Maar het is niet alles goud wat er blinkt. Door de kortere studieduur en de vroege specialisatie -promotieonderzoek bouwt vaak voort op een afstudeerscriptie- zijn de nieuwe doctores veel minder breed opgeleid dan de doctorandussen van de jaren zeventig. Aio’s hebben niet zelden moeite met de opgaven die ze aan hun studenten moeten uitleggen. In de wiskunde is ook landelijk het aantal proefschriften per jaar groter dan het aantal afstudeerders - ongeveer honderd. Promovendi in de wiskunde -en andere technische vakken- zijn daardoor steeds vaker buitenlanders, net als in de VS. Collega Frenken wil nog meer buitenlandse studenten aantrekken en alles moet in het (gebroken) Engels, dus niet bijvoorbeeld ‘Wo die Erneuerung anfängt’.

In de tijd dat er aan mijn faculteit een of twee promoties per jaar plaatsvonden, waren dat feestelijke gebeurtenissen, waar de hele faculteit voor uitliep. Nu is een promotie soms heel eenzame aangelegenheid, zeker als de promovendus uit een ver buitenland komt.
Het aantal PhD’s aan universiteiten in de VS was in 1998 ongeveer 43.000; nu zal het 48.000 zijn, zestien keer het Nederlandse aantal, dus weinig gezien de verhouding van de inwoneraantallen. Dit betekent dat de kwaliteit van het proefschrift in Nederland mogelijk lager is dan de kwaliteit in de VS. Er worden hier ook, anders dan in de VS, weinig aio’s weggestuurd zonder doctorstitel (geen BSA voor aio’s) en ik hoor geregeld gemopper over het niveau van proefschriften. Wel maakt Nederland bij promoties meer ‘kabaal’ dan de VS: toga’s, pedellen en Latijn(s): ‘Hora est!’.

Fred Steutel