spacer.png, 0 kB
Volg Cursor via Twitter Volg Cursor via Facebook Cursor RSS feed
spacer.png, 0 kB

spacer.png, 0 kB

De week van/Nicole
Cursor in PDF formaatCursor als PDF
PrintE-mail Tweet dit artikel Deel dit artikel op Facebook
Virus valt door bestuursestafette
4 oktober 2007 - Gebrek aan bestuurders en een te laag bezoekersaantal hebben het Virusfestival definitief de das omgedaan. Daarmee verliest Eindhoven een mooi evenement en studentenstad Eindhoven zijn belangrijkste uithangbord. Als afscheid blikken we terug op veertien edities Virus, en praten we met experts na over wat er volgens hen fout ging.

“Ik baal ervan. Het is funest voor het klimaat van Eindhoven als culturele stad en als studentenstad”, zo reageert Fulco Treffers op het einde van het Virusfestival. Maar je kon het zien aankomen, vindt de man die in 1996, als voorzitter van de stichting, nog ‘mister Virus’ genoemd werd. “Het is een van de weinige Nederlandse festivals die de laatste jaren in bezoekersaantallen is gedaald. Dan moet je je conclusies trekken”, stelt hij. Ook de programmering van afgelopen editie hielp volgens hem niet mee. “Ze hadden geen echt grote namen, en ook een paar echte missers. In mijn tijd hadden we altijd een paar grote namen en een aantal acts in de categorie ‘onbekend maar spannend’. Dit jaar was het van beide niks, zo heb ik het ervaren.”
Het zijn harde conclusies. Toch gaat Virus hem aan het hart, wat ook blijkt uit de ‘indirecte reddingspoging’ die hij in 2006 aanzwengelde als bestuurder van het TAC (Temporary Art Centre), toen Virus dat jaar niet doorging. “We hebben toen aangeboden met alle culturele instellingen in Eindhoven mee te denken. Met een man of veertig hebben we twee uur bij elkaar gezeten - en dan heb je het over mensen die van de hoed en de rand weten. De uitkomst was dat in ieder geval de organisatiestructuur anders moest. Met elk jaar een nieuw bestuur verlies je teveel energie en vertrouwen bij de partners.” Bepaalde onderdelen van de organisatie zouden beter bij externe partijen gelegd kunnen worden, voor meer continuïteit. Alleen de programmering zou vast in handen moeten blijven van elk jaar een nieuwe groep studenten, luidde het advies. Zonder veel effect. Treffers: “We kregen drie maanden later de melding dat er een nieuw bestuur was. In mijn beleving is er niet veel met het advies gedaan. Die dialoog is toen ook opgehouden.”

Vaste gast van het eerste uur dj Lady Aïda -ze stond ook een keer of vijf op de line-up, waarvan een keer zelfs gratis- bestempelde Virus ooit als haar favoriete festival. Vanwege de brede programmering, met ook theater, schrijvers en kunst, iets wat zeker in de beginjaren nog niet gangbaar was. “Lowlands bestond toen nog niet, dus dit was uniek. Niet weer zo’n festival georganiseerd door een of ander boekingskantoor”, vertelt ze. Probleem is alleen dat Virus stil bleef staan qua ontwikkeling. “Virus is niet meegegroeid met zijn tijd. De wereld van de festivals en de evenementen heeft niet stilgestaan.” Er zijn meer evenementen, en bovendien meer festivals die voor een brede programmering kiezen. “Je komt als studentenclubje bijna niet meer aan artiesten, zeker niet bij de grote boekingskantoren.” De reden: elke keer andere bestuurders en programmeurs, wat slecht is voor het vertrouwen en de contacten. “En dan hebben ze een keer een grote naam als Moloko op het podium (in 2003, red.), valt het geluid uit.” Dat afgekapte optreden deed de naam van het festival zeker geen goed in de boekingswereld.
Virus had er beter aan gedaan een andere weg te kiezen, denkt de Eindhovense dj. In een stad als Eindhoven en zeker op de TU/e-campus lag een transformatie naar een festival rond kunst en technologie voor de hand, vindt ze, en verwijst naar het grote festival STRP, dat vorig jaar voor het eerst georganiseerd werd in Eindhoven. Of dat gegarandeerd meer bezoekers op zou leveren, durft ze niet te zeggen. “Maar je had dan in ieder geval een grotere pot met geld kunnen aanboren qua subsidies.”
De Virusbestuurders moeten haar woorden overigens niet opvatten als een ‘opgeheven vingertje’, benadrukt ze. “Het is ook niet gemakkelijk. Het is hartstikke knap dat ze zich zo lang staande hebben weten te houden, met elk jaar een nieuw bestuur, elk jaar opnieuw beginnelingen.”
En vaak nog te weinig ook. Want het lukte vaker niet om de zes benodigde bestuurders bij elkaar te krijgen. Voor 2008 wist Virus slechts drie nieuwe bestuurders te werven. Zouden er zes bestuurders gevonden zijn, dan was er in 2008 gewoon een Virusfestival geweest, vertelt universiteitssecretaris ir. Harry Roumen. Maar dat hadden wel vooral studenten van de TU/e moeten zijn. “Virus moet wel een duidelijke TU/e-signatuur hebben. Drie jaar terug zat er maar een TU/e’er in het bestuur. Dat vond ik veel te weinig.”

