Het onderzoek naar de nieuwe funderingsbalk begint bij de huidige opleidingsdirecteur van de faculteit Bouwkunde dr.ir. Faas Moonen. Hij heeft ongeveer tien jaar geleden een methode bedacht om funderingsbalken goedkoper en makkelijker te produceren en plaatsen. In de jaren erna ontwikkelen afstudeerders het idee verder door. Twee jaar geleden kwamen Huijgen en Schalkwijk ermee in aanraking. Ze volgden het vak Ondernemerschap van hoogleraar Leo Verhoef en schreven een ondernemingsplan voor de funderingsbalk. “We zijn gaan praten met mensen in de bouw en die bleken stuk voor stuk enthousiast”, vertelt Huijgen, bouwtechnisch ontwerper. Zijn compagnon is constructief ontwerper. Nadat ze het vak hadden afgerond, leek het idee té kansrijk om te laten liggen. Ze maakten er hun afstudeeronderzoek van en er volgden tal van onderzoeken die allemaal aantonen dat hun technologie uitvoerbaar is en dat het voor bouwers veel voordelen oplevert.

Bewerkelijk proces
Bij de bouw van bijvoorbeeld een woonhuis gaan heipalen de grond in tot deze op een draagkrachtige laag stuiten, meestal op een diepte van ruim tien meter. Op deze palen rust de funderingsbalk met daarop de vloer. De balk ligt op een diepte van tachtig centimeter. De funderingsbalk is een betonnen balk met wapeningsstaal erin voor de versteviging. Het wordt meestal op de bouwplaats gemaakt door schotten te plaatsen (van hout, metaal of piepschuim), daarin het staal te vlechten en als laatste er het beton in te storten. Dit is een bewerkelijk proces, wat langt duurt. Er komen ook veel krachten vrij, wanneer het beton wordt gestort van een hoogte van enkele meters. Al met al zijn er zo’n twintig stappen nodig om een traditionele fundering te realiseren. Bij huidige EPS (piepschuim)-systemen zijn het er iets minder. Deze manier van funderen heeft veel nadelen. Huijgen: “Wanneer je twintig bewerkingen laat uitvoeren door verschillende partijen, loop je grote risico’s. De bedrijven moeten vaak op elkaar wachten, je weet niet welke kwaliteit men levert. Je weet niet wie een fout heeft gemaakt wanneer er problemen ontstaan. Ook moet het weer meewerken omdat er niet altijd gebouwd kan worden. Kortom: er zijn veel onzekerheden.” Dit alles maakt dat het nu een week tot anderhalve week duurt om een funderingsbalk te realiseren.

Elementen
“Wij maken van die twintig stappen op de bouwplaats vier of vijf bewerkingen”, stelt de jonge ondernemer. “De rest doen we in de fabriek, waar we industrieel de elementen maken die we op de bouwplaats alleen nog maar hoeven te koppelen.” B-Invented legt de fundering daarmee een stuk sneller: “Wij kunnen het in een halve dag.” Hier zullen veel bouwers erg blij mee zijn. Vaklui, zoals staalvlechters, worden schaars. Het is dus niet vervelend wanneer je die niet meer nodig hebt voor de fundering. Er moet veel gebouwd worden en dit duurt meestal erg lang. Versnelling is dus gewenst. Ook is de bouw een kostbare zaak, wat tot gevolg heeft dat bijvoorbeeld nieuwe woningen voor starters op de huizenmarkt vrijwel onbetaalbaar zijn. Met deze vinding kunnen de kosten omlaag. “Op al deze vraagstukken geven wij dus een antwoord.”

B-Invented heeft een proces vormgeven om op de bouwplaats zo snel mogelijk de funderingsbalk te assembleren. Op de bouwkavel is aangegeven waar de hoeken van de woning komen. Er komt van de fabriek een vrachtwagen met elementen die op de heipalen worden gelegd en op een eenvoudige manier aan elkaar worden gekoppeld. Vervolgens stort je er beton bij om het geheel te koppelen en de gewenste sterkte te geven, en de funderingsbalk is klaar. “Dat doen wij voor een woning dus in een halve dag, dat heeft onderzoek uitgewezen.” De balk bestaat uit een buitenkant van EPS (de mal van piepschuim) en een kern van EPS. Ertussen zit staal (zie foto). Deze mal kan in de fabriek zo lang gemaakt worden als je wilt. De restricties voor de lengte worden gevormd door het transport en handelbaarheid. Waarschijnlijk is een balk van vijf meter nog handelbaar, verwacht Huijgen.

Prijzen
De bv B-Invented is inmiddels samen met de TU/e opgericht en de vinding is zover ontwikkeld dat het werkt. Nu is het dus tijd om de markt te betreden, een lastige klus. De bouw staat bekend als een sector die niet snel verandert, maar er is een grote groep van bedrijven die zeker innovatief bezig is, weet Huijgen. “We gaan nu op zoek naar een partner. Het zou goed zijn wanneer deze kennis heeft van de markt en toegang heeft tot klanten. Wij zullen dan als R&D-bedrijf samen met de partner de productie van B-Smart verzorgen.” Een steun in de rug zijn de aanmoedigingsprijzen die B-Invented heeft gekregen. In 2006 won het tot twee keer toe de eerste prijs bij New Venture, een wedstrijd voor jonge ondernemers met een innovatief idee. De eerste prijs was voor de productomschrijving tijdens de eerste ronde. In de tweede ronde werd de eerste prijs behaald met een haalbaarheidsonderzoek op zowel technisch als commercieel gebied. Ook heeft het bedrijf een STW Valorisation Grant aangevraagd. Die is tweemaal toegekend. De eerste was 25.000 euro, de tweede zelfs 200.000 euro. Onlangs won het bedrijf de Innovation Award 2009, een prestigieuze onderscheiding voor de meest in het oog springende innovatie op het gebied van duurzaamheid./.