/Voorpagina /Mensen /Nieuws /Cultuur /Studentenleven /English page /Onderzoek /Ruis /Harmpje /Colofon

/Faculteits Berichten /Vacatures /Mensa /Oude cursors /pdf formaat /TUE /Zoeken:

jaargang 42, 25 mei 2000 Onderzoek

Over Boeddha en een hybride schakelaar Hybride schakelaar/Chantal Louwers Een nieuw type schakelaar dat in geval van kortsluiting de gelijkstroom onderbreekt. Daarover gaat het onderzoek waarop dr. ir. Ali Mahfudz Surya Atmadji begin mei promoveerde. Opvallend in zijn proefschrift zijn de verwijzingen naar zijn Indonesische afkomst. ‘Do not believe in anything simple because you have heard it. Do not believe in anything simple because it is spoken and rumored by many. Do not believe in anything simple because it is found written in your religious books. Do not believe in anything merely on the authority of your teachers and elders. Do not believe in traditions because they have been handed down for many generations. But after observation and analysis, when you find that anything agrees with reason and is conducive to the good and benefit of one and all, then accept it and live up to it.’ – Boeddha “Je moet verantwoordelijkheid dragen voor je eigen beslissingen. Schuif nooit fouten op iemand anders af”, is de mening van dr.ir. Ali Mahfudz Surya Atmadji, die hiermee de keuze voor het bovenstaande citaat in zijn proefschrift verklaart. “Op het moment dat je ergens verantwoordelijk voor bent, moet je ieder detail controleren. Als je namelijk weet waar je mee bezig bent, hoef je geen andere mensen te beschuldigen.” Atmadji vindt dat in de Westerse maatschappij mensen heel makkelijk met een beschuldigende vinger naar anderen wijzen op momenten dat er iets misgaat. “Je moet het pas loslaten als het buiten jouw macht gebeurt.” Atmadji paste zijn principe toe op het onderzoek waar hij de afgelopen vier jaar mee bezig is geweest. Het proefschrift van Ali Atmadji heet: Direct Current Hybrid Breakers. Het idee voor zijn proefschrift kwam van zijn professor Geert Damstra. “Je kan hem wel de man van de schakelaars noemen, hij heeft er zijn leven aan gewijd. Ik denk dat ik zijn laatste promovendus ben. Hij is namelijk al een tijdje met pensioen.” Dr.ir. Ali Mahfudz Surya Atmadji. Foto: Bram Saeys Treinstoring Iedereen heeft er wel eens mee te maken gehad, de één waarschijnlijk wat vaker dan de ander. Je zit in de trein op weg naar de universiteit of je werk, rustig lees je je krantje en plotseling staat de trein stil. Na enkele minuten klinkt de stem van de conducteur door de luidsprekers: ‘Wegens een storing kan de trein helaas niet verder rijden. We keren terug naar het laatste station, vanwaar u verder vervoerd wordt met bussen. Excuses voor het ongemak.’ Een dergelijke storing kan veroorzaakt worden door een fout in de locomotief of in het transformatorhuisje dat zorgt voor de spanning op de bovenleiding. Schakelaars zijn elektrische componenten die zorgen dat de fout niet escaleert en de duur van de storingen beperkt blijft, zodat de treinen weer kunnen gaan rijden zodra de fout ontdekt is. Het onderzoek van Ali Atmadji is gericht op het maken van een nieuw type schakelaar dat de gelijkstroom snel onderbreekt als er kortsluiting ontstaat. Daarvoor ontwikkelde Atmadji de hybride schakelaar. “De hybride schakelaar is een combinatie van een conventionele en een halfgeleider schakelaar. Het is de bedoeling van beide schakelaars de voordelen te benutten. Alleen gebruik maken van de halfgeleider schakelaar is te ideaal gedacht. De technologie is daar nog niet ver genoeg voor ontwikkeld. Je hebt daarvoor een speciaal koelapparaat nodig, omdat er bij een halfgeleider schakelaar een te grote warmteontwikkeling plaatsvindt. Een halfgeleider schakelaar kan continu 4000 watt produceren. Dat is meer dan een kachel.” De hybride schakelaar is ontworpen en getest in een gelijkstroom testcircuit. De meeste Nederlandse apparaten werken op