Vorig jaar maart promoveerde Masi Mohammadi op hoe vraag en aanbod van woontoepassingen in de zorg beter op elkaar afgestemd kunnen worden. Ze constateerde dat de sectoren die hierbij betrokken zijn, zoals bouw, zorg en technologie, teveel langs elkaar heen werken en dat er te weinig oog is voor de behoefte van de gebruiker. De belangstelling was groot. Met veel enthousiasme vertelt ze in hoog tempo wat ze sindsdien allemaal doet: ze werkt mee aan diverse grote zorgprojecten in Noord-Brabant, geeft college, begeleidt vier promovendi, zet samen met Industrial Design een masterproject op dat in september van start moet gaan. Ze evalueert zorgprogramma’s, wordt gevraagd voor lezingen en is daarnaast bezig met het opzetten van haar eigen ‘academic centre’.

Mohammadi’s bevlogenheid is meteen duidelijk. Ze vertelt met een warm, aanstekelijk enthousiasme over domotica voor ouderen in Nederland. “Het thema heeft heel sociaalmaatschappelijke roots, en dat spreekt mij heel erg aan. Het heeft direct met mensen, je medemensen, te maken. Dat ik kan bijdragen aan het langer zelfstandig blijven wonen van ouderen geeft mij voldoening.”

Haar betrokkenheid lijkt desondanks opvallend, want in haar geboorteland Iran, waar ze tot tien jaar geleden woonde, is vergrijzing niet zo’n issue als bij ons. Ouderen worden er vaak verzorgd door de eigen kinderen en kleinkinderen, waarmee ze meestal het huis delen. Zo ook bij Mohammadi’s familie, die nog in Iran woont: haar oma, die slecht ziet, woont al jaren bij het gezin in huis. “Zorgen voor ouderen, voor de eerste generatie, zit in mijn bloed. Wij hebben veel plezier van die mix van drie generaties. Maar ik heb niet de illusie dat dat hier ook zal gebeuren. Het gaat hier anders, en ik respecteer dat.”

Domotica voor ouderen is dus echt een westers verschijnsel? “Nu wel, maar over een aantal jaren niet meer. De jonge generatie in het Midden-Oosten is nu het grootst, maar dat verschuift natuurlijk. Dus straks krijgen zij ook te maken met vergrijzing.” Mohammadi meent dat de westerse manier van zorg voor ouderen als gevolg van globalisering door jongeren van nu uiteindelijk overgenomen zal worden in andere delen van de wereld. “Ik heb het gevoel dat de oplossingen die ik nu hier vind, ook daar uiteindelijk ingezet kunnen worden.”

Mohammadi constateerde tijdens haar promotie onder andere dat de meeste kennis en producten die binnen verschillende ouderenzorgprojecten ontwikkeld worden, niet worden gedeeld met de gehele sector. “Kennis en kunde blijven binnen één project, het wordt helaas niet op bredere schaal getrokken.” Zo kwam ze op het idee voor het opzetten van een academisch centrum. Hierin gaat ze kennis vanuit bedrijfsleven, kennisinstituten en de eindgebruikers bij elkaar brengen. Inmiddels is ze daar druk mee bezig; eind 2011 moet het centrum in bedrijf zijn.

Grote waarde hecht Mohammadi aan de input van de eindgebruikers; de ouderen zelf. En die input moet wat haar betreft het liefst persoonlijk zijn, dus verder gaan dan de geijkte enquête. “Het in gesprek zijn met ouderen is verfrissend, zeker naast de input vanuit stakeholders, zorgpartijen en partijen vanuit de techniek.” Ze beschrijft hoe ouderen, vaak uit angst om in een hoekje gezet te worden, in enquêtes meestal aangeven dat ze geen moeite hebben met bepaalde technologische woontoepassingen. Maar zodra de interactie tussen gebruiker en technische voorziening persoonlijk geobserveerd en besproken wordt, blijkt zo’n product vaak helemaal niet zo gebruiksvriendelijk te zijn. “Van die input van ouderen kun je heel erg veel leren.”

Een goede samenwerking tussen zorgaanbieders, producenten van woontoepassingen, onderzoeksinstellingen én eindgebruikers is dus van belang. Een succesvoorbeeld hiervan is een omvangrijk zorgproject van Brainport. Het project focust op het verbeteren van zorg voor ouderen en chronisch zieken. Met name vanwege dit soort projecten werd de regio Eindhoven- Helmond begin juni uitgeroepen tot intelligentste regio ter wereld. Mohammadi, betrokken bij het project, maakte deel uit van de Brainport-delegatie die in New York de prijs in ontvangst mocht nemen. “We zijn daar met elkaar tot de intentie gekomen om samen een programma neer te zetten om het succes dat we bereikt hebben, voort te zetten in de vorm van nieuwe projecten.”

Een ander voorbeeld van het belang van een goede samenwerking ziet Mohammadi in het ‘Slimme Zorg Programma’ van de provincie Noord-Brabant. De focus van dit programma ligt op het breed toepassen van bestaande zorgtoepassingen. In één van de projecten worden vijfduizend woningen in en rond Bergen op Zoom uitgerust met domotica, zoals een alarmsysteem en videocommunicatie. Volgens Mohammadi is er een groot verschil in werkwijze, taal en regelgeving tussen de samenwerkende bouw- en zorgpartijen. Er moeten heel wat ‘knopen ontward’ worden. Dat is mede de taak van Mohammadi. “Ik vind het heel positief dat ook kennisinstituten erbij betrokken zijn voor hun objectieve manier van kijken en evalueren aan de hand van diepgaand onderzoek dat ze kunnen doen. Dat is een van de redenen dat het in mijn ogen zo’n goed programma is.” (SK)

Cursor schreef vorig jaar uitgebreid over het promotieonderzoek van Masi Mohammadi: zie Cursor 24