spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
Special Cursor 50 jaarSpecial Cursor 50 jaar
PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook

Snaartheorie vol losse eindjes

11 maart 2010 - ‘To boldly go where no man has gone before’. Echte trekkies veren op bij deze openingszin van Star Trek. Wie heeft als klein kind niet gedroomd van tijdreizen in het heelal? Of een keertje roepen: ‘Scotty, beam me up’ om daarna zonder enige inspanning op te gaan in nevelen en neer te dalen op een andere plek. Het is nog verre, verre toekomst en wellicht zal het altijd blijven bij luchtfietserij. Toch is de sciencefiction televisieserie helemaal niet zo onrealistisch. Tenminste, als we de aanhangers van de snaartheorie mogen geloven. Niemand minder dan prof.dr. Robbert Dijkgraaf zal woensdag 17 maart in de Blauwe Zaal van het Auditorium het zijne hierover zeggen.

Dijkgraaf, gelauwerd theoretisch natuurkundige, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de KNAW, gaat in op de theorie hoe tijd, ruimte, elementaire deeltjes en natuurkrachten precies met elkaar samenhangen.

De snaartheorie veronderstelt een tien- of elfdimensionale ruimte en supersymmetrie. Een onontdekte wereld die een onwaarschijnlijke schat aan mogelijkheden herbergt. Dat vergt natuurlijk veel voorstellingsvermogen. Want zelfs al zouden bepaalde deelaspecten van de snaartheorie wetenschappelijk worden geverifieerd, dan nog zou dat de theorie erachter niet bewijzen. Het blijft een verhaal met veel losse eindjes.

Het aantonen van extra dimensies lijkt voorlopig een brug te ver. Hoewel, er wordt hoopvol uitgekeken naar de resultaten van CERN, nabij het Zwitserse Genève. In augustus 2008 nam de onderzoeksorganisatie de Large Hadron Collider (LHC) in gebruik. Het is de grootste deeltjesversneller ter wereld waarmee wetenschappers hopen het Higgs-boson te vinden. Dat is een deeltje dat andere deeltjes massa geeft en is het laatste nog niet geobserveerde deeltje van het standaardmodel van de materie.

Als tijdens een experiment met de LHC energie zou verdwijnen, dan zou die zich in theorie in een andere dimensie moeten bevinden. Ergo: de wereld waarin we leven is dan inderdaad supersymmetrisch. Het zou een godsgeschenk zijn voor theoretische fysici. Want elk deeltje heeft dan een supersymmetrische (zwaardere) partner. En dat biedt een kolossale berg (on)mogelijkheden. Haast te mooi om waar te zijn.

Of we ooit moedig daarheen gaan waar nog geen mens is geweest? Dat staat nog steeds in de sterren geschreven. Aan Dijkgraaf de taak om met zijn lezing een haast onvoorstelbare toekomst een stukje dichterbij te halen. (FvO)/.

Woensdag 17 maart, Blauwe Zaal Auditorium van 11.45 tot 13.00 uur.