Beginnelingen in het bestuur of niet, Virus won in 2005 nog de prijs voor het Leukste Stadsevenement, na in 2004 tweede te zijn geworden. Joost ter Waarbeek, directeur van de stichting Nationale Evenementen Prijzen en eigenaar van een adviesbureau voor evenementen, vraagt zich dan ook hardop af of een postume reddingspoging geen zin zou hebben. “Kwaliteit is er genoeg. Dat het bestuur elk jaar het wiel opnieuw moet uitvinden, vind ik geen reden om ermee te stoppen. Dat kun je ook op een slimmere manier organiseren.” Dat de universiteit een groep studentbestuurders het festival laat opdoeken, bevreemdt hem een beetje. “Daar moet je tradities niet op laten hangen. Zo’n festival is goed voor je identiteit en je uitstraling. Daarmee heb je als campus een rol in de stad.”/.


 




 







Zelfs wie Virus nooit bezocht, kwam toch elk jaar veelvuldig met de ‘epidemie’ in aanraking. Ieder jaar werd al maanden voorafgaand aan het festival een uniek logo gepresenteerd. Op posters en op veelvuldig verspreide stickers was steevast een fantasiewezentje te zien, dat een hoge aaibaarheidsfactor had. Het diertje luisterde naar maffe namen als Wubba, Koebus en Fungubbes.

