Drie wetenschappers, allen van de jongerenafdeling van de KNAW, uitten maandag hun zorgen voor de camera’s van de NOS. Fundamenteel onderzoek komt volgens hen in het gedrang, nu het kabinet de economische opbrengst van wetenschap wil vergroten en extra geld aan de ‘topsectoren’ wil besteden. Dat zijn delen van de kenniseconomie waar het kabinet veel van verwacht, zoals chemie, hightech en levenswetenschappen. Allerlei andere onderzoeksgebieden vallen erbuiten, zoals rechtsgeleerdheid en kleine talen.

Onderzoeksfinanciers NWO en KNAW moeten 350 miljoen euro van hun middelen inzetten op inzetten op onderzoek dat “voortvloeit uit de agenda’s van de topsectoren”, aldus het kabinet. In overleg met het bedrijfsleven moet worden vastgesteld wat voor onderzoek het nuttigst is. Hoe dat eruit gaat zien, is nog niet bekend.

“Het is belangrijk om topsectoren in te stellen”, zegt Peter-Paul Verbeek, hoogleraar wijsbegeerte aan de Universiteit Twente en een van de schrijvers van een opinieartikel dat de Jonge Akademie gisteren in NRC Handelsblad publiceerde. “Maar je moet ook de volle breedte van het fundamentele onderzoek in stand houden.”

Het is volgens hem de vraag hoeveel fundamenteel onderzoek er gedaan kan worden binnen de topsectoren. “Misschien moet je een deel van het geld oormerken voor fundamenteel onderzoek. Misschien moet je ervoor zorgen dat je in de sector energie ook onderzoek kunt doen naar het energiebegrip in de late middeleeuwen – ik noem maar wat.” Verbeek is fundamenteel onderzoek het vuurtje onder de ketel van de wetenschap en innovatie. Zonder dat vuurtje kan er niets opborrelen, zegt hij. (HOP)