Architecten, kijk naar het verleden vóórdat u nieuwe creaties bedenkt voor hedendaagse steden. Dat is de les die Bouwkundestudent Ruud van Ginneken trok uit zijn afstudeerproject. Hij ontwikkelde een architectonische ‘gereedschapskist’ om de Amsterdamse Singelgracht te veranderen in een autovrije promenade.

“Als architect ben je altijd bezig met hoe een ruimte er nu uitziet, en hoe die moet veranderen”, zegt Van Ginneken. “Het is ook wel eens goed om te kijken naar wat daar in het verleden al is veranderd, en wat je kunt leren van die geschiedenis.”

Zelf heeft Van Ginneken zich het afgelopen jaar beziggehouden met de Amsterdamse Singelgracht. Vroeger stonden daar stadswallen. Toen deze hun militaire functie verloren, werden ze verwijderd en kwamen er grote gebouwen waarvoor in het centrum geen plek meer was. “Dit gebied bevat allerlei mooie plekken, zoals plantsoenen en mooie pleintjes. Ik wilde ze graag met elkaar verbinden tot een autovrije zone.”

Op basis van literatuuronderzoek stelde Van Ginneken een lijst samen met dertien manieren om zo’n promenade de moeite waard te maken. Hij noemt het zelf een ‘gereedschapskist’, die ook op andere plaatsen te gebruiken is.

“Op sommige plekken kijk je bijvoorbeeld uit over een lager gelegen gebied, terwijl je blik onder een brug juist wordt ingekaderd”, zegt de student. “Die afwisseling aanbrengen is belangrijk.”

De instrumenten uit zijn toolbox paste hij toe op de Singelgracht. Hij koos een aantal plaatsen uit om te verbeteren. Zo zijn er brede dwarswegen die vragen om een brug of tunnel, maar er zijn ook mooie parkjes die juist extra nadruk mogen krijgen. De ingrepen lijken qua vorm op elkaar, doordat ze zijn gemaakt van houten latten. In een parkje vormen die latten bijvoorbeeld een bankje, terwijl ze elders een loopbrug vormen. Zo krijgt de promenade meer samenhang.
Eén gebied steekt nogal rommelig af tegen de rest van de Singelgracht, namelijk een terrein waar een elektrisch onderstation staat. “Ik zou een impuls geven aan de hele promenade door op die plek een overdekte markthal te plaatsen”, zegt de student. “Vroeger was dat een marktgebied, waar boeren met bootjes naartoe voeren om hun waren te verhandelen. Nu zouden mensen in plezierbootjes naar de plek kunnen komen om de markt te bezoeken.”

Het afstudeerproject is fictief, dus het ontwerp zal waarschijnlijk nooit worden uitgevoerd. Van Ginneken vindt de opdracht niettemin inspirerend. “Ik denk dat ik in het vervolg ook eerder geneigd ben om in de geschiedenis te duiken van de plaats waar mijn ontwerp moet komen.”

Tekst: Enith Vlooswijk
Fotomontage: Rien Meulman