De historie van Virus

Voor de meeste succesverhalen geldt ‘alle begin is moeilijk’. Voor het Virusfestival lijkt dat echter niet op te gaan. Meteen in het eerste jaar, in 1991, trok het festival al 5.500 bezoekers. Massaal kwamen ze af op een gevarieerd cultureel festival met een brede programmering van muziek, (straat)theater, film, literatuur, beeldende kunst en dans. In de mensa in De Bunker bekeken bezoekers theatervoorstellingen, op het grasveld bij het oude Limbopad luisterden ze naar bands als The Nits en Raymond van het Groenewoud en bij de Möbiusring konden ze een hapje en een drankje krijgen. Doorfeesten kon tot ver na middernacht in De Bunker. ‘Virus ’91, het begin van een Eindhovens Pinkpop?’ schreef Cursor toen enthousiast.
Het Virusfestival werd destijds georganiseerd door het personeel van de Algemene Ontmoetings Ruimte (beter bekend als de AOR) en de toenmalige studentenwinkel het Reduktieburo. Beide instituten in De Bunker hielden alweer enige jaren geleden op te bestaan, maar waren blijkbaar eens zo succesvol dat men de activiteiten kon uitbreiden. Zo meldde Cursor in 1991 dat ‘de winst van de AOR ook weer aan studenten ten goede moest komen’. En met de succesvolle eindfeesten tijdens de introductieweken in het achterhoofd werd Virus geboren. Deze naam was heel bewust gekozen, zo meldde Christine de Jong, één van de oprichters, in hetzelfde nummer. ‘Dit culturele festijn moet je net als een virus bespringen.’
Een Pinkpop was het nog niet, maar de tweede editie van Virus trok al zo’n zevenduizend bezoekers. Ook begon het festival zich dat jaar los te maken van de AOR. Het broodnodige werkkapitaal kwam nog wel van de studentenkroeg, maar het was uitdrukkelijk de bedoeling dat het festival op den duur zichzelf zou bedruipen. Opvallend -en waarschijnlijk een teken des tijds- is dat de drie commissies, ‘promotie’, ‘terrein’ en ‘programmering’, die het Virusfestival in 1992 organiseerden, alle drie moeiteloos met studenten werden gevuld. Voor de meeste recente edities van het festival was het juist erg lastig om studenten te vinden voor de organisatie. En het einde van Virus werd dit jaar feitelijk ingeluid door een tekort aan actieve studenten.
Na de twee Virusloze jaren 1994 en 1995, waarin de stichting veel moeite had om sponsorgeld binnen te halen, maakte het festival in 1996 een grootse comeback. Door het festival groter te maken, konden andere sponsorbronnen worden aangeboord. En met een verhuizing naar de Stadsschouwburg en filmhuis Plaza Futura werd ook de doelgroep uitgebreid. Tussen deze twee locaties was een gratis toegankelijk festivalterrein verrezen met een festivalmarkt, verscheidene terrasjes en straattheater.
Na problemen in de stad over geluidshinder en vergunningen keerde Virus in 1998 terug naar het TU/e-terrein. Een toenmalige Cursor-journalist constateerde dat het fanatieke festivalpubliek van buiten Eindhoven Virus massaal wist te vinden. Een opmars die in 1999 werd voortgezet, met zo’n achtduizend bezoekers. Niet zonder problemen overigens, want de organisatie kreeg dat jaar meer dan honderd klachten van omwonenden over geluidsoverlast. Hoewel uit metingen tijdens de concerten -de grootste bron van geluid- bleek dat er geen normen werden overschreden, leverde Virus vooral voor personeel van het toenmalige Diaconessenhuis en bewoners van de flats aan Kennedy- en Montgomerylaan geluidshinder op. Rond de millenniumwisseling waren dat trouwens voor Virus niet de enige problemen. Virus 2000 -met zesduizend bezoekers die genoten van onder meer Kane, Lady Aïda, Herman Brusselmans en het Scapino Ballet- eindigde in mineur doordat tegen het eind van het festival een vechtpartij ontstond, waarna het festival vervroegd werd afgeblazen. En aan het eind van dat jaar dreigde Virus 2001 al in een vroeg stadium te stranden door een gebrek aan bestuursleden. Na een alarmerend artikel in Cursor nam Stichting Virus ook deze horde. Ook kreeg de stichting een claim van tienduizend gulden aan de broek van een gelijknamig festival in de provincie Groningen. Op advies van zijn advocaat hield Virus de naam ongewijzigd. De Eindhovenaren hadden de naam al eerder in gebruik.
Vanaf 2001 vond Virus plaats op verschillende podia met het zwaartepunt aan het begin van De Wielen, tussen Auditorium, Hoofdgebouw en W-hal. Wegens een gebrek aan bestuursleden ging het Virusfestival in 2006 voor het eerst in lange tijd niet door. Het bestuur sprak zelf van een jaartje in quarantaine en vol goede moed ging de stichting door. Op 3 juni 2007 opende het festival wederom haar deuren op het Eindhovense universiteitsterrein. Voor het laatst, zo weten we nu. Er kwamen slechts 2.700 bezoekers, wat een verlies opleverde. Voor een nieuwe editie krijgt de stichting niet meer genoeg bestuurders bijeen. Wel blijft de stichting bestaan. Die gaat zich richten op de Viri-minifestivals en komend jaar op de eerste Eindhovense editie van het studentenkamerfestival./.

Virus/Jim Heirbaut en Ivo Jongsma
Foto’s/Bart van Overbeeke