De eerstejaarsstudenten ID hielden er een ‘krachtpatsertje’ aan over, de prijs voor het beste ontwerp.

“Het viel ons op dat de bewoners van Bennekel naast elkaar leven en totaal niet communiceren. We hebben iets gemaakt waarop ze samen trots moeten worden en dat de sociale interactie moet bevorderen.” Dit vertelt student Ivo Wouters van ID over het winnende ontwerp dat hij en zijn studiegenoten fabriceerden.

Studenten van de TU/e, van de Design Academy en Hogeschool Zuyd toonden onlangs op het stadhuis van Eindhoven hun onderzoeksresultaten. Het thema was Krachtwijken, verwijzend naar de wijken waarvan minister Vogelaar (VROM) vindt dat ze extra aandacht nodig hebben. In Eindhoven zijn dit Woensel West, Doornakkers en Bennekel. De deelnemers onderzochten in het najaar van 2007 hoe deze wijken kunnen transformeren zonder dat gebouwen worden platgegooid. Ze spraken met bewoners en deden suggesties om de wijken leefbaarder te maken.

De eerstejaars van ID zochten uit hoe het is om in Bennekel te wonen en hoe de leefomstandigheden er kunnen verbeteren. Zes studenten doken in de literatuur over probleemwijken en sociale voorzieningen en legden buurtbewoners vragenlijsten voor. Ze spraken vooral over de plus- en minpunten van de wijk. Deze eerstejaars ontwierpen een zogenaamde prachtpaal. Het idee hierachter is dat er in een straat een mooie paal komt te staan met daaraan vertakkingen met bloembakken en klimplanten. Buurtbewoners moeten samenwerken om de groenvoorzieningen optimaal te houden. De jury was er vooral over te spreken dat bewoners een actieve bijdrage moeten leveren en dat de buurt groener wordt.

Adver-tegels
Tweedejaarsstudenten van ID onderzochten hoe de sociale contacten in Oud-Woensel kunnen verbeteren. Student Marco van Beers: “We zijn de straat opgegaan, hebben rondgekeken en met bewoners gesproken. Vroeger heerste in die wijk een sfeertje van ‘ons-kent-ons’. Nu hebben de bewoners nog maar weinig contact met elkaar. We hebben gemerkt dat de wil er wel is, maar dat de faciliteiten ontbreken. Zo zijn er maar weinig ontmoetingscentra.”

Verder concluderen de studenten dat de communicatie in de wijk beperkt blijft tot korte gesprekken voor elkaars deur vanwege een gevoel van onveiligheid. De studenten ontwikkelden meubilair dat bij moet dragen aan het veiligheidsgevoel en de communicatie met wijkbewoners moet bevorderen. Het idee is dat deze meubels op een plein komen te staan. Gaat iemand er zitten, dan lichten stoeptegels op. Zo zien bewoners dat een buurtbewoner op het plein zit om een praatje mee te maken. Volgens de studenten vergroot het licht niet alleen het gevoel van veiligheid. Het zorgt ook voor meer sfeer en het sluit aan bij de idee van ‘Eindhoven-lichtstad’. Betreedt iemand het plein, dan gaan de lichten feller branden. Bovendien veranderen ze van kleur.

Vanuit de tweedejaarsstudenten kwamen ook andere ideeën. Zo ligt er het voorstel om drukgevoelige tegels in een wijk te leggen. Begeleider dr. Jacques Terken: “De tegels zijn verbonden met een camera. Er wordt een foto gemaakt als een bewoner op een tegel stapt. In de wijk kan een digitale fotobalk komen te hangen. Je krijgt zo een idee wie er in de wijk komen.” Een ander idee gaat over het uitwisselen van diensten. Terken: “Iemand voert bijvoorbeeld een klusje uit voor iemand die zijn haar knipt. Voorstellen kun je in een brievenbus deponeren. Die worden vervolgens gepresenteerd op beeldschermen die in de stoepen in de wijk zijn verwerkt (‘adver-tegels’).

Bij Bouwkunde evalueerden master-studenten architectonisch ontwerpen in het kader van de Krachtwijken de ruimtelijke eigenschappen van Bennekel in relatie tot die van het stadsdeel Gestel. Bovendien keken ze hoe dit stadsdeel op het centrum van Eindhoven aansluit. Hun conclusie luidt dat bepaalde onderdelen ‘onhandig’ naast elkaar liggen en aanleiding kunnen geven tot conflicten. Zo kan parkeren conflicteren met ontspanning in het groen. Het voorstel van de studenten is om van de nood een deugd te maken. Als voorbeeld noemen ze de Vergeten Tuin in Gestel. Dit is vervuilde grond, waar de bewoners ‘een groene oase’ van wisten te maken.

Inzicht in techniek
Dr. Lucas Asselbergs onderhoudt voor ID de contacten met de gemeente over het convenant. Deze overeenkomst die in 2003 is gesloten, moet de samenwerking tussen TU/e, gemeente en bedrijven bevorderen. Eén van de concrete resultaten van de samenwerking is het lichtlogo op Vertigo.

Volgens Asselbergs is het positief dat studenten met een actueel onderwerp aan de slag gaan. “Het is een manier om ze al direct met de praktijk te laten kennismaken. Het is enorm educatief. Ze leren interviewen, kosten beramen, ze ontwerpen en krijgen inzicht in techniek.”

Hij had wel graag gezien dat ze voor het onderzoeksproject Krachtwijken meer tijd hadden gekregen. “Het duurde lang voordat er vanuit de gemeente een toezegging kwam om ermee aan de slag te gaan”, licht hij toe. “We hoorden in 2007 over het project van de gemeente. We kregen pas vorige maand groen licht om er daadwerkelijk iets mee te doen.”

Nieuwe ideeën voor onderzoeken binnen het convenant zijn er volop. Zoals dat van Hiveware. Hierbij bekijken studenten ID hoe ze kinderen met behulp van computers meer contacten kunnen laten opbouwen.

Volgens Asselbergs zijn er sowieso volop mogelijkheden voor kinderen. “Die zijn gefascineerd door technologie. Het zou bijvoorbeeld een idee zijn om de Wii (spelcomputer, red.) in een publieke ruimte te plaatsen. Het doel is vooral om kinderen meer te laten bewegen.” In de zogenaamde Move-it-projecten wordt hier al volop aandacht aan besteed.

Of de concepten in praktijk worden gebracht is nog maar de vraag. “Dat is deels een geldkwestie. Bovendien moeten concepten worden doorontwikkeld. Wat je nu bedenkt, kun je over enkele jaren uitvoeren”, stelt Asselbergs. “Het belangrijkste is dat we aan de gemeente tonen wat er op technologisch gebied mogelijk is. Dat het veel verder kan gaan dan mooie meubels op een plein zetten.”/.