18 maart 2010 -
“Ik ben in al die jaren aan de TU/e maar één keer echt kwaad geworden. Dat was in de jaren negentig toen bij een reorganisatie de dienst Veiligheid en Milieu met één pennenstreek terugging van zes naar één persoon. Dan denk je: ‘Ik heb hier toch al die jaren niet voor Jan L... rondgelopen!?’ Terwijl je hard hebt gewerkt om de veiligheid optimaal te maken.” Gelukkig bleef het hierbij en kwam alles goed. Na 23 jaar kan ing. Theo Melgers van de Arbo- en Milieu Service Organisatie op 31 maart met een gerust hart met pensioen gaan.
Melgers carrière begon tijdens zijn militaire dienst, na de hts werktuigbouwkunde. “Daar hoefde je niet te zeggen dat veiligheid belangrijk is. Niet alleen tijdens het vliegen, ook daarvoor en daarna. Bij mijn volgende baan, bij een chemisch bedrijf waar ze spuitbussen maakten, werd ik safety and security supervisor. Als er één spuitbus ontploft, geeft dat een grote explosie. Laat staan wat er kan gebeuren als er wekelijks miljoenen worden gemaakt. Dus veiligheid was vanzelf belangrijk.”
Via de Universiteit van Amsterdam kwam hij in 1987 naar de TU/e. Hij trof er een inspecteur veiligheid die alles opschreef wat niet deugde en dat tegen iedereen zei, waarna ze het zelf mochten uitzoeken. “Een politieagent dus. Na mijn aanstelling heb ik alles opnieuw opgezet, als de dienst Veiligheid en Milieu bij het facilitair bedrijf. Na de reorganisatie stond ik er weer alleen voor. De faculteiten vonden dat ze het allemaal zelf wel konden regelen. Toen er veel klachten over het milieu kwamen van buiten de TU/e, met een afschrift naar de Officier van Justitie, vroeg het CvB aan Paul Weijmans en mij om Amso en Milieu opnieuw op poten te zetten. Momenteel werken er negen goed opgeleide, jonge mensen in wie ik alle vertrouwen heb.”
Melgers vertelt welke problemen er in het begin zoal waren: “Bij de Berging Bijzondere Chemicaliën stonden enkele tweehonderd liter tanks. Als je benzine, methanol of zo moest hebben, tapte je dat gewoon af. De restanten liepen zo het grind, dus de grond, in. Heel normaal destijds. Toen we daar iets over opmerkten, was het antwoord: ‘Maar er gebeurt toch nooit iets?’ Waarop ik zei: ‘Moet er dan per se iets gebeuren voor er iets verandert?’”
Nadat alle grond gesaneerd was, werd het BBC-gebouw het meest moderne gebouw op dit gebied in Nederland, een voorbeeld voor veel instanties. Dat er toen en nu in gevaarlijke situaties niet ingegrepen wordt, noemt Melgers zelden onwil: “Soms zien mensen het probleem niet, hebben ze nu even geen tijd, of … . Voorheen was de standaardreactie: ‘Als jullie komen, kost het altijd extra geld’. Nu worden Arbo en milieuzaken geïntegreerd in nieuwbouw- of renovatieplannen, zodat je achteraf geen dingen hoeft toe te voegen. Dat is ook veel duurder. Die cultuuromslag was een van de moeilijkste zaken om erdoor te krijgen, echt een zaak van lange adem. Niet alleen de veiligheidsadviseur, ook de ingenieur en student in het lab weten nu dat het belangrijk is. Dat besef nemen ze óók mee in hun volgende baan.”
“Maar”, zo stelt Melgers, “boven de TU/e zweven wel engeltjes. We hebben nooit echt een grote calamiteit gehad, zoals de brand bij de TU Delft. Daar moet je niet op blijven vertrouwen, daar moet je aan blijven werken. Een docent zei vroeger: ‘Onveiligheid wordt georganiseerd’. Als je protesteerde en zei dat mensen niet expres iets verkeerd doen, zei hij ‘Dus wordt onveiligheid georganiseerd’. Daar had hij geen ongelijk in.”
Het vraagt wel een soort zendelingenmentaliteit, om honderden keren hetzelfde uit te leggen, zonder dat moe te worden of zonder dat het verveelt. “En”, vult Melgers aan, “je moet ook eens geluk hebben dat het een keer ergens misgaat, zonder dat het grote brokken oplevert. Dan is iedereen meteen weer héél wakker.”
Na 23 jaar AMSO is veiligheid en milieu niet alleen een professionele, ook een persoonlijke zaak geworden voor Melgers, zo blijkt: “Ik let er thuis ook erg op. Zonder overigens te beweren dat ik alles goed doe. Mijn kinderen vinden het dan ook heerlijk om te kunnen zeggen: ‘Als iemand op het werk doet wat jij nu doet, zou je hem dan ook niet ontzettend op zijn donder geven?’”/.
Interview/Theo Melgersdoor Gerard Verhoogt Foto/Bart van Overbeeke
Cursor als PDF
