Promovendi in Amerika kiezen hun eigen promotor en promotieonderwerp en dat zou in Nederland ook moeten kunnen, stelde de minister afgelopen november in zijn strategische agenda. Hoe groter de vrijheid, hoe sneller het talent komt bovendrijven en hoe sneller de beste wetenschappers elkaar zullen opzoeken. Hij heeft de Tweede Kamer toegezegd dat hij in overleg met het Promovendi Netwerk Nederland, universiteitenvereniging VSNU, onderzoeksfinancier NWO en wetenschapsgenootschap KNAW, een uitgewerkt plan zal schrijven over de invoering van zulke graduate schools in Nederland.
Het PNN benadrukt echter de goede kanten van het Nederlandse stelsel. Het proefschrift hier staat hoger aangeschreven dan het Amerikaanse, zegt het netwerk, en dat moet zo blijven.
“Welke concrete kwaliteitsverbeteringen brengt de graduate school met zich mee?” vraagt het netwerk zich af in een schriftelijke reactie op de plannen van Plasterk. “Hoe worden de mogelijkheden van de promovendus daadwerkelijk vergroot?”
Als je eenmaal voor een bepaalde graduate school hebt gekozen, is de keuzevrijheid van de promovendus tamelijk beperkt, stelt het PNN. Bovendien moet er vooral niet te veel tijd verspild worden aan onderwijs en oriëntatie, maar moeten promovendi onder goede begeleiding snel aan de slag met hun onderzoek.
De komst van graduate schools mag ook niet ten koste gaan van de landelijke onderzoeksscholen, vindt het PNN. Die zijn belangrijk om contact te houden met andere onderzoeksgroepen en invalshoeken. Soms hebben ze ook een bemiddelende functie, als er iets misloopt in de promotie.
Het PNN wil daarnaast voorkomen dat de graduate schools een opstapje vormen naar de ‘promotiestudent’, die een studiebeurs krijgt in plaats van salaris. Veel universiteiten betalen liever geen pensioen- en verzekeringspremies en pleiten voor de komst van de ‘promotiestudent’. Nadelen voor de promovendus zijn bijvoorbeeld dat die geen pensioen opbouwt, geen zwangerschapsverlof kan krijgen en niet onder het ontslagrecht valt. Volgens Plasterk heeft de graduate school echter niets te maken met de ‘beurs of salaris’-discussie. (HOP) /.