wisselstroom. Bijvoorbeeld alle huishoudelijke apparaten. Dat is in het begin van de vorige eeuw afgesproken. Het voordeel van wisselstroom is dat de stroom op een natuurlijke wijze nul wordt, terwijl er bij gelijkstroom een continue waarde van de stroom is die bij kortsluiting terug moet worden gebracht naar nul. Het nadeel van wisselstroom is dat er een groter spanningsverlies optreedt dan bij het gebruik van gelijkstroom. Dit verlies wordt groter naarmate de stroom een langere afstand moet afleggen. Daarom wordt voor treinen en trams gelijkstroom gebruikt. Gelijkstroom is moeilijker op te wekken en te onderbreken, maar er is, toen de stoomlocomotief vervangen werd door elektrisch aangedreven voertuigen, toch besloten deze te gebruiken voor treinen en trams. Er bestaat een beveiligingssysteem dat met een conventionele schakelaar werkt. Bij zo’n schakelaar duurt het relatief lang voordat bij kortsluiting de kortsluitstroom onderbroken wordt. Er ontstaat namelijk een elektrische lichtboog waarbij veel energie vrijkomt in de vorm van een vuurverschijnsel. Door het vuur en de hitte raken de contacten van de schakelaar aanzienlijk beschadigd. De onderbrekingstijd van de kortsluitstroom is bij een hybride schakelaar korter. Er is bovendien geen koelsysteem nodig zoals bij halfgeleider schakelaars het geval is. Dat is omdat de conventionele schakelaar het hoofdpad vormt. Duur grapje Het nadeel van de hybride schakelaar is dat deze schakelaar door de toegevoegde componenten veel duurder is. “Veel bedrijven denken: ‘het loopt goed zoals het nu gaat’”, vertelt Ali Atmadji teleurgesteld. “Ze gaan geen geld besteden aan een onderzoek van de universiteit als dat niet per se nodig is.” Vroeger werd veel wat met elektriciteit te maken had min of meer centraal aangestuurd, nu is de elektriciteitsmarkt geprivatiseerd. “Bedrijven willen winst maken en zo efficiënt mogelijk werken. Onderzoek doen staat daarom niet meer voorop. Dat duurt te lang en bedrijven besteden het geld liever aan andere dingen.” Atmadji denkt dat dat ook één van de redenen is dat er steeds minder studenten zijn richting opgaan. De toeloop van studenten die kiezen voor Elektrische Energietechniek, is zeer beperkt. “Over twintig jaar is er een groot probleem. Dan heeft Nederland een groot tekort aan energietechnici. Ik hoop dat er studenten zijn die mijn project willen voorzetten, al zal dat niet makkelijk zijn. Je werkt in mindere mate met computers, wat de meeste studenten niet leuk vinden.” Te weinig tijd Een van de stellingen die Atmadji aan zijn proefschrift toevoegde, luidde: ‘There is nothing so useless as doing efficiently that which should not be done at all.’ Soms twijfelt Ali Atmadji aan zijn onderzoek. Hij weet dat de hybride schakelaar naar tevredenheid werkt en kortsluitstroom veel sneller kan onderbreken dan de conventionele schakelaar. Toch zijn er weinig bedrijven geïnteresseerd in de resultaten van zijn promotiewerk. “Promoveren is slecht voor je gezondheid en je sociale leven”, daar is de in Indonesië geboren Atmadji van overtuigd. “De laatste tijd wilde ik er zo snel mogelijk van af zijn. Het kost erg veel tijd, waardoor er heel weinig tijd overblijft voor familie en vrienden. Mensen in mijn omgeving zeggen dat het tijd is dat ik weer eens naar mijn familie in Indonesië ga.” In 1989 kwam Ali Atmadji naar Nederland om Elektrotechniek te studeren aan de Technische Universiteit Eindhoven. “De opleiding in Nederland is veel beter en ik kreeg een beurs van Indonesië.” Zijn Indonesische achtergrond is door het hele proefschrift terug te vinden. De afbeelding op de cover bijvoorbeeld. “In eerste instantie lijkt het een hoogspanningsisolator, maar het is één van de oudste Hindoe tempels op Bali. Zo krijg ik de kans nog iets toe te voegen over mijn geboorteland.” Ook het citaat van Boeddha en een aantal van zijn stellingen verwijzen naar Indonesië. “Mijn achtergrond is hierin te vinden.”/.