zijn met hun inbreng, een product nu vaak over de spreekwoordelijke schutting naar de volgende groep gooien, wil ID volgens Martens onderzoeken: “Hoe kun je al die inbreng nou echt samenbrengen en verspreiden om creativiteit te bevorderen en een product uiteindelijk te laten slagen?”.

Volgens de hoogleraar moeten (aankomend) ontwerpers niet willen wachten op ‘het gouden idee’, maar zijn ook de kleinste, prilste gedachten en invallen van grote waarde. “Het is belangrijk om deze snel inzichtelijk te maken en te verspreiden.” Hierop is het project ‘Storify’ gebaseerd, een tool geïnspireerd op storyboards zoals die bijvoorbeeld voor films worden gebruikt (zie afbeeldingen). De verantwoordelijke Turkse promovendus Berke Atasoy richt zich, onder begeleiding van Martens, op hoe ontwerpers en ingenieurs ideeën uitwisselen die niet bestaan uit teksten, maar uit bijvoorbeeld schetsen en video’s. Storify moet hen ondersteunen bij het realiseren van scenario’s waarin het gebruik en de context van nieuwe producten verduidelijkt wordt.

Het uitgangspunt van een tweede deelproject, onder verantwoordelijkheid van universitair hoofddocent dr.ir. Panos Markopoulos, is dat een informele communicatie tussen mensen de algemene creativiteit stimuleert. “De beste ideeën komen vaak uit onverwachte hoek. Mensen kunnen dezelfde interesses hebben, zonder elkaar echt te kennen”, aldus Markopoulos (eveneens werkzaam in de ID-groep User Centered Engineering).

Hij laat een filmpje zien van de Griekse promovendus en informaticus Nikos Batalas waarin mensen tijdens hun alledaagse contacten en handelingen -tot aan het tappen van een beker koffie uit de automaat toe- informatie achterlaten en verspreiden. Het huidige prototype is gebaseerd op een systeem dat kan vaststellen hoe dicht collega’s bij elkaar in de buurt zijn. Volgens Markopoulos gaat het hierbij om kleine boodschapjes die via zendertjes, bijvoorbeeld verwerkt in polsbandjes die mensen dragen, worden gedeeld.

Het project DESIRE, waarin de Europese Commissie in vier jaar ruim 3,2 miljoen euro investeert en dat deel uitmaakt van het zevende Marie Curie Actions-programma, is opgezet door de Universiteit van Lancaster. Betrokken zijn academische instituten uit Denemarken, Italië, Portugal en Nederland (de TU/e) en Philips Research. Daarbinnen zijn dertien promovendi actief, onder wie Atasoy en Batalas aan de TU/e. Universitair hoofddocent Markopoulos is tevens copromotor van de Amerikaanse informaticus Aaron Houssian die zich bij Philips Research buigt over creatieve processen in een industriële context.

De deelnemers aan DESIRE doen niet alleen onderzoek, maar organiseren tevens opleidingen en conferenties. De TU/e-faculteit Industrial Design is volgend jaar aan de beurt om een conferentie in Eindhoven te organiseren met als thema ‘Creativity and Innovation in Technological Design’. (MvdV)/.