“De Nederlandse overheid voert vaak een boekhoudersbeleid waar te weinig visie achter zit”, zegt dr.ir. Geert Verbong. Verbong, universitair hoofddocent Techniek en Duurzaamheidstudie, is innovatiewetenschapper en energiehistoricus. “Al in de jaren zeventig heeft Nederland de ambitie opgevat om wereldwijd leidend te worden op het gebied van windenergie. Met name in de jaren negentig is dat volledig misgelopen. Er is veel te veel ingezet op het alsmaar verbeteren van de windturbine. Om innovaties echter tot een succes te maken, moet je ze ook goed in de markt zetten. Er is dus meer aandacht nodig voor het traject ná de technologische ontwikkeling.

Typisch dat op dat punt alle steun ophoudt. Bedrijven komen terecht in een zogenaamde ‘valley of death’. Ze kunnen niet concurreren met de gevestigde industrie, dus er is tijdelijk bescherming nodig.

De overheid zou daar een grote rol in moeten spelen, maar dat doet ze niet erg goed. De politiek kenmerkt zich door een sterk economisch marktdenken: bedrijven moeten op eigen kracht kunnen overleven.

Op het gebied van duurzame energie wordt de markt hier bovendien gedomineerd door enkele grote onderzoeksinstituten en bedrijven zoals Shell. Nederland moet zorgen dat ook allerlei kleine, innovatieve bedrijfjes een kans krijgen.

Ook regulering vormt een probleem dat meer aandacht behoeft. Wie een windmolenpark wil opzetten, kan beter naar het buitenland verhuizen. In Duitsland zijn ze wel in staat geweest om een markt op te bouwen in wind- en zonne-energie. Er geldt een gegarandeerd teruglevertarief, dat gefinancierd wordt door een kleine opslag op de energierekening. Het is een helder systeem, waarvoor geen subsidies nodig zijn.

In Nederland is zo’n regeling er nooit gekomen. Dat komt deels door politieke onwil. Politici hebben altijd het idee dat wij hier betere regelingen hebben, maar dat is absolute onzin. Een groot probleem is ook dat de regelingen voortdurend veranderen. Ondernemers willen de zekerheid dat ze enige jaren kunnen rekenen op steun. Nu gaat de SDE-regeling misschien weer op de helling. De overheid kijkt te veel naar geld en te weinig naar de langere termijn. Politici moeten zich afvragen wat nu écht de ambitie is van Nederland op het gebied van duurzame energie.”/.

Dr.ir. Geert Verbong. Archieffoto: Bart van Overbeeke